Η 88η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης ανοίγει τις πύλες της το ερχόμενο Σάββατο, οπότε τα μεγάλα έργα της πόλης θα μπουν για μία ακόμη φορά στην ατζέντα των εξαγγελιών του Πρωθυπουργού κατά τα εγκαίνια της. Αναμφίβολα το μεγαλύτερο από τα έργα αυτά είναι η αξιοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου της πόλης. Ένα παραθαλάσσιο μέτωπο που εκτείνεται από το λιμάνι ως το αεροδρόμιο και αποτελεί έναν ανεκτίμητο φυσικό πόρο για την πόλη, ο οποίος, όμως, παραμένει εντελώς αναξιοποίητος. Πράγματι, με εξαίρεση κομμάτι της νέας παραλίας μέχρι το Μέγαρο Μουσικής, όπου υλοποιήθηκε ένα επιτυχημένο σχέδιο ανάπλασης που βελτίωσε σημαντικά την εικόνα (και την τουριστική αξία) της περιοχής, το υπόλοιπο τμήμα του παραθαλάσσιου μετώπου ως το αεροδρόμιο Μακεδονία και την Περαία παραμένει εντελώς αναξιοποίητο και σε πολύ κακή κατάσταση.

Η ενοποίηση, αξιοποίηση και ανάπτυξη του παραθαλάσσιου μετώπου της Θεσσαλονίκης φαίνεται πως αποτελεί πρώτιστη επιλογή για την κυβέρνηση και τις τοπικές και περιφερειακές αρχές. Πράγματι, η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους Δήμους και το ΤΕΕ/ΤΚΜ, έχουν ήδη αναλάβει σχετική πρωτοβουλία και έχουν προχωρήσει μάλιστα και στον αρχικό σχεδιασμό του έργου.

Το πρωταρχικό (υπαρξιακό θα έλεγα) ερώτημα που ανακύπτει για το συγκεκριμένο έργο είναι, τι είδους (και εύρους) αξιοποίηση θέλουμε; Θέλουμε ένα παραθαλάσσιο μέτωπο το οποίο να παρουσιάζει απλά μία καλύτερη εικόνα από τη σημερινή κακή κατάσταση; Ή ένα παραθαλάσσιο μέτωπο με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον; Μια πραγματική «Thessaloniki Riviera», που θα αναβαθμίσει την εικόνα της Θεσσαλονίκης και θα τη βάλει δυναμικά στον παγκόσμιο τουριστικό και επενδυτικό χάρτη. Που θα δώσει στην πόλη της Θεσσαλονίκης μια νέα τουριστική και οικονομική ταυτότητα. Ένα έργο, το οποίο σε συνδυασμό με άλλα μεγάλα projects, όπως π.χ. η κατασκευή ενός μεγάλου θεματικού πάρκου για την αρχαία Μακεδονία και το Μέγα Αλέξανδρο (AlexanderLand), θα δημιουργήσει ένα νέο τουριστικό προορισμό διεθνούς εμβέλειας, με τεράστια οφέλη για την ανάπτυξη της πόλης και ολόκληρης της Βόρειας Ελλάδας.

Η πρώτη προσέγγιση είναι η ρεαλιστική προσέγγιση. Αυτή που αναγνωρίζει τις μεγάλες δυσκολίες ενός τέτοιου έργου, στο οποίο εμπλέκονται επτά Δήμοι (Δέλτα, Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Θεσσαλονίκης, Καλαμαριάς, Πυλαίας – Χορτιάτη, Θέρμης και Θερμαϊκού) και κινείται στη λογική του να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε κάτι καλύτερο από αυτό που έχουμε σήμερα. Η δεύτερη προσέγγιση θα μπορούσε να είναι μια πιο φιλόδοξη προσέγγιση. Που θα υποστήριζε ότι η αξιοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου της πόλης είναι ένα project για τη Θεσσαλονίκη του 2050 και όχι για τη Θεσσαλονίκη του 2030. Ένα project που εμπνέεται περισσότερο από τη Σιγκαπούρη ή έστω από τη Βαρκελώνη, παρά από την Ελλάδα και τα Βαλκάνια.

Προσωπικά υποστηρίζω τη δεύτερη προσέγγιση. Πράγματι, καμία άλλη ευρωπαϊκή μεγαλούπολη δεν διαθέτει ένα ανάλογο εκτεταμένο και αναξιοποίητο παραθαλάσσιο μέτωπο, με τεράστιες αναπτυξιακές προοπτικές. Για να εντοπίσουμε μία αντίστοιχη πόλη στην ευρύτερη περιοχή μας θα πρέπει να αλλάξουμε ήπειρο και να πάμε στην Αίγυπτο και στην πόλη της Αλεξάνδρειας. Συνεπώς, το παραθαλάσσιο μέτωπο της Θεσσαλονίκης αποτελεί ένα μοναδικό αναπτυξιακό «φιλέτο» για τα ευρωπαϊκά δεδομένα και θα μπορούσε να προσελκύσει τεράστιο επενδυτικό ενδιαφέρον από όλο τον κόσμο (Ευρώπη, Αμερική, Ασία, Αραβικές χώρες).

Κατά τη γνώμη μου, λοιπόν, και σύμφωνα με τη διεθνή εμπειρία, για την υλοποίηση ενός τέτοιου τεράστιου έργου αστικής ανάπλασης θα πρέπει να επιλεγεί η μέθοδος της ιδιωτικής χρηματοδότησης (αυτοχρηματοδότησης), μέσω συμβάσεως παραχώρησης (ν. 4413/2016) ή συμβάσεως ΣΔΙΤ (σύμπραξη δημόσιου και ιδιωτικού τομέα), κατόπιν ανοιχτού διεθνούς διαγωνισμού. Εφόσον εκδηλωθεί σοβαρό επενδυτικό ενδιαφέρον και αναδειχθεί παραχωρησιούχος, θα συσταθεί μία εταιρία ειδικού σκοπού (λ.χ. «Thessaloniki Riviera Α.Ε.»), η οποία θα αναλάβει την υλοποίηση του έργου, λαμβάνοντας ως αντάλλαγμα την εκμετάλλευση των εμπορικών, οικιστικών, τουριστικών και άλλων οικονομικών δραστηριοτήτων που θα αναπτυχθούν στα πλαίσια του έργου. Η λέξη «σοβαρό» επενδυτικό ενδιαφέρον είναι και η λέξη κλειδί, προκειμένου να μην επαναληφθούν οι προηγούμενες αποτυχημένες απόπειρες εφαρμογής του μοντέλου της παραχώρησης στη Θεσσαλονίκη (υποθαλάσσια αρτηρία και μετρό).

Οι βασικοί άξονες ενός τέτοιου project θα πρέπει να είναι:

(1) Η ενοποίηση του συνόλου του παραθαλάσσιου μετώπου, ούτως ώστε να δημιουργηθούν ζώνη περιπάτου και ποδηλατόδρομος σε όλη την έκτασή του (τουλάχιστον ως το αεροδρόμιο), ως συνέχεια του σημερινού μοντέλου της νέας παραλίας.

(2) Η δημιουργία πάρκων και χώρων αναψυχής, άθλησης, πολιτισμού και ψυχαγωγίας σε όλο το μήκος του παραθαλάσσιου μετώπου, στα πρότυπα της νέας παραλίας. Στους κοινόχρηστους αυτούς χώρους θα μπορούσε να επανέλθει και το εμβληματικό Λούνα Παρκ της πόλης, το οποίο «εκδιώχθηκε» από τη νέα παραλία, προκειμένου να κατασκευαστεί στη θέση του το Μέγαρο Μουσικής.

(3) Η αξιοποίηση των φυσικών παραλιών, όπως η παραλία της Αρετσούς και οι παραλίες της Πυλαίας και του Δήμου Θερμαϊκού, και η μετατροπή τους σε ζώνες κολύμβησης. Μπορεί η θάλασσα να μην είναι η ιδανικότερη για κολύμβηση, πλην όμως η δημιουργία οργανωμένων παραλιών, με beach bars, εστιατόρια, πισίνες, χώρους για beach volley, ρακέτες κλπ., θα μπορούσε να προσελκύσει τόσο τους κατοίκους της πόλης όσο και αλλοδαπούς τουρίστες, συμβάλλοντας έτσι στην ανάπτυξη και την τουριστική αξιοποίηση της περιοχής. Υπάρχουν άλλωστε πολλά παραδείγματα σε διεθνές επίπεδο, όπου η ποιότητα του θαλασσινού νερού και η χαμηλή καταλληλότητά του για κολύμβηση δεν εμπόδισαν την τεράστια τουριστική ανάπτυξη των περιοχών αυτών. Αναφέρω ενδεικτικά το νησί Sentosa στη Σιγκαπούρη, τα νησιά Phu Quoc και Cat Ba στο Βιετνάμ και τα νησιά Langkawi, Penang και Pangkor στη Μαλαισία.

(4) Η δημιουργία παραλιακού οδικού άξονα σε όλο το μήκος του παραθαλάσσιου μετώπου (Λεωφόρος Θερμαϊκού), με τις απαραίτητες παρεμβάσεις στην ακτογραμμή και ενδεχόμενη υπογειοποίηση ορισμένων τμημάτων του, προκειμένου να παρακαμφθούν οι ασυνέχειες και τα φυσικά ή δομημένα εμπόδια. Η Λεωφόρος Θερμαϊκού θα μπορούσε να φτάσει καταρχήν ως την περιοχή του αεροδρομίου και, εφόσον είναι τεχνικά δυνατόν (με υπογειοποίησή της ή άλλο τρόπο), να ενωθεί με την Περαία, ούτως ώστε να καταργηθεί η υφιστάμενη ασυνέχεια και να μην είναι αποκομμένα μεταξύ τους τα δύο αστικά παραθαλάσσια μέτωπα, της μητροπολιτικής Θεσσαλονίκης και του Δήμου Θερμαϊκού. Αυτή είναι μία πιο δύσκολα υλοποιήσιμη πρόταση, γιατί απαιτεί μεγάλες τεχνικές παρεμβάσεις και σίγουρα θα προκαλέσει και μεγάλες αντιδράσεις. Αποτελεί όμως αναγκαία παρέμβαση, η οποία θα επιλύσει οριστικά και το συγκοινωνιακό πρόβλημα της πόλης και ιδίως της Ανατολικής Θεσσαλονίκης. Άπαξ λοιπόν και αποφασίσαμε να «αγγίξουμε» το παραθαλάσσιο μέτωπο της πόλης, δεν θα πρέπει να αφήσουμε αυτή την ευκαιρία να περάσει ανεκμετάλλευτη.

(5) Η δημιουργία εμπορικών, οικιστικών, τουριστικών και άλλων οικονομικών εκμεταλλεύσεων, που θα αποτελέσουν το συμβατικό αντάλλαγμα του αναδόχου (παραχωρησιούχου). Στις εκμεταλλεύσεις αυτές μπορούν να περιλαμβάνονται πολυτελή ξενοδοχεία, συνεδριακό κέντρο, εμπορικό κέντρο, ουρανοξύστης, καζίνο, πολυτελείς κατοικίες, μαρίνα, εστιατόρια, beach bars, κινηματογραφικά στούντιο, θεματικά πάρκα (waterpark, adventure park κ.ά.), ενυδρείο, βοτανικός κήπος, ζωολογικός κήπος, χώροι σπα, ευεξίας και wellness, χώροι τεχνολογίας και καινοτομίας, φουτουριστικά έργα (όπως π.χ. οι διάσημοι Gardens by the Bay της Σιγκαπούρης) κ.ά. Πραγματικά οι δυνατότητες είναι ανεξάντλητες. Αυτό είναι όμως και το δυσκολότερο μέρος του project, το οποίο σίγουρα θα προκαλέσει και τις μεγαλύτερες αντιδράσεις, ιδίως από εκείνους που δεν βλέπουν πάντα με καλό μάτι την ιδιωτική πρωτοβουλία και την επιχειρηματικότητα. Είναι όμως ένα αναπόσπαστο κομμάτι του έργου, καθώς αποτελεί το αναγκαίο συμβατικό αντάλλαγμα του παραχωρησιούχου, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τη συνολική κατασκευή του έργου.

Η αξιοποίηση του παραθαλάσσιου μετώπου της πόλης είναι ένα project πολύ μεγαλύτερο από αυτό που μπορούμε σήμερα να φανταστούμε. Ένα έργο για τη Θεσσαλονίκη του μέλλοντος. Ένα εμβληματικό έργο που μπορεί να αλλάξει ριζικά τη μοίρα της πόλης, να μετατρέψει τη Θεσσαλονίκη σε διεθνή τουριστικό προορισμό τεσσάρων εποχών, να προσελκύσει σημαντικά επενδυτικά κεφάλαια και μεγάλες ιδιωτικές επιχειρήσεις, να δημιουργήσει μεγάλο αριθμό νέων θέσεων εργασίας, να αναβαθμίσει την ταυτότητα και το brand name της πόλης σε διεθνές επίπεδο και να μετατρέψει τη «φτωχομάνα» Θεσσαλονίκη σε μια σύγχρονη ευρωπαϊκή μητρόπολη. Είναι ένα project φιλόδοξο, αλλά ρεαλιστικό. Δεν είναι ένα έργο από αυτά «που δεν γίνονται στην Ελλάδα». Άλλωστε δεν χρειάζεται να κοιτάξουμε και πολύ μακριά. Το Ελληνικό στην Αθήνα και το μεγάλο project Belgrade Waterfront στο γειτονικό Βελιγράδι, με τον εμβληματικό πύργο (ουρανοξύστη) Kula Belgrade, αποδεικνύουν του λόγου το αληθές. Αρκεί μόνο να υπάρχει όραμα και σχέδιο. Υπάρχει;

Facebook Comments