Καθώς η κορύφωση του καλοκαιριού πλησιάζει, οι αναλυτές της Deutsche Bank χτυπούν «καμπανάκι» για το ενδεχόμενο μιας νέας περιόδου αναταραχής στις αγορές.

Το τρίτο τρίμηνο, όπως επισημαίνουν, είναι ιστορικά το πιο ευάλωτο σε κρίσεις, με τον δείκτη μεταβλητότητας VIX – γνωστό και ως «δείκτης φόβου» – να καταγράφει συνήθως τη μεγαλύτερη άνοδο της χρονιάς. Η χαμηλή ρευστότητα και τα παραδείγματα του παρελθόντος ενισχύουν τους φόβους.

Η Deutsche Bank απαριθμεί μια σειρά από καλοκαιρινά σοκ προηγούμενων ετών, όπως:

  • 2024: Κατάρρευση του carry trade του γιεν.
  • 2022: Επιθετικές δηλώσεις από τις κεντρικές τράπεζες και ράλι στο φυσικό αέριο.
  • 2015: Δραματικό καλοκαίρι για Ελλάδα και Κίνα.
  • 2011: Διπλή κρίση χρέους σε ΗΠΑ και Ευρωζώνη.
  • 2008: Η Lehman Brothers προαναγγέλλει την κορύφωση της παγκόσμιας κρίσης.

Θα μπορούσε το καλοκαίρι του 2025 να επαναλάβει την ιστορία; Η Deutsche Bank εντοπίζει πέντε πιθανές εστίες σοβαρών κινδύνων.

1. Νέος γύρος δασμών από τις ΗΠΑ

Η κυβέρνηση Τραμπ προχωρά σε νέες αυξήσεις δασμών από την 1η Αυγούστου, μετά τη λήξη της προσωρινής αναβολής που ανακοινώθηκε τον Απρίλιο. Οι τομεακοί δασμοί σε στρατηγικούς τομείς, όπως ημιαγωγοί, φαρμακευτικά προϊόντα και κρίσιμα ορυκτά, αποτελούν επιπλέον πηγή αβεβαιότητας. Οι αγορές δείχνουν να υποτιμούν τον κίνδυνο, με τη Deutsche Bank να προειδοποιεί ότι μια απότομη αύξηση δασμών ενδέχεται να πυροδοτήσει νέο sell-off.

2. Ο πληθωρισμός ξαναμπαίνει στο προσκήνιο

Οι δασμοί ενδέχεται να μετακυληθούν στις τιμές καταναλωτή, με τον πληθωριστικό αντίκτυπο να γίνεται ορατός στους δείκτες του Ιουνίου και Ιουλίου. Αν οι τιμές αυξηθούν σημαντικά, η Fed ενδέχεται να καθυστερήσει τις προεξοφλημένες μειώσεις επιτοκίων, ανατρέποντας τις προσδοκίες των αγορών. «Η απογοήτευση από τη Fed θα μπορούσε να προκαλέσει έντονη μεταβλητότητα», σημειώνει η τράπεζα.

3. Επιστροφή σε φόβους ύφεσης

Αρκεί μια σειρά αδύναμων μακροοικονομικών δεδομένων για να επανέλθει ο φόβος ύφεσης, όπως συνέβη το καλοκαίρι του 2024. Αν και τα θεμελιώδη μεγέθη παραμένουν θετικά, η αγορά εργασίας και ο μεταποιητικός τομέας είναι υπό παρακολούθηση. Η ευρεία αισιοδοξία ότι αποφεύγεται η ύφεση «μπορεί να λειτουργήσει αντίστροφα αν οι επενδυτές εκπλαγούν αρνητικά», προειδοποιεί η Deutsche Bank.

4. Δημοσιονομικοί φόβοι και άνοδος αποδόσεων

Η αναζωπύρωση των φόβων για το δημόσιο χρέος αποτελεί σημαντική απειλή. Η Moody’s υποβάθμισε πρόσφατα τις ΗΠΑ, ενώ χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο αντιμετωπίζουν αυξανόμενες πιέσεις στις αγορές ομολόγων. Μια αυτοτροφοδοτούμενη αύξηση των αποδόσεων – που αμφισβητεί τη βιωσιμότητα του χρέους – θα μπορούσε να οδηγήσει σε συστημικό πρόβλημα, όπως το 2011.

5. Γεωπολιτικό σοκ και εκτόξευση τιμών πετρελαίου

Μέχρι στιγμής, η γεωπολιτική δεν έχει επηρεάσει σημαντικά τις αγορές, αλλά η παρατεταμένη άνοδος της τιμής του πετρελαίου πάνω από τα 100 δολάρια θα μπορούσε να προκαλέσει στασιμοπληθωριστικό σοκ. Αυτό είχε παρατηρηθεί έντονα το 2022, με συνδυασμό χαμηλής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.

Οι αγορές παραμένουν ανθεκτικές — αλλά όχι απρόσβλητες

Η Deutsche Bank αναγνωρίζει πως οι αγορές έχουν δείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα. Τα μακροοικονομικά θεμελιώδη είναι ακόμη ισχυρά και οι νομισματικές αρχές προσαρμόζουν την πολιτική τους όταν χρειάζεται. Ωστόσο, για να προκληθεί μια μεγαλύτερης διάρκειας κρίση, απαιτείται ένα σοκ που να επηρεάζει τα βασικά θεμελιώδη και να μην μπορεί να απορροφηθεί πολιτικά.

Η εμπειρία του 2022 με την έκρηξη των τιμών ενέργειας και η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 δείχνουν ότι ορισμένα σοκ ξεπερνούν τη δυνατότητα παρέμβασης των αρχών. Αν επαναληφθεί ένα τέτοιο σενάριο, το φετινό καλοκαίρι ίσως μπει στη λίστα με τα πιο “ταραχώδη” της σύγχρονης χρηματοοικονομικής ιστορίας.

Ελευθερία Κούρταλη

Facebook Comments