Η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ μπορεί να είναι μία αύξηση των επιτοκίων

«Δεν αποκλείεται τίποτα», δήλωσε η Κριστίν Λαγκάρντ αποχαιρετώντας μας για το καλοκαίρι, όσον αφορά την επόμενη κίνηση της ΕΚΤ και το κατά πόσο αυτή μπορεί να είναι μία αύξηση των επιτοκίων και όχι μία μείωση…

Η ΕΚΤ άφησε αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια στο 2%, έπειτα από οκτώ μειώσεις ύψους 200 μονάδων βάσης, σε αυτή που χαρακτηρίστηκε ως η πιο επιθετική εκστρατεία μείωσης των επιτοκίων από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. «Ουσιαστικά έχουμε κλείσει αυτόν τον κύκλο αποπληθωρισμού που αντιμετωπίσαμε τους τελευταίους μήνες και ο οποίος μας οδήγησε να περάσουμε από τα επιτόκια ύψους 4% στο 2% με οκτώ μειώσεις σε εννέα συνεδριάσεις. Επομένως, βρισκόμαστε σε καλή θέση τώρα για να περιμένουμε και να παρακολουθήσουμε πώς θα εξελιχθούν οι κίνδυνοι κατά τη διάρκεια των επόμενων μηνών», δήλωσε η Λαγκάρντ μετά το τέλος της συνεδρίασης του Ιουλίου.

Οι πιθανότητες συνεπώς η απόφαση του Ιούλιου να μην είναι απλά μια παύση στις μειώσεις αλλά η αρχή μίας μακράς περιόδου όπου η ΕΚΤ παραμένει σε στάση αναμονής, είναι πλέον πολύ υψηλές. Συνεπώς, η συνεδρίαση του Ιουλίου μπορεί κάλλιστα να σηματοδότησε το τέλος του κύκλου χαλάρωσης στην Ευρωζώνη.

Σύμφωνα μάλιστα με αναφορές, το βασικό σενάριο εντός του Διοικητικού Συμβουλίου της κεντρικής τράπεζας για τη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου είναι η διατήρηση των επιτοκίων στα τρέχοντα επίπεδα, τη στιγμή που οι αγορές έχουν μειώσει σημαντικά τα «στοιχήματά« τους για νέα μείωση μετά το καλοκαίρι. Και σύμφωνα με πηγές του Bloomberg, oι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής που υποστηρίζουν πρόσθετες μειώσεις επιτοκίων αντιμετωπίζουν αντίσταση εντός του Δ.Σ και θα χρειαστεί να δώσουν μάχη για να δικαιολογήσουν τη θέση τους στην επόμενη συνεδρίαση.

Όπως δείχνουν τα πράγματα τουλάχιστον αυτή τη στιγμή, θα χρειαστεί να υπάρξει σημαντική επιδείνωση στο μέτωπο της ανάπτυξης και του πληθωρισμού καθώς και στις προβλέψεις των εμπειρογνωμόνων της ΕΚΤ τον Σεπτέμβριο, για να υπάρξει νέα μείωση επιτοκίων, όχι μόνο τον Σεπτέμβριο αλλά και τους μήνες που θα ακολουθήσουν. Όπως δήλωσε και ο Λετονός κεντρικός τραπεζίτης, Μάρτινς Κάζακς, «δεν υπάρχει λόγος για πρόσθετες μειώσεις των επιτοκίων, εκτός εάν η οικονομία αντιμετωπίσει σημαντική επιδείνωση». Με λίγα λόγια η ανακοίνωση και μόνο του επιπέδου των δασμών που θα εφαρμοστούν για την ΕΕ δεν είναι αρκετή ώστε να ωθήσει την ΕΚΤ να δράσει.

Εάν μάλιστα θεωρηθεί ότι η Έρευνα Επαγγελματικών Προβλέψεων της ΕΚΤ μπορεί να αποτελεί ένα «σήμα» τότε φαίνεται ότι αναμένεται χαμηλότερος και εντός του στόχου πληθωρισμός και ισχυρότερη ανάπτυξη φέτος. Ειδικότερα, όπως έδειξε η έρευνα, οι αναλυτές αναμένουν πως ο ονομαστικός πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 2% για το 2025 (έναντι 2,2% στην αντίστοιχη έρευνα προ τριμήνου), στο 1,8% για το 2026 (από 2% προηγουμένως) και στο 2% από το 2027 και μετά. Η οικονομική ανάπτυξη αναμένεται να διαμορφωθεί στο 1,1% φέτος, από 0,9% πριν, στο 1,1% (από 1,3%) το 2026 και στο 1,4% το 2027.

Η Κριστίν Λαγκάρντ εμφανίστηκε αρκετά αισιόδοξη για τις προοπτικές της οικονομίας κατά την συνέντευξη Τύπου, κάτι που λίγοι ανέμεναν, με τις δηλώσεις της να χαρακτηρίζονται hawkish (επιθετικές) από πολλούς αναλυτές. «Έχουμε δει την ανάπτυξη να εξελίσσεται με σχετικά ευνοϊκό τρόπο. Αν κοιτάξουμε τα στοιχεία που έχουμε, το πρώτο τρίμηνο η ανάπτυξη αποτέλεσε έκπληξη στο 0,6%, εν μέρει λόγω της Ιρλανδίας, εν μέρει λόγω της εμπροσθοβαρούς κίνησης των εταιρειών (εν αναμονή των δασμών ),αλλά και λόγω της αυξημένης κατανάλωσης και των αυξανόμενων επενδύσεων», σημείωσε η επικεφαλής της ΕΚΤ.

Όσον αφορά τον πληθωρισμό, η Λαγκάρντ υπογράμμισε την εστίαση της ΕΚΤ στις μεσοπρόθεσμες προβλέψεις (έναντι των βραχυπρόθεσμων αποκλίσεων από τον στόχο) και υποστήριξε ότι: «βρισκόμαστε σε καλό σημείο, επειδή ο πληθωρισμός βρίσκεται στο 2%. Οι προβλέψεις μας δείχνουν σταθεροποίηση του πληθωρισμού στο 2% μεσοπρόθεσμα». Επίσης, υποβάθμισε τον αποπληθωριστικό αντίκτυπο των εμπορικών εντάσεων, σημειώνοντας ότι θα έχουν τόσο πληθωριστικές όσο και αποπληθωριστικές επιπτώσεις. Όσον αφορά τις προοπτικές για μια συμφωνία ΗΠΑ-ΕΕ για τους δασμούς, η Λαγκάρντ σημείωσε ότι «εάν οι εμπορικές εντάσεις επιλυθούν σύντομα, θα ξεκαθαρίσει μέρος της αβεβαιότητας που έχουμε που επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων».

Όσον αφορά την πορεία που πρέπει να ακολουθηθεί για τα επιτόκια πολιτικής, ο τόνος της Λαγκάρντ φάνηκε να υποδηλώνει μικρή επείγουσα ανάγκη για περαιτέρω προσαρμογές. Από αυτή την άποψη, δήλωσε ότι η ΕΚΤ βρίσκεται σε «κατάσταση αναμονής», με την ανάγκη να παρακολουθεί προσεκτικά «πολλές εξελίξεις που θα εξελιχθούν τους επόμενους μήνες». Στη συνέχεια, διευκρίνισε ότι «βρισκόμαστε σε καλή θέση τώρα για να περιμένουμε και να παρακολουθήσουμε πώς θα εξελιχθούν αυτοί οι κίνδυνοι τους επόμενους μήνες». Σε αυτό το σημείο, η Λαγκάρντ τόνισε συγκεκριμένα τις συνεδριάσεις του Σεπτεμβρίου, του Οκτωβρίου και του Δεκεμβρίου ως ευκαιρίες για επαναξιολόγηση των μακροοικονομικών προοπτικών (υποβαθμίζοντας ουσιαστικά τη σημασία της συνεδρίασης του Σεπτεμβρίου).

Προς έκπληξη πολλών, η Λαγκάρντ, σε σχετική ερώτηση κατά τη συνέντευξη τύπου, δεν απέκλεισε η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ να είναι μία αύξηση των επιτοκίων. «Θα μπορούσε (το αποτέλεσμα των δασμών) να μας οδηγήσει σε διαφορετικές κινήσεις; Το μέλλον θα δείξει. Η δουλειά μας θα δείξει. Δεν θα απέκλεια τίποτα με βεβαιότητα», όπως είπε.

Οι δηλώσεις και η στάση που τήρησε η επικεφαλής της ΕΚΤ οδήγησε πολλούς οίκους να αλλάξουν τις εκτιμήσεις τους. Η Goldman Sachs σημείωσε πως δεν αναμένει πλέον ότι η ΕΚΤ θα μειώσει τα επιτόκια τον Σεπτέμβριο. «Πιστεύουμε ότι ο κύκλος μειώσεων έχει ολοκληρωθεί και αυξάνουμε την πρόβλεψή μας για το επιτόκιο καταθέσεων φέτος στο 2% (από 1,75% προηγουμένως)». Η BNP Paribas προβλέπει και αυτή ότι οι μειώσεις τελείωσαν ενώ εκτιμά πως πρώτη αύξηση θα γίνει στο δ’ τρίμηνο του 2026.

Όπως σχολιάζει και η S&P Global Ratings, «ίσως η επόμενη κίνηση της ΕΚΤ να μην είναι μία μείωση των επιτοκίων, όπως πιστεύουν οι αγορές, αλλά η παύση μπορεί να διαρκέσει και η επόμενη κίνηση να είναι μία αύξηση των επιτοκίων».