Επιτόκια κάτω από το 2% – Ποιο είναι το επικρατέστερο σενάριο;

Εστιάζοντας στη μεσοπρόθεσμη δυναμική του πληθωρισμού και παρακολουθώντας τη διαρκώς μεταβαλλόμενη ισοτιμία ευρώ – δολαρίου, η νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) οδεύει σε μια περίοδο υψηλής αβεβαιότητας κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2025.

Το πλαίσιο στο οποίο δρα η ΕΚΤ χαρακτηρίζεται από έντονη μεταβλητότητα, κυρίως λόγω του εμπορικού ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ, ο οποίος έχει ήδη προκαλέσει αναστάτωση στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Οι προβλέψεις για την πορεία του πληθωρισμού δείχνουν καθοδική τροχιά. Η ύφεση στην οικονομική δραστηριότητα της Ευρωζώνης, σε συνδυασμό με τη συνεχή αποκλιμάκωση στις τιμές ενέργειας, δημιουργούν τις συνθήκες για πληθωρισμό χαμηλότερο του 2%, νωρίτερα από τις προηγούμενες εκτιμήσεις. Πηγές αναφέρουν ότι στελέχη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ εκτιμούν ότι το όριο του 2% θα επιτευχθεί προώρως, ενώ άλλοι δεν αποκλείουν υποχώρηση του δείκτη κάτω από το 2% πριν τη λήξη του 2025 ή το αργότερο μέχρι το πρώτο τρίμηνο του 2026.

Στις 5 Ιουνίου, αναμένονται επικαιροποιημένες εκτιμήσεις της ΕΚΤ για ρυθμούς μεγέθυνσης και πληθωρισμό, μία ημέρα μετά τη σύνοδο νομισματικής πολιτικής. Οι αναλύσεις συμφωνούν σε μεγάλο βαθμό με τις εαρινές εκτιμήσεις της Κομισιόν, που προβλέπουν ανάπτυξη 0,9% και μέσο ετήσιο πληθωρισμό 2,3% στην Ευρωζώνη. Έτσι, θεωρείται πολύ πιθανό το ενδεχόμενο νέας μείωσης του βασικού επιτοκίου, στο 2% από 2,25%, μετά τη διορθωτική κίνηση του Απριλίου.

Παράλληλα, δεν αποκλείεται η πιθανότητα μιας επιπλέον, ένατης μείωσης, η οποία θα ρίξει τα επιτόκια στο 1,75% μέχρι το φθινόπωρο, εφόσον επιβεβαιωθεί η συνέχιση της αποπληθωριστικής τάσης. Ωστόσο, η Ιουνιανή συνεδρίαση δεν θα εστιάσει αποκλειστικά στη διαμόρφωση επιτοκίων, αλλά και στη μακροπρόθεσμη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής για το υπόλοιπο του έτους.

Τα διλήμματα για την επόμενη φάση παραμένουν έντονα. Οι χρηματοοικονομικές αγορές προσδοκούν σαφείς ενδείξεις για το εάν η ΕΚΤ εξετάζει νέα χαλάρωση των νομισματικών συνθηκών, ρίχνοντας περαιτέρω το κόστος δανεισμού. Οι απόψεις διχάζονται εντός της ΕΚΤ: κάποιοι υποστηρίζουν ότι απαιτείται και άλλη υποστηρικτική παρέμβαση, ενώ άλλοι τάσσονται υπέρ της συγκράτησης. Υπάρχει, ωστόσο, συναίνεση ότι κάθε απόφαση πρέπει να βασίζεται στις πραγματικές οικονομικές ενδείξεις.

Ο αντιπρόεδρος της ΕΚΤ, Λουίς ντε Γκίντος, δήλωσε στο Bloomberg ότι η ΕΚΤ εργάζεται πάνω σε εναλλακτικά μακροοικονομικά σενάρια, λόγω της ασάφειας που προκαλούν οι δασμολογικές παρεμβάσεις των ΗΠΑ. Η τάση υποχώρησης του πληθωρισμού μπορεί να αποδειχθεί προσωρινή και ενδεχομένως παραπλανητική, καθώς ο εμπορικός ανταγωνισμός βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη. Οι επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο θα καθοριστούν από την τελική έκβαση των διαπραγματεύσεων μεταξύ Ε.Ε. και ΗΠΑ.

Σε κάθε περίπτωση, η ΕΚΤ καλείται να εξισορροπήσει την ανάγκη για προληπτική νομισματική στήριξη με την υποχρέωση διατήρησης οικονομικής σταθερότητας, μέσα σε ένα περιβάλλον που χαρακτηρίζεται από ταχεία μετάβαση και υψηλή αβεβαιότητα.