Νέα ψηφιακή εποχή στη φορολογία: Έρχεται “ηλεκτρονική παγίδα” στη φοροδιαφυγή – Τι προβλέπει το Draft Budgetary Plan του 2026


Η μάχη κατά της φοροδιαφυγής περνά σε νέα φάση από το 2026, με ένα πλέγμα ψηφιακών μέτρων που αλλάζουν ριζικά τον τρόπο λειτουργίας του ελληνικού φορολογικού συστήματος.
Το νέο Δημοσιονομικό Σχέδιο (Draft Budgetary Plan), που απέστειλε το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους στις Βρυξέλλες, αποκαλύπτει σειρά παρεμβάσεων-τομή: από την υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση και τον ψηφιακό έλεγχο των ακινήτων, έως τη φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων και τη δημιουργία προηγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης για τον εντοπισμό φορολογικών παραβάσεων.
Η Ελλάδα, μετά από δεκαετίες «παραδοσιακής» φορολογικής διοίκησης, περνά στη σφαίρα της ψηφιακής συμμόρφωσης, επιχειρώντας να περιορίσει δραστικά τη φοροδιαφυγή και να ενισχύσει τη διαφάνεια των συναλλαγών σε κάθε επίπεδο της οικονομίας.
Κεντρικός άξονας του σχεδίου είναι η γενικευμένη ψηφιοποίηση των συναλλαγών. Η ηλεκτρονική τιμολόγηση θα καταστεί υποχρεωτική για όλες τις επιχειρήσεις, ανεξαρτήτως μεγέθους ή κλάδου, ενώ η ψηφιακή υποβολή δελτίων αποστολής θα επεκταθεί σε επιπλέον επαγγελματικούς τομείς.
Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) στοχεύει μέσω των μέτρων αυτών στη συνεχή ροή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο, επιτρέποντας την άμεση ανίχνευση παρατυπιών και την αυτόματη αντιστοίχιση αγορών-πωλήσεων. Η γραφειοκρατία περιορίζεται και οι φορολογικοί έλεγχοι θα διενεργούνται ηλεκτρονικά, χωρίς φυσική παρουσία ελεγκτών, με τη βοήθεια αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης.
Ένα από τα σημαντικότερα έργα του Draft Budgetary Plan είναι η πλατφόρμα ΜΙΔΑ (Μητρώο Ιδιοκτησίας και Διαχείρισης Ακινήτων). Πρόκειται για ένα ενιαίο ψηφιακό αρχείο που θα συγκεντρώνει όλα τα δεδομένα ιδιοκτησίας και χρήσης ακινήτων σε εθνικό επίπεδο.
Το ΜΙΔΑ θα λειτουργήσει ως ψηφιακός χάρτης της ακίνητης περιουσίας, καταργώντας τα «τυφλά σημεία» που επί δεκαετίες επέτρεπαν αδήλωτες μισθώσεις, πλασματικές χρήσεις και φοροδιαφυγή στην αγορά ακινήτων. Με τη διασύνδεσή του με την Εφορία, τις πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης και το Κτηματολόγιο, η ΑΑΔΕ θα έχει πλήρη εικόνα της ιδιοκτησιακής δραστηριότητας σε όλη τη χώρα.
Στο πλαίσιο του Draft Budgetary Plan, προβλέπεται η δημιουργία θεσμικού πλαισίου για τη φορολόγηση των κρυπτονομισμάτων και των ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων, το οποίο θα εφαρμοστεί έως το τέλος του 2026.
Μια ειδική Ομάδα Εργασίας της ΑΑΔΕ έχει ήδη ξεκινήσει τη διαμόρφωση κανόνων που θα καθορίζουν τη φορολογική μεταχείριση των συναλλαγών με Bitcoin, Ethereum και άλλων crypto-assets, σε συντονισμό με το ευρωπαϊκό πλαίσιο MiCA (Markets in Crypto-Assets).
Ο στόχος είναι διττός: αφενός να διασφαλιστεί δίκαιη φορολόγηση για όσους επενδύουν ή εμπορεύονται ψηφιακά νομίσματα, και αφετέρου να αποτραπεί η χρήση των crypto για ξέπλυμα χρήματος ή φοροαποφυγή.
Παράλληλα, ενεργοποιείται πλήρως ο Νόμος 5100/2024, με τον οποίο ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία η Οδηγία (ΕΕ) 2022/2523 για την ελάχιστη φορολόγηση πολυεθνικών και μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων (γνωστή ως Pillar II).
Η νέα ρύθμιση διασφαλίζει ότι όλοι οι πολυεθνικοί όμιλοι με έσοδα άνω των 750 εκατ. ευρώ θα καταβάλλουν τουλάχιστον 15% φόρο στα κέρδη τους, ανεξαρτήτως της χώρας όπου δηλώνουν έδρα. Με τον τρόπο αυτό, η Ελλάδα ευθυγραμμίζεται με τις διεθνείς πρωτοβουλίες του ΟΟΣΑ, καταπολεμώντας την επιθετική φορολογική μετατόπιση κερδών.
Η ΑΑΔΕ αναπτύσσει ταυτόχρονα ένα Σύστημα Επιχειρηματικής Ευφυΐας (Business Intelligence – BI) που θα ενσωματώνει αλγόριθμους πρόβλεψης κινδύνου και συστήματα ανάλυσης δεδομένων (Data Analytics) για τον εντοπισμό ύποπτων συναλλαγών.
Η πλατφόρμα θα «μαθαίνει» από τα δεδομένα, αναγνωρίζοντας μοτίβα φορολογικής απάτης και εντοπίζοντας φορολογούμενους υψηλού ρίσκου πριν ακόμη γίνουν παραβάσεις. Επιπλέον, θα λειτουργεί Σύστημα Διαχείρισης Κινδύνου Συμμόρφωσης (CRM) και Επιχειρησιακού Κινδύνου (ERM), που θα επιτρέπει προληπτικούς ελέγχους, μειώνοντας τη γραφειοκρατία και αυξάνοντας τη διαφάνεια.
Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται η εισαγωγή θεσμού “Advance Tax Rulings”, δηλαδή προκαταρκτικών φορολογικών αποφάσεων. Οι επιχειρήσεις θα μπορούν να ζητούν προηγούμενη γνωμοδότηση της ΑΑΔΕ για το πώς θα φορολογηθούν συγκεκριμένες συναλλαγές ή εταιρικές δομές.
Η κίνηση αυτή θα μειώσει τη φορολογική αβεβαιότητα, θα ενισχύσει την επενδυτική εμπιστοσύνη και θα δημιουργήσει ένα προβλέψιμο επιχειρηματικό περιβάλλον, απαραίτητο για τη σταθερότητα και την προσέλκυση ξένων επενδύσεων.
Τα μέτρα του Draft Budgetary Plan δεν περιορίζονται στη φορολογική τεχνολογία — συνιστούν μια βαθιά θεσμική αλλαγή. Από τη φορολόγηση πολυεθνικών έως την ψηφιακή χαρτογράφηση της ακίνητης περιουσίας, το σχέδιο φέρνει μια συνολική αναδιάρθρωση του φορολογικού πλαισίου, με στόχο λιγότερη φοροδιαφυγή, πιο διαφανείς διαδικασίες και δικαιότερη φορολόγηση.
Η επόμενη διετία θα αποτελέσει κομβικό σημείο μετάβασης: από τη γραφειοκρατία και τις χειρόγραφες δηλώσεις, σε ένα έξυπνο, διασυνδεδεμένο φορολογικό κράτος, όπου η τεχνητή νοημοσύνη, τα κρυπτονομίσματα και οι επιχειρήσεις θα συναντώνται σε ένα ψηφιακό περιβάλλον διαφάνειας.
Facebook Comments