Στάση αναμονής από την ΕΚΤ – Σενάρια για μείωση επιτοκίων το φθινόπωρο

Μετά από οκτώ μειώσεις επιτοκίων, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) αναμένεται να διατηρήσει αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια στη συνεδρίαση της Πέμπτης, σε μία προσπάθεια να σταθμίσει τις εξελίξεις και να αξιολογήσει τη δυναμική του πληθωρισμού. Το ερώτημα που κυριαρχεί πλέον είναι αν ολοκληρώθηκε ο κύκλος χαλάρωσης ή αν θα υπάρξει μία ακόμη μείωση πριν από το τέλος του 2025.

Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, είχε δώσει το στίγμα ήδη από τη συνεδρίαση του Ιουνίου, σημειώνοντας ότι η τράπεζα είναι σε θέση να «ανταποκριθεί στις αβεβαιότητες» της περιόδου. Η αναφορά αυτή θεωρήθηκε ως σήμα παύσης στην πορεία μειώσεων, δίνοντας χώρο για αξιολόγηση των συνεπειών της νομισματικής πολιτικής στην πραγματική οικονομία.

Μία από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες που καλείται να διαχειριστεί η ΕΚΤ είναι η εμπορική πολιτική των ΗΠΑ. Η απειλή του Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 30% στα ευρωπαϊκά προϊόντα από την 1η Αυγούστου, εάν δεν υπάρξει εμπορική συμφωνία, δημιουργεί ανησυχία. Παρότι δεν αναμένεται να επηρεάσει την επικείμενη απόφαση της ΕΚΤ, εντείνει τους προβληματισμούς για το φθινόπωρο.

Ο πρόεδρος της Bundesbank, Γιόαχιμ Νάγκελ, δήλωσε πρόσφατα ότι αυτό που χρειάζεται τώρα είναι «μία σταθερή πολιτική κατεύθυνση», υπογραμμίζοντας τη δυσκολία πρόβλεψης του αντίκτυπου του εμπορικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος στον πληθωρισμό.

Σήμερα, ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη βρίσκεται κοντά στο 2%, δηλαδή στον στόχο της ΕΚΤ. Ο συνδυασμός της πολιτικής αυστηρής νομισματικής σύσφιξης κατά την περίοδο 2022-2023 – με αυξήσεις συνολικού ύψους 4,25 μονάδων – της ενεργειακής κρίσης και της συγκρατημένης ζήτησης, συνέβαλαν αποφασιστικά στην πτώση του πληθωρισμού. Επιπλέον, η ανατίμηση του ευρώ κατά 12% έναντι του δολαρίου και η πτώση των τιμών του πετρελαίου λειτουργούν αποπληθωριστικά.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών της ΕΚΤ τον Ιούνιο, ο πληθωρισμός θα παραμείνει κοντά στο 2% έως το 2027. Στο δυσμενές σενάριο – με δασμούς ΗΠΑ στο 20% – προβλέπεται πληθωρισμός 1,5% το 2025 και 1,8% το 2026, ενώ το βασικό σενάριο – με δασμούς στο 10% – φέρνει τον πληθωρισμό στο 1,6% φέτος και 2% το 2027.

Η προειδοποίηση Τραμπ θεωρείται περισσότερο μέσο διαπραγμάτευσης παρά πιθανό σενάριο, αν και κανείς δεν αποκλείει πλήρως την υλοποίησή της. Μια εμπορική συμφωνία με χαμηλότερους δασμούς φαίνεται πιθανότερη, διαφορετικά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι έτοιμη να απαντήσει με αντίμετρα.

Αν υπάρξει συμφωνία, οι πιθανότητες νέας μείωσης επιτοκίων θα εξαρτηθούν από την πορεία του πληθωρισμού. Αν, όμως, η σύγκρουση κλιμακωθεί, η ΕΚΤ ενδέχεται να παρέμβει ξανά με νέα μείωση επιτοκίων, προκειμένου να προλάβει ύφεση ή νέα επιβράδυνση.