Η αναβάθμιση της Ελλάδας σε “BBB” με σταθερές προοπτικές από τον οίκο Fitch την Παρασκευή αποτελεί μια ακόμη κομβική στιγμή για το ελληνικό πιστωτικό προφίλ. Ωστόσο, πίσω από τους πανηγυρισμούς υπάρχει μια πιο σύνθετη πραγματικότητα: οι ελληνικές τράπεζες ωφελούνται καθαρά, αλλά όχι «ανεπιφύλακτα» και σίγουρα όχι με τρόπο που να μεταφράζεται άμεσα σε ανοδική αναβάθμιση του λειτουργικού περιβάλλοντος. Ο οίκος το τονίζει όσο πιο καθαρά γίνεται — η αναβάθμιση του κράτους δεν σημαίνει αυτόματη αναβάθμιση των τραπεζών.

Ο βασικός λόγος; Η τεράστια έκθεσή τους στο ελληνικό Δημόσιο. Τα χαρτοφυλάκια κρατικών τίτλων, οι αναβαλλόμενες φορολογικές πιστώσεις (DTCs) που συνεχίζουν να αποτελούν σημαντικό κομμάτι των κεφαλαίων τους, αλλά και οι κρατικές εγγυήσεις που συνοδεύουν μεγάλο μέρος των senior ομολόγων από τιτλοποιήσεις NPLs, διατηρούν τους ισχυρούς δεσμούς μεταξύ τραπεζών και κράτους — δεσμούς που, σε περιόδους αναβάθμισης, λειτουργούν θετικά· σε περιόδους πίεσης, όμως, το αντίστροφο.

Παρά την ουδέτερη απόσταση που κρατά σε πρώτο χρόνο ο οίκος, η Fitch είχε ήδη δείξει την κατεύθυνση από τον Οκτώβριο: αναβάθμιση των προοπτικών του λειτουργικού περιβάλλοντος σε θετικές, υποδηλώνοντας ότι η ελληνική τραπεζική πραγματικότητα κινείται σταθερά προς ένα πιο προβλέψιμο και ισχυρό πλαίσιο. Η ανθεκτική οικονομική ανάπτυξη, η σταθεροποίηση των επιτοκίων, η συνεχιζόμενη έντονη επιχειρηματική χρηματοδότηση και η αύξηση των προμηθειών δημιουργούν ένα σκηνικό όπου οι τράπεζες εμφανίζονται όχι μόνο κερδοφόρες, αλλά δομικά πιο ισχυρές από ό,τι στο παρελθόν.

Τα αποτελέσματα του 9μήνου 2025 επιβεβαιώνουν πλήρως αυτή την εικόνα. Η κερδοφορία παραμένει υψηλή, η ποιότητα του ενεργητικού έχει βελτιωθεί σημαντικά, οι προβλέψεις για ζημιές από δάνεια συνεχίζουν να περιορίζονται, ενώ η λειτουργική αποτελεσματικότητα —ένα διαχρονικό αδύνατο σημείο— δείχνει πλέον σταθερή βελτίωση. Παράλληλα, οι κεφαλαιακοί δείκτες κινούνται κοντά στους μεσοπρόθεσμους στόχους των τραπεζών, ενισχυμένοι από τα οργανικά κέρδη, την αύξηση των δανείων και τις προγραμματισμένες εξαγορές τίτλων.

Κρίσιμο στοιχείο είναι και το περιβάλλον χρηματοδότησης. Όπως σημειώνει η Fitch, οι συνθήκες πρόσβασης στις αγορές για τις τράπεζες έχουν βελτιωθεί θεαματικά χάρη στις αναβαθμίσεις τόσο του ίδιου του κλάδου όσο και του Δημοσίου. Οι επιτυχημένες εκδόσεις ομολόγων και η δραστική μείωση του κόστους δανεισμού έχουν ενισχύσει την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ταυτόχρονα έχουν μειώσει τη μεταβλητότητα.

Γι’ αυτό και οι αναβαθμίσεις των Alpha Bank και Πειραιώς σε “BBB-” τον Οκτώβριο, καθώς και η αλλαγή των προοπτικών σε θετικές για Eurobank και Εθνική, δεν ήταν απλώς τεχνικές κινήσεις — ήταν ένδειξη πραγματικής ενίσχυσης των ανεξάρτητων πιστωτικών τους προφίλ. Με άλλα λόγια, οι τράπεζες δεν σέρνονται πίσω από το κράτος· αντίθετα, έχουν πλέον αποκτήσει τα δικά τους θεμελιώδη «πόδια».

Τι σημαίνει αυτό για τη συνέχεια;
Η Fitch αφήνει ανοιχτό το ενδεχόμενο νέων αναβαθμίσεων, αλλά θέτει ξεκάθαρες προϋποθέσεις:

  1. Βελτίωση του λειτουργικού περιβάλλοντος στο “bbb”, εφόσον συνεχιστεί η ισχυρή ανάπτυξη και η αποτελεσματική διαχείριση προβληματικών δανείων εκτός συστημάτων.
  2. Περαιτέρω πρόοδος στην ποιότητα ενεργητικού ειδικά για Alpha Bank και Πειραιώς.
  3. Σταθερή πιστωτική συμπεριφορά σε ένα περιβάλλον όπου οι αποδόσεις ομαλοποιούνται και οι επενδυτές επιστρέφουν.

Η ελληνική οικονομία μπαίνει σε μια περίοδο όπου το κράτος και οι τράπεζες ενισχύουν αμοιβαία τη θέση τους. Η αναβάθμιση της χώρας σε “BBB” είναι μια ισχυρή βάση — αλλά όχι η κορυφή. Για τις τράπεζες, το πραγματικό στοίχημα τώρα είναι η μετάβαση από τη «βελτιωμένη πραγματικότητα» σε μια νέα εποχή πλήρους επενδυτικής κανονικότητας.

Ελευθερία Κούρταλη

Facebook Comments