Η θέση του CEO σε έναν δημόσιο οργανισμό δεν είναι τρόπαιο. Είναι ευθύνη. Είναι καθήκον. Μια θέση που οφείλει να υπηρετεί το δημόσιο συμφέρον, να εμπνέεται από ήθος και να συνοδεύεται από αίσθημα ευθύνης.

Κι όμως, στην Ελλάδα, η θέση αυτή συχνά εκλαμβάνεται ως προνόμιο. Σαν τίτλος κύρους που χαρίζει εξουσίες, αλλά όχι καθήκον και υποχρεώσεις.

Μισθοί υπέρογκοι, προσωπικοί οδηγοί, πολυτελή αυτοκίνητα, γραφεία-μικρά παλάτια και στρατιές συνεργατών συνθέτουν το σκηνικό μιας ελίτ που δείχνει να έχει ξεχάσει τον λόγο ύπαρξής της.

Οι πρόσφατες υποθέσεις των ΕΛΤΑ και του ΟΠΕΚΕΠΕ γεννούν ένα οξύ ερώτημα:

Από πού αντλούν αυτά τα στελέχη την εξουσία να παραβλέπουν το καθήκον τους; Η έλλειψη λογοδοσίας ή η ατιμωρησία τους υποκινεί;

Ποιος τους επιτρέπει να μοιράζουν δημόσιο χρήμα, να προκαλούν με αυξήσεις μισθών της τάξεως του 100%, και να πιστεύουν πως δεν θα λογοδοτήσουν ποτέ;

Ποιος τους επιτρέπει, ενώπιον εξεταστικών επιτροπών, να απαντούν αποχαυνωμένα, ως αν εξωτικοί που έπεσαν σήμερα στη γη;

Τα στελέχη  αυτά δεν αναδεικνύονται από κάποια αόρατη δύναμη.

Διορίζονται από συμβούλια που εποπτεύονται από το κράτος, από υπερφορείς όπως η ΕΕΣΥΠ ή απευθείας από το Ελληνικό Δημόσιο (Υπουργείο Οικονομικών) σε συνεργασία με τα εποπτεύοντα υπουργεία.

Η αλαζονεία τους δεν είναι τυχαία. Οι αμοιβές και τα προνόμιά τους νομιμοποιούνται από την ίδια την εξουσία που τους τοποθετεί.

Πρόκειται για έναν νομιμοποιημένο συγχρονισμό σχέσης εξάρτησης: ο εποπτεύων παρέχει, ο εποπτευόμενος λαμβάνει.

Μόνο που αυτός ο συγχρονισμός δεν απαλλάσσει κανέναν από την προσωπική του ευθύνη, ούτε τον πολιτικό που εποπτεύει, ούτε τον τεχνοκράτη που διοικεί.

Και οι δύο οφείλουν να κρατούν χαρακτήρα, εξασφαλίζοντας ότι η εξουσία τους υπηρετεί αποκλειστικά το δημόσιο συμφέρον.

Τα πρόσφατα παραδείγματα σε ΟΠΕΚΕΠΕ και ΕΛΤΑ δεν είναι μεμονωμένα περιστατικά.

Αποδεικνύουν πόσο εύκολα η εξουσία και τα προνόμια μπορούν να αλλοιώσουν χαρακτήρα και κρίση.

Είναι σύμπτωμα μιας βαθύτερης νοοτροπίας, μιας κουλτούρας που μετατρέπει τον δημόσιο λειτουργό σε λήπτη προνομίων και τον απομακρύνει από την ουσία της δημόσιας υπηρεσίας.

Και όταν η λογοδοσία είναι ανύπαρκτη, όταν η ασυδοσία παραμένει ατιμώρητη, η αλαζονεία γίνεται θεσμική.

Γίνεται σχεδόν αόρατη.

Γίνεται, μοιραία, το πιο ήσυχο σκάνδαλο της εξουσίας.

Πρόκειται για το τελικό στάδιο μιας διαβρωτικής κουλτούρας που γεννά ανευθυνότητα, αυθαιρεσία και αυτοαναφορικότητα.

Η λύση είναι ξεκάθαρη: η θέση απαιτεί επιλογή χαρακτήρα.

Επιλογή ανθρώπου με ήθος και αίσθημα ευθύνης, και όχι καταστρατήγηση μέσω φωτογραφικών προκηρύξεων και συνεντεύξεων, ακόμα και υπό τις νέες διατάξεις επιλογής διοικήσεων μέσω ΑΣΕΠ.

Είναι θέμα πολιτικής βούλησης.

Και η πολιτική βούληση πλάθει νοοτροπίες.

Μέχρι να αλλάξει αυτή η νοοτροπία, οι πολίτες θα συνεχίσουμε να είμαστε θεατές ενός καλά ενορχηστρωμένου παιχνιδιού, όπου η εξουσία προστατεύει την εξουσία, κι εμείς πληρώνουμε βαρύ τίμημα.

Σε αξιοπιστία. Σε θεσμούς. Σε μέλλον.

Facebook Comments