Μπαίνουμε σε μια νέα εποχή για την οδική ασφάλεια στην Ελλάδα, καθώς ο νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) φέρνει ριζικές αλλαγές στην παρακολούθηση και στον έλεγχο των παραβάσεων, με επίκεντρο την εγκατάσταση «έξυπνων καμερών» στους πιο επιβαρυμένους άξονες της Αττικής.

Οι πρώτες 41 κάμερες έχουν ήδη ενεργοποιηθεί σε κομβικά σημεία, σηματοδοτώντας την έναρξη ενός προγράμματος που προβλέπει τη λειτουργία 388 καμερών έως το τέλος του 2026.

Πρόκειται για το μεγαλύτερο εγχείρημα αυτόματης επιτήρησης της κυκλοφορίας που έχει γίνει ποτέ στην Ελλάδα. Ο στόχος είναι σαφής: δραστική μείωση των τροχαίων ατυχημάτων και των παραβάσεων που στοιχίζουν ανθρώπινες ζωές κάθε χρόνο στους ελληνικούς δρόμους.

Οι κάμερες που «βλέπουν» τα πάντα

Σύμφωνα με την Περιφέρεια Αττικής, η πρώτη φάση αφορά την τοποθέτηση καμερών υψηλής ανάλυσης σε δρόμους και κόμβους όπου καταγράφεται μεγάλος όγκος κυκλοφορίας και αυξημένη επικινδυνότητα. Οι νέες κάμερες είναι εξοπλισμένες με αισθητήρες αναγνώρισης πινακίδων (ANPR) και προηγμένα λογισμικά που εντοπίζουν υπερβολική ταχύτητα, παραβίαση κόκκινου σηματοδότη, παράνομες προσπεράσεις, ακόμα και χρήση κινητού τηλεφώνου από οδηγούς.

Η λειτουργία τους είναι πλήρως αυτόματη και ψηφιακά διασυνδεδεμένη με το Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας της Περιφέρειας. Μόλις εντοπιστεί παράβαση, η εικόνα αποστέλλεται στο κέντρο, όπου το σύστημα τεχνητής νοημοσύνης κάνει την αρχική ταυτοποίηση. Στη συνέχεια, η παράβαση επιβεβαιώνεται από αστυνομικό υπάλληλο και αποστέλλεται ηλεκτρονικά στον ιδιοκτήτη του οχήματος.

Πώς αποστέλλεται η κλήση

Η διαδικασία είναι πλέον πλήρως ηλεκτρονική και δεν απαιτεί φυσική παρουσία αστυνομικού. Μόλις διαπιστωθεί παράβαση:

  1. Το υλικό αποστέλλεται αυτόματα στο Κέντρο Διαχείρισης Κυκλοφορίας.
  2. Δημιουργείται ηλεκτρονικός φάκελος με τα στοιχεία του οχήματος και του οδηγού.
  3. Το πρόστιμο αποστέλλεται είτε ταχυδρομικά είτε ηλεκτρονικά μέσω gov.gr.
  4. Ο πολίτης μπορεί να δει και να πληρώσει το πρόστιμο με τους κωδικούς Taxisnet στην πλατφόρμα της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων.

Το νέο σύστημα είναι συνδεδεμένο με τη βάση δεδομένων των οχημάτων και επιτρέπει αυτόματη ενημέρωση του ιδιοκτήτη, χωρίς καθυστέρηση ή ανθρώπινο λάθος.

Πού έχουν τοποθετηθεί οι πρώτες κάμερες

Η πρώτη φάση του σχεδίου καλύπτει όλους τους τομείς της Αττικής, με έμφαση σε δρόμους μεγάλης κυκλοφορίας, σήραγγες και κόμβους υψηλού ρίσκου.

  • Κεντρικός Τομέας Αθηνών: Αλεξάνδρας & Πατησίων, Βασ. Σοφίας & Πανεπιστημίου, Βασ. Αμαλίας & Όλγας, Κατεχάκη & Παπανδρέου.
  • Βόρειος Τομέας: Κηφισίας & Πεντέλης στο Μαρούσι, Κατεχάκη & Πίνδου στον Χολαργό.
  • Νότιος Τομέας: Θησέως & Ποσειδώνος στην Καλλιθέα, Παπαναστασίου & Σοφ. Βενιζέλου στον Άγιο Δημήτριο, Πειραιώς & Χαμοστέρνας στο Μοσχάτο.
  • Δυτικός Τομέας: Κηφισού & Κωνσταντινουπόλεως στο Περιστέρι, Θηβών & Παπανδρέου στο Ίλιον, Λ. Αθηνών & Κύπρου στο Χαϊδάρι.
  • Πειραιάς & Δυτική Αττική: Ρετσίνα & Αγ. Διονυσίου, Καραολή & Δημητρίου, και πλήθος σημείων στον Κορυδαλλό, το Κερατσίνι και τον Ασπρόπυργο.

Μέχρι το τέλος του 2025, θα έχουν τοποθετηθεί 200 κάμερες, ενώ μέχρι το 2026 ο αριθμός θα ξεπεράσει τις 500, καλύπτοντας μεγάλους άξονες όπως Συγγρού, Ποσειδώνος, Κηφισίας και Βουλιαγμένης.

Στόχος: λιγότερα τροχαία, περισσότερη υπευθυνότητα

Η τοποθέτηση των νέων καμερών δεν είναι τιμωρητικού χαρακτήρα, αλλά στοχεύει πρωτίστως στην πρόληψη των τροχαίων ατυχημάτων. Κάθε χρόνο στην Ελλάδα καταγράφονται πάνω από 500 νεκροί και χιλιάδες τραυματίες στους δρόμους, με τις πιο συχνές αιτίες να είναι η υπερβολική ταχύτητα, η παραβίαση προτεραιότητας και η οδήγηση υπό την επήρεια αλκοόλ ή κινητού τηλεφώνου.

Σύμφωνα με τον νέο ΚΟΚ (Ν. 5209/2025), το σύστημα επιτήρησης θα αποτελέσει εργαλείο στρατηγικής πρόληψης και εκπαίδευσης. Οι οδηγοί γνωρίζουν πλέον ότι κάθε κίνηση καταγράφεται, γεγονός που δημιουργεί μια κουλτούρα αυτοπειθαρχίας και όχι φόβου.

Η Περιφέρεια Αττικής εκτιμά ότι μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια τα θανατηφόρα τροχαία θα μειωθούν κατά 40 %, συμβάλλοντας στον στόχο της ΕΕ για «Μηδενικούς Θανάτους στους Δρόμους» έως το 2030.

Οι νέες ποινές και τα πρόστιμα του ΚΟΚ

Ο αναθεωρημένος ΚΟΚ εισάγει και νέο σύστημα ποινών, που συνδέει το πρόστιμο με τη σοβαρότητα της παράβασης και την επικινδυνότητά της. Δεν υπάρχει πλέον ένα ενιαίο ποσό, αλλά κλιμακωτό πλαίσιο:

  • Για υπερβολική ταχύτητα έως 20 χλμ./ώρα: πρόστιμο 100 €.
  • Για υπέρβαση άνω των 30 χλμ./ώρα: πρόστιμο 350 € και αφαίρεση διπλώματος για 60 ημέρες.
  • Για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη: 700 € και αφαίρεση άδειας για 90 ημέρες.
  • Για χρήση κινητού κατά την οδήγηση: 300 € και προσωρινή αφαίρεση διπλώματος.

Τα πρόστιμα πλέον αποστέλλονται αυτόματα και πρέπει να πληρωθούν εντός 20 ημερών, διαφορετικά επιβαρύνονται με προσαύξηση. Ο ηλεκτρονικός φάκελος της παράβασης περιλαμβάνει φωτογραφία, ώρα, τοποθεσία και επαλήθευση από την Τροχαία, διασφαλίζοντας πλήρη διαφάνεια.

Ψηφιακή αστυνόμευση: σύμμαχος ή φόβος;

Η εισαγωγή των έξυπνων καμερών έχει προκαλέσει και συζητήσεις για τα όρια της ψηφιακής επιτήρησης. Ορισμένοι πολίτες εκφράζουν ανησυχίες για θέματα προσωπικών δεδομένων, φοβούμενοι ότι η συνεχής καταγραφή μπορεί να παραβιάσει την ιδιωτικότητα. Ωστόσο, η Περιφέρεια και το Υπουργείο Υποδομών διαβεβαιώνουν ότι το σύστημα λειτουργεί με πλήρη σεβασμό στη νομοθεσία GDPR, αφού τα δεδομένα διατηρούνται μόνο για τις ανάγκες βεβαίωσης της παράβασης και στη συνέχεια διαγράφονται.

Παρά τις επιφυλάξεις, οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η τεχνολογία μπορεί να σώσει ζωές. Σε χώρες όπως η Σουηδία και η Ολλανδία, η εγκατάσταση καμερών μείωσε τα τροχαία ατυχήματα έως και 60 % μέσα σε πέντε χρόνια. Η Ελλάδα ακολουθεί, έστω με καθυστέρηση, αυτή την ευρωπαϊκή πρακτική.

Ο ρόλος της εκπαίδευσης

Η τεχνολογία από μόνη της δεν αρκεί. Για να υπάρξει ουσιαστικό αποτέλεσμα, απαιτείται εκπαίδευση και αλλαγή νοοτροπίας. Ο νέος ΚΟΚ συνοδεύεται από πρόγραμμα ευαισθητοποίησης σε σχολεία και πανεπιστήμια, καθώς και από εκστρατείες ενημέρωσης στα ΜΜΕ για την ασφαλή οδήγηση.

Η Τροχαία και οι τοπικές αρχές επιδιώκουν να περάσουν το μήνυμα ότι ο δρόμος δεν είναι χώρος επίδειξης, αλλά σεβασμού. Όπως τόνισε πρόσφατα ο Περιφερειάρχης Αττικής, «δεν θέλουμε περισσότερες κλήσεις – θέλουμε λιγότερα τροχαία ατυχήματα και περισσότερες ζωές που θα σωθούν».

Η οδική ασφάλεια ως δείκτης πολιτισμού

Η εγκατάσταση των καμερών δεν είναι μόνο τεχνικό έργο· είναι ένδειξη πολιτισμού και κοινωνικής υπευθυνότητας. Στην Ευρώπη, η οδική ασφάλεια αποτελεί δείκτη κοινωνικής ωριμότητας και λειτουργίας του κράτους δικαίου. Με τη σωστή εφαρμογή του ΚΟΚ, η Ελλάδα μπορεί να αφήσει πίσω της την εποχή της ανοχής στην παραβατικότητα.

Οι επόμενοι μήνες θα είναι καθοριστικοί. Εάν το νέο σύστημα αποδειχθεί αποτελεσματικό και δίκαιο, οι κάμερες θα λειτουργήσουν αποτρεπτικά, μειώνοντας την επιθετική οδήγηση και τις επικίνδυνες συμπεριφορές. Αν όχι, κινδυνεύουν να εκληφθούν απλώς ως εργαλείο είσπραξης προστίμων.

Το ζητούμενο, όμως, είναι ένα: λιγότερα τροχαία, ασφαλέστεροι δρόμοι και περισσότερο σεβασμός στη ζωή.

Facebook Comments