Δημοσιονομικό έλλειμμα και δημόσιο χρέος: Η νέα πρόκληση σε Ελλάδα, Ευρώπη και ΗΠΑ

Το δημοσιονομικό έλλειμμα και το δημόσιο χρέος επιστρέφουν δυναμικά στο επίκεντρο της παγκόσμιας οικονομικής συζήτησης, δημιουργώντας ανησυχίες για τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών σε τρεις ηπείρους. Η Ελλάδα, η Ευρωζώνη και οι Ηνωμένες Πολιτείες βρίσκονται αντιμέτωπες με κοινές προκλήσεις αλλά και διαφορετικά μεγέθη, που καθιστούν τη διαχείριση του προβλήματος κρίσιμο ζήτημα για τα επόμενα χρόνια.

Ελλάδα: Από τα μνημόνια στην ανάγκη δημοσιονομικής πειθαρχίας

Η Ελλάδα βγήκε από τη μνημονιακή εποχή με βαρύ φορτίο χρέους, το οποίο παραμένει πάνω από το 160% του ΑΕΠ. Παρά τη συνεχή βελτίωση στα πρωτογενή πλεονάσματα, η χώρα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό στενή παρακολούθηση από τους επενδυτές και τους οίκους αξιολόγησης. Η κυβέρνηση επιχειρεί να ισορροπήσει μεταξύ της ανάγκης για δημοσιονομική σταθερότητα και της πίεσης για κοινωνικές παροχές, ιδιαίτερα σε μια περίοδο αυξημένων αναγκών λόγω πληθωρισμού και ενεργειακών προκλήσεων.

Ευρωζώνη: Οι διαιρέσεις στον Βορρά και τον Νότο

Στην Ευρωζώνη, το πρόβλημα του χρέους αποκτά και πολιτική διάσταση. Χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία βλέπουν τα ελλείμματά τους να ξεφεύγουν, την ώρα που ο Γερμανικός Βορράς πιέζει για αυστηρότερη δημοσιονομική πειθαρχία. Το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης επιστρέφει στο προσκήνιο με αναθεωρημένους κανόνες, όμως η πραγματική ανησυχία είναι ότι οι μεγάλες οικονομίες δεν δείχνουν διατεθειμένες να μειώσουν τις δαπάνες τους. Το αποτέλεσμα είναι μια εύθραυστη ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη για ανάπτυξη και στην υποχρέωση περιορισμού των ελλειμμάτων.

Ηνωμένες Πολιτείες: Ο κίνδυνος της «ωρολογιακής βόμβας»

Στις ΗΠΑ, το δημόσιο χρέος ξεπέρασε τα 35 τρισ. δολάρια, με το ετήσιο έλλειμμα να διογκώνεται λόγω αυξημένων δαπανών σε κοινωνική ασφάλιση, υγεία και άμυνα. Οι αναλυτές μιλούν για μια «ωρολογιακή βόμβα» που αργά ή γρήγορα θα επηρεάσει τα επιτόκια, την οικονομική ανάπτυξη και την παγκόσμια εμπιστοσύνη στο δολάριο. Παρά τις προειδοποιήσεις της Fed και των διεθνών οργανισμών, το πολιτικό σύστημα στην Ουάσιγκτον δείχνει ανήμπορο να προχωρήσει σε μακροπρόθεσμες λύσεις.

Το κοινό διακύβευμα

Σε όλες τις πλευρές του Ατλαντικού, η εξυπηρέτηση του χρέους γίνεται όλο και πιο ακριβή καθώς τα επιτόκια παραμένουν υψηλά. Η πραγματική πρόκληση είναι να βρεθεί ισορροπία ανάμεσα σε ανάπτυξη, κοινωνική συνοχή και δημοσιονομική πειθαρχία. Εάν οι κυβερνήσεις αποτύχουν, η επόμενη διεθνής κρίση μπορεί να ξεκινήσει όχι από τις αγορές, αλλά από τα ίδια τα δημόσια οικονομικά τους.