Μετά από δύο χρόνια καταστροφικού πολέμου και δεκάδες χιλιάδες νεκρούς, η ισραηλινή κυβέρνηση ανακοίνωσε τα ξημερώματα ότι ενέκρινε την πρώτη φάση της συμφωνίας για κατάπαυση του πυρός στη Λωρίδα της Γάζας και απελευθέρωση όλων των ομήρων.

Η εξέλιξη αυτή, που θεωρείται ορόσημο στην αιματηρή σύγκρουση Ισραήλ–Χαμάς, φέρει έντονα τη σφραγίδα του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος άσκησε καθοριστική πίεση για την επίτευξη της συμφωνίας.

Η αρχή του τέλους για τον πόλεμο

«Η κυβέρνηση μόλις ενέκρινε το πλαίσιο για την απελευθέρωση όλων των ομήρων — των ζωντανών και των αποβιωσάντων», δήλωσε το γραφείο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου μέσω του X (Twitter).

Η ανακοίνωση αυτή σηματοδοτεί το πρώτο ουσιαστικό βήμα προς τον τερματισμό του πολέμου που συγκλόνισε τη Μέση Ανατολή τα τελευταία δύο χρόνια.

Η συμφωνία βασίστηκε σε σχέδιο 20 σημείων που είχε παρουσιάσει ο Τραμπ στα τέλη Σεπτεμβρίου, μετά από μαραθώνιες διαπραγματεύσεις στην Αίγυπτο με τη συμμετοχή διεθνών μεσολαβητών, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών και του Κατάρ.

Σύμφωνα με το περιεχόμενο της συμφωνίας, η απελευθέρωση των ομήρων θα γίνει εντός 72 ωρών από την έναρξη της κατάπαυσης του πυρός, ενώ ταυτόχρονα θα ξεκινήσει η μερική απόσυρση των ισραηλινών στρατευμάτων από ορισμένες περιοχές της Λωρίδας της Γάζας.

Η σφαγή που προηγήθηκε

Από τους 251 ανθρώπους που είχαν απαχθεί κατά την επίθεση της Χαμάς στο νότιο Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, 47 παραμένουν κρατούμενοι, ενώ τουλάχιστον 25 έχουν κηρυχθεί νεκροί. Η πρωτοφανής εκείνη έφοδος είχε στοιχίσει τη ζωή σε 1.219 Ισραηλινούς, κυρίως αμάχους, και πυροδότησε έναν παρατεταμένο πόλεμο αντιποίνων.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Υγείας της κυβέρνησης της Χαμάς, οι νεκροί στη Γάζα ανέρχονται πλέον σε πάνω από 67.000, στην πλειονότητά τους άμαχοι — αριθμό που επιβεβαιώνει και ο ΟΗΕ. Οι ισραηλινές επιχειρήσεις ισοπέδωσαν ολόκληρες συνοικίες, κατέστρεψαν βασικές υποδομές και βύθισαν εκατομμύρια ανθρώπους στην ανθρωπιστική καταστροφή.

Διαβεβαιώσεις για ειρήνη

Η είδηση της συμφωνίας προκάλεσε κύμα ανακούφισης. Ο επικεφαλής της ισραηλινής διπλωματίας, Γεδεών Σάαρ, δήλωσε ότι «η απελευθέρωση των ομήρων θα βάλει τέλος στον πόλεμο». Από την άλλη πλευρά, ο επικεφαλής διαπραγματευτής της Χαμάς, Χαλίλ αλ Χάγια, επιβεβαίωσε πως η οργάνωση έλαβε «εγγυήσεις από τις ΗΠΑ και τους μεσολαβητές ότι ο πόλεμος τερματίζεται πλήρως».

Σε σπάνια τηλεοπτική του εμφάνιση, ο πρόεδρος της Παλαιστινιακής Αρχής, Μαχμούντ Αμπάς, μίλησε για «ιστορική στιγμή» και κάλεσε σε «ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα» ανάμεσα σε Παλαιστίνιους και Ισραηλινούς.

Το “παζλ” της πρώτης φάσης

Η εκπρόσωπος του γραφείου του Νετανιάχου, Σος Μπεντροσιάν, δήλωσε ότι «η τελική εκδοχή της πρώτης φάσης υπογράφτηκε το πρωί στην Αίγυπτο από όλα τα μέρη». Εξήγησε επίσης ότι ο ισραηλινός στρατός θα διατηρήσει έλεγχο του 53% της Λωρίδας της Γάζας, αποσυρόμενος ωστόσο από αρκετές περιοχές.

Παράλληλα, επιβεβαίωσε πως όλοι οι όμηροι, ζωντανοί και νεκροί, θα επιστρέψουν στο Ισραήλ μέχρι τη Δευτέρα. Ωστόσο, ο Ντόναλντ Τραμπ παρατήρησε πως «τα πτώματα κάποιων ομήρων ίσως να μην είναι εύκολο να εντοπιστούν».

Η συμφωνία προέβλεπε επίσης ανταλλαγή κρατουμένων, με την απελευθέρωση περίπου 2.000 Παλαιστινίων από τις φυλακές του Ισραήλ, ταυτόχρονα με την απελευθέρωση των ομήρων της Χαμάς.

Πανηγυρισμοί και ανακούφιση στη Γάζα

Στη Χαν Γιούνις, στο νότιο τμήμα της Λωρίδας της Γάζας, κάτοικοι ξέσπασαν σε πανηγυρισμούς. «Δόξα τω Θεώ! Παρ’ όλους τους θανάτους και την απώλεια αγαπημένων μας, είμαστε ευτυχείς σήμερα», είπε ο κάτοικος Αϊμάν αλ Ναζάρ.

Αντίστοιχα, στο Τελ Αβίβ, εκατοντάδες πολίτες συγκεντρώθηκαν στην «πλατεία των ομήρων», κρατώντας πανό που έγραφαν «επιστρέφουν». Μετά από 734 ημέρες πολέμου, η ελπίδα επέστρεψε. «Περιμέναμε αυτή τη μέρα σχεδόν δύο χρόνια», είπε συγκινημένος ο Λόρενς Ιτζχάκ, συγγενής απαχθέντος.

Η αμερικανική σκιά του Τραμπ

Η διπλωματική επιτυχία θεωρείται προσωπική νίκη για τον Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος διαπραγματεύτηκε την κατάπαυση του πυρός ως προσωπική του αποστολή, επιδιώκοντας να επανακτήσει τον ρόλο του ως παγκόσμιου διαμεσολαβητή.

«Οι όμηροι θα επιστρέψουν τη Δευτέρα ή την Τρίτη. Πιθανότατα θα είμαι εκεί. Ανυπομονώ να πάω στη Μέση Ανατολή», δήλωσε ο Τραμπ, αφήνοντας να εννοηθεί ότι ετοιμάζει ταξίδι στην περιοχή.

Ο Νετανιάχου ευχαρίστησε δημόσια τον Τραμπ για τον «ηγετικό ρόλο» του, ενώ ακόμη και ο Αιγύπτιος πρόεδρος Άμπντελ Φάταχ αλ Σίσι τον συνεχάρη, λέγοντας ότι «αξίζει το Νόμπελ Ειρήνης».

Εσωτερικές αντιδράσεις στο Ισραήλ

Παρά την ευφορία, δεν έλειψαν οι αντιδράσεις. Ο υπουργός Εσωτερικής Ασφαλείας, Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, καταψήφισε τη συμφωνία, χαρακτηρίζοντάς την «υποχώρηση απέναντι στην τρομοκρατία». Ωστόσο, η πλειοψηφία του συμβουλίου ασφαλείας και της κυβέρνησης του Ισραήλ την ενέκρινε, προτάσσοντας την ανάγκη για «τερματισμό του πολέμου και επιστροφή των πολιτών».

Το δεύτερο στάδιο: Αφοπλισμός και επιτροπή ειρήνης

Η δεύτερη φάση του σχεδίου Τραμπ αναμένεται να ξεκινήσει άμεσα. Προβλέπει αφοπλισμό της Χαμάς και πλήρη αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Γάζα. Ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε τη δημιουργία «Επιτροπής Ειρήνης», υπό την προσωπική του προεδρία, για την εποπτεία της μεταβατικής κυβέρνησης στη Λωρίδα της Γάζας.

Ωστόσο, η Χαμάς και η Παλαιστινιακή Αρχή απέρριψαν την ιδέα, κάνοντας λόγο για «κηδεμονία που κανένας Παλαιστίνιος δεν θα δεχθεί».

Παρά τις επιφυλάξεις, 200 Αμερικανοί στρατιωτικοί αναμένεται να αναπτυχθούν προσωρινά στην περιοχή για να επιβλέπουν την εφαρμογή της συμφωνίας και τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας.

Από την καταστροφή στην ελπίδα

Η Λωρίδα της Γάζας έχει μετατραπεί σε έρημο από ερείπια — νοσοκομεία, σχολεία και κατοικίες έχουν καταστραφεί, ενώ εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι παραμένουν άνευ στέγης και τροφής. Ωστόσο, η κατάπαυση του πυρός και η απελευθέρωση των ομήρων ανοίγουν για πρώτη φορά παράθυρο ελπίδας.

«Ίσως αυτή η συμφωνία να αποτελέσει την απαρχή μιας νέας εποχής», σημείωσε διεθνής αναλυτής του ΟΗΕ. «Αλλά χωρίς διαρκή πολιτική λύση, το αίμα μπορεί να χυθεί ξανά».

Η επόμενη μέρα

Το Ισραήλ βρίσκεται μπροστά σε μια δύσκολη εξίσωση: πώς να διασφαλίσει την ασφάλεια του κράτους του χωρίς να αναζωπυρώσει τον φαύλο κύκλο βίας. Από την πλευρά της, η Χαμάς καλείται να αποδείξει ότι επιδιώκει πραγματικά πολιτική λύση και όχι απλώς τακτική ανασύνταξη.

Αναλυτές θεωρούν ότι η παρουσία Τραμπ στην περιοχή μπορεί να λειτουργήσει ως καταλύτης σταθερότητας, αν και πολλοί αμφισβητούν τις προθέσεις του ενόψει των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ.

Το βέβαιο είναι πως, έπειτα από 734 ημέρες πολέμου, το Ισραήλ και η Λωρίδα της Γάζας βρίσκονται στο σημείο καμπής: ανάμεσα στη λήθη της καταστροφής και τη δυνατότητα μιας ειρηνικής συνύπαρξης. Το αν η συμφωνία αυτή θα επιβιώσει, θα εξαρτηθεί από το πόσο ειλικρινής είναι η δέσμευση όλων των πλευρών — και αν ο κόσμος είναι πραγματικά έτοιμος για ειρήνη στη Μέση Ανατολή.

Facebook Comments