Αλλάζει ριζικά ο τρόπος υπολογισμού των αντικειμενικών δαπανών διαβίωσης, το γνωστό σε όλους σύστημα τεκμηρίων, με το οποίο εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες φορολογούνταν για πλασματικό (τεκμαρτό) εισόδημα, υψηλότερο από το πραγματικό τους.

Το νέο φορολογικό νομοσχέδιο που έθεσε σε δημόσια διαβούλευση ο υπουργός Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης σηματοδοτεί την πιο εκτεταμένη μεταρρύθμιση στη φορολογία εισοδήματος των τελευταίων ετών, ανακουφίζοντας περίπου 480.000 φορολογούμενους που για δεκαετίες πλήρωναν άδικους φόρους.

Τί αλλάζει από το 2025

Από το νέο έτος, το τεκμαρτό εισόδημα που υπολογίζει η εφορία για κατοικίες, αυτοκίνητα και σκάφη μειώνεται δραστικά, καθιστώντας ευκολότερη την κάλυψη των τεκμηρίων με χαμηλότερα πραγματικά εισοδήματα. Οι ρυθμίσεις θα εφαρμοστούν για τα εισοδήματα του 2025 και θα αποτυπωθούν στα εκκαθαριστικά του 2026.

Το νέο καθεστώς φέρνει μειώσεις 30% έως 35% στα τεκμήρια κατοικιών, έως 70% στα αυτοκίνητα νέας αντιρρυπαντικής τεχνολογίας και 30% στα σκάφη αναψυχής, ενώ εξαιρεί τα τέκνα με ίδιο εισόδημα από την ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη των 3.000 ευρώ.

1️⃣ Κατοικίες: Μείωση έως 35% στις δαπάνες διαβίωσης

Οι αντικειμενικές δαπάνες διαβίωσης για κατοικίες —δηλαδή τα τεκμήρια— υπολογίζονται πλέον με μειωμένους συντελεστές, ανάλογα με την τιμή ζώνης και το εμβαδόν του ακινήτου.

  • Για κατοικίες με τιμή ζώνης κάτω από 2.800 €/τ.μ., το τεκμαρτό εισόδημα μειώνεται κατά 30%.
    Για παράδειγμα, κατοικία 80 τ.μ. είχε τεκμήριο 3.200 €, ενώ πλέον περιορίζεται σε 2.240 €.
  • Για κατοικία 120 τ.μ., το τεκμήριο μειώνεται από 5.800 € σε 4.040 € (–30%).
  • Σε περιοχές με τιμές ζώνης 2.800–4.999 €/τ.μ., η συνολική μείωση φτάνει 35%.
  • Πάνω από 5.000 €/τ.μ., η προσαύξηση περιορίζεται στο 58% (αντί 70%), οδηγώντας επίσης σε 35% μείωση.

Για τις μονοκατοικίες, οι προσαυξήσεις 20% παραμένουν αλλά υπολογίζονται επί των νέων, μειωμένων τιμών. Η έκπτωση 50% για δευτερεύουσες κατοικίες διατηρείται επίσης.

Το αποτέλεσμα είναι ότι ένας μέσος φορολογούμενος που κατοικεί σε ιδιόκτητο ή ενοικιαζόμενο ακίνητο, θα πληρώνει φόρο βάσει πραγματικού εισοδήματος και όχι ανελαστικών τεκμηρίων που δεν αντανακλούν την οικονομική του κατάσταση.

2️⃣ Αυτοκίνητα: Σύνδεση τεκμηρίων με εκπομπές CO₂

Η μεγαλύτερη αλλαγή αφορά τα οχήματα. Από το 2025, τα τεκμήρια αυτοκινήτων δεν θα βασίζονται μόνο στα κυβικά εκατοστά, αλλά και στις εκπομπές CO₂, ακολουθώντας τα ευρωπαϊκά πρότυπα.

Νέο σύστημα υπολογισμού
  • Για οχήματα ταξινομημένα μετά την 1/11/2010, τα τεκμήρια προσδιορίζονται με βάση τις εκπομπές CO₂.
    • Έως 122 g/km → τεκμήριο 2.000 €
    • 123–139 g/km → +30 €/γρ.
    • 140–166 g/km → +45 €/γρ.
    • >166 g/km → +60 €/γρ.

Με αυτό το μοντέλο, η επιβάρυνση μειώνεται έως 70% για καινούρια αυτοκίνητα, έως 30% για οχήματα 5–10 ετών και έως 50% για παλαιότερα των 10 ετών.

Για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα με τιμή προ φόρων έως 50.000 €, η αντικειμενική δαπάνη παραμένει μηδενική, ενώ για ακριβότερα ηλεκτρικά περιορίζεται στα 2.000 € ετησίως έναντι 4.000 € σήμερα.

Η αλλαγή αυτή αποσκοπεί όχι μόνο στη δικαιότερη φορολογία, αλλά και στην ενθάρρυνση της αγοράς καθαρών οχημάτων, καθώς το παλαιό σύστημα λειτουργούσε αποτρεπτικά για την ανανέωση του στόλου.

3️⃣ Σκάφη αναψυχής: Ελάφρυνση έως 30% στα τεκμήρια

Για τα σκάφη αναψυχής, η νέα κλίμακα μειώνει τις αντικειμενικές δαπάνες κατά 30%, αναγνωρίζοντας ότι οι δαπάνες συντήρησης δεν αυξάνονται με την παλαιότητα, όπως προέβλεπε το προηγούμενο πλαίσιο.

Ενδεικτικά παραδείγματα:
  • Σκάφος 5 μ.: τεκμήριο από 4.000 € → 2.800 €
  • Ιστιοφόρο 10 μ.: τεκμήριο από 12.000 € → 8.400 €
  • Για κάθε επιπλέον μέτρο: μείωση από 3.000 € → 2.100 €
  • Για μεγάλα σκάφη άνω των 22 μ., το τεκμήριο πέφτει από 50.000 € σε 35.000 € ανά μέτρο.

Διατηρείται η έκπτωση 50% για ιστιοφόρα και για ξύλινα ελληνικά παραδοσιακά σκάφη τύπου «τρεχαντήρι» ή «βαρκαλάς».

4️⃣ Τα τέκνα απαλλάσσονται από τα τεκμήρια

Μια ιδιαίτερα θετική ρύθμιση αφορά τα τέκνα που έχουν δικό τους εισόδημα. Μέχρι σήμερα, ακόμη και αν εργάζονταν ή σπούδαζαν, επιβαρύνονταν με ελάχιστη αντικειμενική δαπάνη 3.000 €, γεγονός που οδηγούσε σε αδικίες.

Από το 2025, τα τέκνα εξαιρούνται πλήρως από αυτό το τεκμήριο, εφόσον έχουν ίδιο εισόδημα, κάτι που αναμένεται να ανακουφίσει χιλιάδες οικογένειες και νέους εργαζόμενους.

Ποιοί κερδίζουν περισσότερο

Οι μεγαλύτεροι ωφελημένοι είναι:

  • Ιδιοκτήτες ή ενοικιαστές κατοικιών που βρίσκονται σε περιοχές με χαμηλή ή μεσαία τιμή ζώνης.
  • Οδηγοί νέων αυτοκινήτων χαμηλών ρύπων και ηλεκτρικών οχημάτων.
  • Κάτοχοι παλαιότερων σκαφών που πλήρωναν δυσανάλογα τεκμήρια.
  • Οικογένειες με εργαζόμενα τέκνα που αποκτούν ανεξάρτητο εισόδημα.

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Υπουργείου Οικονομικών, περίπου 2 εκατομμύρια φορολογούμενοι θα δουν ουσιαστική φορολογική ελάφρυνση ήδη από τα εκκαθαριστικά του 2026.

Γιατί ήταν αναγκαία η αλλαγή

Το σύστημα των τεκμηρίων είχε θεσπιστεί τη δεκαετία του ’80 ως αντικειμενικός τρόπος προσδιορισμού εισοδήματος, σε περιόδους όπου η φοροδιαφυγή ήταν ανεξέλεγκτη. Ωστόσο, η εφαρμογή του επί δεκαετίες οδήγησε σε στρεβλώσεις.

Πολίτες με χαμηλό πραγματικό εισόδημα αλλά ιδιοκτησία σε μικρό ακίνητο ή παλιό αυτοκίνητο βρίσκονταν να φορολογούνται για τεκμαρτό εισόδημα πολλαπλάσιο του πραγματικού τους, πληρώνοντας άδικα φόρους.

Η μεταρρύθμιση που προωθείται επιχειρεί να αποκαταστήσει τη φορολογική δικαιοσύνη και να προσαρμόσει τις δαπάνες διαβίωσης στα σημερινά οικονομικά δεδομένα.

Στόχος: ένα πιο δίκαιο φορολογικό πλαίσιο

Με τη συνολική αναμόρφωση της φορολογίας εισοδήματος, το υπουργείο επιδιώκει:

  • Ελάφρυνση των νοικοκυριών από τα υπερβολικά τεκμήρια.
  • Κίνητρα για ενεργειακή αναβάθμιση και αγορά οχημάτων χαμηλών ρύπων.
  • Σύνδεση της φορολόγησης με το πραγματικό επίπεδο διαβίωσης κάθε πολίτη.
  • Μείωση γραφειοκρατίας και αυτοματοποίηση στον υπολογισμό των δαπανών.

Η μεταρρύθμιση των τεκμηρίων συνδέεται με τη συνολική φορολογική στρατηγική της κυβέρνησης για το 2025–2026, που περιλαμβάνει επίσης μειώσεις ΦΠΑ, αναπροσαρμογή του ΕΝΦΙΑ και μισθολογικές αυξήσεις σε δημοσίους υπαλλήλους και ένστολους.

Το νέο πλαίσιο για το τεκμαρτό εισόδημα δεν είναι απλώς μια τεχνική αλλαγή στη φορολογία. Είναι μια ουσιαστική τομή που αποσκοπεί στη δικαιότερη κατανομή των βαρών, στην ελάφρυνση των ασθενέστερων και στην προσέγγιση της φορολογικής πραγματικότητας με τη σύγχρονη κοινωνική και οικονομική δομή.

Μετά από δεκαετίες αδικιών, οι δαπάνες διαβίωσης και τα τεκμήρια αποκτούν πλέον πιο ρεαλιστικό χαρακτήρα, δίνοντας ανάσα σε εκατοντάδες χιλιάδες πολίτες και σηματοδοτώντας μια νέα εποχή για τη φορολογική πολιτική της χώρας.

Facebook Comments