Στον απόηχο της καταστροφής των Τεμπών και σύμφωνα με την Ένωση Θυμάτων του Ατυχήματος των Τεμπών, η πληγείσα περιοχή καλύφθηκε από το κράτος για να αποκρύψει ζωτικής σημασίας στοιχεία, με την επιδίωξη της δικαιοσύνης για τα θύματα και της οικογένειες τους να χάνει τη δυναμική της, στο πέρασμα του χρόνου.
Η υποβάθμιση αυτή ευθυγραμμίζεται με το απόφθεγμα του Theodore Roosevelt , «Ένας άνθρωπος που δεν έχει πάει ποτέ σχολείο μπορεί να κλέψει από ένα φορτηγό βαγόνι· αλλά αν έχει πανεπιστημιακή εκπαίδευση, μπορεί να κλέψει ολόκληρο τον σιδηρόδρομο», υποδηλώνοντας ότι, χωρίς επίσημη εκπαίδευση, ένα άτομο μπορεί να καταφύγει σε έγκλημα ή ανήθικη συμπεριφορά, αλλά η γνώση που αποκτάται μέσω της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μπορεί να οδηγήσει σε χειραγώγηση συστημάτων, εκμετάλλευση των κενών και εμπλοκή σε πιο συστημικές πράξεις εξαπάτησης ή διαφθοράς.
Οι πληροφορίες που δίνει η Μαρία Καρυστιανού, μητέρα ενός 20χρονου κοριτσιού που κάηκε στα Τέμπη, είναι σοκαριστικές. Η Μαρία Καρυστιανού, η οποία είναι και πρόεδρος του Συλλόγου Θυμάτων Ατυχημάτων , αποκάλυψε ότι, ως απάντηση στην εξώδικη ακρόαση του συνδέσμου, δόθηκαν ομολογίες γραφειοκρατών υψηλού επιπέδου ότι εκτελούσαν τις εντολές των ανωτέρων τους. Απέναντι σε αυτή την πραγματικότητα, ο σύλλογος ιδρύθηκε με σκοπό να παράσχει ένα ενιαίο μέτωπο για την επιδίωξη της δικαιοσύνης – επιμένοντας στην ορθότητα της αφήγησης της ιστορίας – αλλά και ως ελάχιστος φόρος στη μνήμη των παιδιών που έφυγαν τόσο άδικα από τα χέρια ενός κράτους που μοιάζει διεφθαρμένο στη διαχείριση κρίσεων και τις κατοπινές μεθοδεύσεις του.
«Δεν είμαι τυφλή» δήλωσε η πρόεδρος του Συλλόγου, «είμαι άνθρωπος με κριτική σκέψη και λογική και γνωρίζω πολύ καλά τη διαφθορά στη δικαιοσύνη. Όταν ένα έγκλημα αφορά και σε πολιτικούς, είμαι πολύ επιφυλακτική για το αν η δικαιοσύνη θα μπορέσει να κάνει τη δουλειά της αμερόληπτα. Δεν σας κρύβω ότι, μέχρι στιγμής, προσωπικά, δεν είμαι καθόλου ευχαριστημένη από τις μέχρι τώρα ενέργειες […] Η καταστροφή των Τεμπών είναι αποτέλεσμα χρόνιας διαφθοράς και του τέλματος στο οποίο έχει βυθιστεί η κοινωνία μας. Οι πολίτες που ενοχλούνται από τη διαφθορά έχουν επίσης πληγωθεί βαθιά από αυτό το έγκλημα». Σε μια προσπάθεια να αντιστραφεί αυτό το κλίμα, έχει ξεκινήσει μια λίστα υπογραφών που ζητά από τη βουλή την κίνηση της διαδικασίας για την αναθεώρηση του άρθρου 62 του Συντάγματος, που παρέχει προστασία στους βουλευτές ότι δεν θα διωχθούν, δεν θα συλληφθούν ή φυλακιστούν για όσο διαρκεί η βουλευτική περίοδος και μετά. Η κίνηση αυτή επιδιώκει την ψήφιση του νόμου για την ευθύνη των υπουργών, καθώς και την άρση της βουλευτικής ασυλίας, όταν προκύπτει ποινική ευθύνη για πολιτικούς. Μέχρι σήμερα, έχουν συγκεντρωθεί 74847 υπογραφές για την υποστήριξη αυτής της κίνησης.
Ακολούθως, η Βουλή των Ελλήνων προχώρησε στη σύσταση κοινοβουλευτικής εξεταστικής επιτροπής για τη «διερεύνηση του εγκλήματος στα Τέμπη και όλων των συναφών πτυχών». Η επιτροπή εξέλεξε ως πρόεδρο τον βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Μαρκόπουλο, με αναπληρώτρια τη βουλευτή της ΝΔ κ. Κατερίνα Παπακώστα-Πολιούρα και γραμματέα τον κ. Αναστάσιο Μπαρτζώκα. Η κυβερνητική πλειοψηφία απέρριψε προτάσεις για διακομματική εκπροσώπηση στο εδώλιο και δήλωσε ότι οι ευθύνες για τους πολιτικούς περιορίζονται στην τότε ηγεσία του Υπουργείου Μεταφορών υπό τον Κ. Καραμανλή από τις Σέρρες, που μάλιστα επανεξελέγη στις πρόσφατες εκλογές.
Η διακομματική ωστόσο θεώρηση μιας υπόθεσης στην οποία εμπλέκονται νεκροί, εξασφαλίζει την ολόπλευρη εξέταση της και συγκεκριμένα α) την αντιπροσώπευση διαφορετικών ομάδων προς την κατεύθυνση της ορθής απόδοσης ευθυνών, β) την αντικειμενικότητα στο πώς θα επικοινωνηθεί αυτή στα εμπλεκόμενα μέρη και τους πολίτες της χώρας, γ) τη διευκόλυνση σχεδιασμού προληπτικών ενεργειών για το μέλλον. Κυρίως όμως δίνει το μήνυμα ότι οι διαχρονικές παθογένειες του πολιτικού συστήματος ως προς τη διπολικότητα («εμείς ή οι «άλλοι) και τη βουβή συνενοχή (η αντιπολίτευση περνάει από τη συμμετοχή σε διαβούλευση και διεργασίες), σταματούν εδώ – διαθέτουμε πλέον, ως χώρα, την ωριμότητα και την κοινωνική υπευθυνότητα να σκύψουμε πάνω από το πρόβλημα και όχι μόνο πάνω από τους φταίχτες, προκειμένου να αποφευχθούν μελλοντικές τραγωδίες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ελληνικός τρόπος έρχεται σε έντονη αντίθεση με την ανεξαρτησία τέτοιων ερευνών σε άλλες χώρες, όπως π.χ. η Αυστραλία. Μια Βασιλική Επιτροπή στην Αυστραλία είναι μια έρευνα, ανεξάρτητη από την κυβέρνηση, για ένα θέμα μεγάλης σημασίας. Οι Βασιλικές Επιτροπές έχουν ευρείες εξουσίες να πραγματοποιούν δημόσιες ακροάσεις, να καλούν μάρτυρες ενόρκως και να εξαναγκάζουν αποδείξεις. Τέλος, οι Βασιλικές Επιτροπές κάνουν συστάσεις στην κυβέρνηση σχετικά με το τι πρέπει να αλλάξει. Είναι σημαντικό για την έρευνα στα αίτια της τραγωδίας των Τεμπών να υιοθετήσει τις διεθνείς βέλτιστες πρακτικές, καθώς η τρέχουσα διαδικασία είναι προκατειλημμένη από προφανείς συγκρούσεις συμφερόντων, δεν λαμβάνει υπόψη τα θύματα ενώ η κοινοβουλευτική επιτροπή έρευνας δεν διαθέτει τα εργαλεία και την εξειδίκευση για να κάνει συστάσεις για πρόληψη παρόμοιων καταστροφών.
Η ατιμωρησία των πολιτικών προσώπων δεν συνάδει με την ηθική ή τη δημοκρατία, για τα οποία είμαστε υπερήφανοι ως Έλληνες, έρχεται δε σε πλήρη αντίθεση με την πρακτική εξοστρακισμού της Αρχαίας Αθήνας που ήταν σχεδιασμένη ως εγγύηση για την προστασία της δημοκρατίας και των θεσμών. Απέναντι στο σκοτάδι της τραγωδίας των Τεμπών, οφείλουμε να σταθούμε με ιστορικότητα και αξιοπρέπεια – «Στους ζωντανούς οφείλουμε σεβασμό, αλλά στους νεκρούς οφείλουμε μόνο την αλήθεια», όπως έγραφε και ο Βολταίρος.
* Ο Δρ. Steve Bakalis είναι ειδικός στα οικονομικά της πολιτικής, έχει πραγματοποιήσει συμπληρωματικά ραντεβού με το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας και το Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας και ραντεβού σε πανεπιστήμια της Ασίας-Ειρηνικού και των περιοχών του Κόλπου.
** Η Δέσποινα Λιμνιωτάκη είναι Κοινωνική Ψυχολόγος και Εντεταλμένη Σύμβουλος στον τομέα Δημόσιας Υγείας και Δημοτικών Ιατρείων, στον Δήμο Αθηναίων.
Facebook Comments