Οι δημοσιονομικές επιδόσεις και η συνετή δημοσιονομική πολιτική αποτελούν τον κύριο παράγοντα που παρακολουθούν οι αγορές και οι οίκοι αξιολόγησης, και αυτό έχει οδηγήσει σε μία εντυπωσιακή σύγκλιση στην Ευρωζώνη.

Τα spreads των ομολόγων, οι πιστοληπτικές αξιολογήσεις, οι αποδόσεις των εταιρικών ομολόγων, έχουν όλα έρθει πιο κοντά κλείνοντας το χάσμα που υπήρξε στο παρελθόν και το οποίο είχε οδηγήσει στον διαχωρισμό μεταξύ των χωρών του «πυρήνα» της Ευρωζώνης (Γερμανία, Γαλλία, Ολλανδία, Φινλανδία, Αυστρία) και των χωρών της περιφέρειας (Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία, Πορτογαλία). Αυτός ο διαχωρισμός δεν είναι πια τόσο διακριτός. Ακόμα και τα χρηματιστήρια του Νότου υπεραποδίδουν σημαντικά έναντι αυτών των μεγαλύτερων οικονομιών της Ευρωζώνης.

Όλα τα παραπάνω αποτελούν την πιο απτή απόδειξη ότι οι επενδυτές ανταμείβουν τη δημοσιονομική πειθαρχία. Και η σύγκλιση αυτή η οποία έχει επιταχυνθεί από την περίοδο μετά την πανδημία – χάρη και στο Ταμείο Ανάκαμψης και το γεγονός ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διαθέτει ένα εργαλείο (TPI) αντιμετώπισης της οποίας «αταξίας» στην αγορά ομολόγων – αναμένεται να συνεχιστεί, όπως εκτιμούν οι αναλυτές.

Τα spreads των 10ετών ομολόγων στην Ευρωζώνη, δηλαδή η διαφορά του κόστους δανεισμού σε σχέση με τη Γερμανία, έχουν συνεχίσει να συρρικνώνονται και να συγκρίνουν φέτος, με το υψηλότερο spread να είναι κοντά στις 80 μονάδες βάσης (Γαλλία, Ιταλία), όταν κατά την Covid (καθώς και κατά το ξέσπασμα της κρίσης χρέους στην Ευρωζώνη το 2010) το υψηλότερο spread ήταν στο επίπεδο των 400 μ.β. (Ελλάδα, ακολουθούμενη από την Ιταλία στις 200 μ.β.).

Τα τελευταία τρία χρόνια, έχουμε δει τα spreads μεταξύ των χωρών του πυρήνα και της περιφέρειας της Ευρωζώνης να συμπιέζονται, καθώς η ιεραρχία των spread ομολόγων που καθόρισε την εποχή μετά την κρίση χρέους του ευρώ έχει μετατοπιστεί, όπως παρατηρεί η Oxford Economics. Οι οικονομίες του Νότου της Ευρωζώνης, όπως η Ισπανία, η Πορτογαλία και πιο πρόσφατα η Ελλάδα, δανείζονται πλέον με χαμηλότερο κόστος από τη Γαλλία. Το χάσμα μεταξύ των αποδόσεων των γαλλικών και ιταλικών κρατικών ομολόγων επίσης μόλις μηδενίστηκε.

Τρεις κύριες τάσεις διαδραματίζονται και εξηγούν αυτή την εξέλιξη. Πρώτον, τα μακροοικονομικά θεμελιώδη μεγέθη στις οικονομίες του Νότου βελτιώνονται, αντανακλώντας ισχυρότερη ανάπτυξη και υγιέστερες δημοσιονομικές θέσεις. Δεύτερον, τα γαλλικά spreads συγκλίνουν προς την εύλογη αξία τους, καθώς η πολιτική αστάθεια από τον Ιούνιο 2024 έχει διαβρώσει μια μακροχρόνια υπερεκτίμηση σε σύγκριση με τα θεμελιώδη μεγέθη. Τρίτον, και ομοίως, τα ιταλικά spreads ευθυγραμμίζονται περισσότερο με την εύλογη αξία τους χάρη σε έναν ασυνήθιστο βαθμό πολιτικής σταθερότητας και καθώς οι αγορές ομολόγων επικεντρώνονται στη Γαλλία. Επιπλέον, οι ευνοϊκότερες συνθήκες και το κλίμα της αγοράς, καθώς και η αύξηση των γερμανικών αποδόσεων, έχουν οδηγήσει τα spreads σε χαμηλότερα επίπεδα σε όλες τις αγορές τα τελευταία τρία χρόνια. Κατά την Oxford Economics, η Γαλλία αναμένεται να είναι η μόνη χώρα στην Ευρωζώνη της οποίας τα δημοσιονομικά θα επιδεινωθούν σημαντικά μακροπρόθεσμα.

Όπως παρατηρεί η Citigroup, οι οίκοι αξιολόγησης είναι ιδιαίτερα «ενεργοί» φέτος με τις κινήσεις τους να είναι οι περισσότερες που έχουμε δει από το 2018 (8 αναβαθμίσεις που αφορούν κυρίως Ελλάδα, Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία και 4 υποβαθμίσεις που αφορούν τις Γαλλία, Βέλγιο, Αυστρία και Φινλανδία). Αυτό έχει οδηγήσει στη σύγκλιση μεταξύ των χωρών του πυρήνα και της περιφέρειας, με τη χαμηλότερη αξιολόγηση της Γαλλίας (Α+) να αντιστοιχεί ήδη στην υψηλότερη αξιολόγηση για την Ισπανία και την Πορτογαλία. Το χάσμα μεταξύ των αξιολογήσεων στην Ευρωζώνη είναι στο χαμηλότερο επίπεδο από το 2010. Κατά την αμερικανική τράπεζα, αυτή η σύγκλιση θα συνεχιστεί.

To story της δημοσιονομικής βελτίωσης και σύνεσης της περιφέρειας αντικατοπτρίζεται και στα χρηματιστήρια της περιοχής. «Τα πιο καυτά μέρη για χρηματιστηριακές επενδύσεις βρίσκονται στην περιφέρεια της Ευρωζώνης», όπως σχολιάζει ο Economist, χαρακτηρίζοντας την υπεραπόδοση των αγορών του Νότου ως τη μεγάλη ανατροπή στη χρηματιστηριακή αγορά της Ευρώπης.

Πάνω απ’ όλα, η αντιστροφή της τύχης των μετόχων αντανακλά τις αλλαγές στην οικονομία της Ευρώπης, όπως επισημαίνει το περιοδικό. Το γερμανικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε το 2023 και το 2024, ενώ η ετήσια ανάπτυξη της Βρετανίας και της Γαλλίας παρέμεινε στάσιμη σε περίπου 1% ή λιγότερο. Αντίθετα, η ελληνική και η ισπανική οικονομία – οι οποίες και οι δύο συρρικνώθηκαν απότομα στις αρχές της δεκαετίας του 2010 – πέρυσι αυξήθηκαν κατά 2,3% και 3,2% αντίστοιχα.

Ωστόσο, το story δεν αφορά μόνο την οικονομία. Οι ιταλικές μετοχές έχουν επίσης καλή απόδοση, άλλωστε, και η πρόσφατη ανάπτυξη ήταν περίπου τόσο υποτονική όσο και στις χώρες του πυρήνα. Η μετοχή της χώρας με την καλύτερη απόδοση μέχρι στιγμής φέτος είναι η Leonardo (+93%), εταιρεία που κατασκευάζει μαχητικά αεροσκάφη και δείχνει ότι η Γερμανία δεν είναι η μόνη που επωφελείται από τις υψηλότερες αμυντικές δαπάνες. Οι επόμενες πέντε, με τις τιμές των μετοχών να αυξάνονται κατά 40%–67%, είναι όλες τράπεζες ή όμιλοι που τις κατέχουν. Στην πραγματικότητα, οι τραπεζικές μετοχές αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% της αγοραίας αξίας των εταιρειών που είναι εισηγμένες τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ελλάδα, και σε κάθε περίπτωση ευθύνονται για μεγάλο μέρος της υπεραπόδοσής τους.

Αυτό υποδηλώνει ένα πολύ ευτυχές συμπέρασμα για όλη την πρώην περιφέρεια της Ευρώπης. Για χρόνια, οι τράπεζές τους ήταν το βάρος της ηπείρου. Κατά τη διάρκεια της κρίσης της Ευρωζώνης, ο κίνδυνος χρεοκοπίας των κρατών έκανε τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να ανησυχούν ότι οι ισολογισμοί των τραπεζών, φορτωμένοι με κρατικά ομόλογα, θα κατέρρεαν. Αυτό δημιούργησε έναν «σπιράλ καταστροφής», περιορίζοντας τον δανεισμό προς την ευρύτερη οικονομία, επιβραδύνοντας έτσι την ανάπτυξη και επιδεινώνοντας τα δημόσια οικονομικά. «Όσο απογοητευτική κι αν είναι για τις οικονομίες του πυρήνα, η μεγάλη αντιστροφή στην Ευρώπη είναι ένα σημάδι ότι οι πιο σκοτεινές μέρες της περιφέρειας είναι πίσω της», τονίζει ο Economist.

«Οι ισχυρές δημοσιονομικές επιδόσεις αποτελούν το βασικό μοχλό πίσω από την υπεραπόδοση των αγορών του Νότου», παρατηρεί και η Société Générale. Οι αποδόσεις τα λένε όλα: Το Χρηματιστήριο Αθηνών σημειώνει κέρδη 38% φέτος, ο ισπανικός IBEX 35 31%, ο ιταλικός FTSE MIB 24% και ο πορτογαλικός PSI 21%. Συγκριτικά, τα κέρδη για τον γερμανικό DAX διαμορφώνονται στο 18% και για τον CAC 40 του Παρισιού στο μόλις 6,7%.

Η βελτίωση των δημοσιονομικών στην περιφέρεια σημαίνει ότι ο πιστωτικός κίνδυνος έχει μειωθεί στο Νότο, επιτρέποντας στους οίκους αξιολόγησης να αναβαθμίσουν τις χώρες αυτές, με τα spreads των κρατικών ομολόγων τους έναντι της Γαλλίας και της Γερμανίας να μειωθούν περαιτέρω, επισημαίνει η Société Générale και αναμένει περαιτέρω υποβαθμίσεις της αξιολόγησης της Γαλλίας και αναβαθμίσεις στο Νότο. Η μείωση του πιστωτικού κινδύνου έχει οδηγήσει και σε μείωση των ασφαλίστρων κινδύνου των μετοχών των χρηματιστηρίων του Νότου, όπως της Ελλάδας, της Ισπανίας και της Πορτογαλίας και αυτό έχει με τη σειρά του υποστηρίξει την υπεραπόδοση των αγορών της περιφέρειας, εξηγεί η γαλλική τράπεζα. Σε αυτό το πλαίσιο αναμένει ότι η υπεραπόδοση τόσο των αγορών όσο και των δημοσιονομικών των χωρών αυτών θα συνεχιστεί, τη στιγμή μάλιστα που η περιφέρεια αποτελεί «προστασία» για τα χαρτοφυλάκια των επενδυτών έναντι του εμπορικού πολέμου, λόγω της χαμηλής έκθεσης των εισηγμένων εταιρειών στις ΗΠΑ.

Facebook Comments