Η Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών

Tη μεγαλειώδη Ενάτη Συμφωνία του Μπετόβεν, αυτό το αθάνατο συμφωνικό αριστούργημα που αποτελεί αναμφίβολα ένα έργο-διαχρονικό σύμβολο των υψηλότερων ιδανικών της ανθρωπότητας και της συναδέλφωσης των λαών, παρουσιάζει η Κρατική Ορχήστρα Αθηνών στη συναυλία που θα δώσει υπό τη μουσική διεύθυνση του Στέφανου Τσιαλή, την Τετάρτη 9 Δεκεμβρίου, στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στις 20.30.

Συμπράττουν οι, διεθνούς φήμης, λυρικοί καλλιτέχνες Μιχαέλα Κάουνε (υψίφωνος), Μανουέλα Μπρες (μεσόφωνος), Μάριο Τζεφίρι (τενόρος), Δημήτρης Τηλιακός (βαρύτονος) και οι δύο εξαιρετικές ελληνικές Xορωδίες της ΕΡΤ και των Μουσικών Συνόλων του Δήμου Αθηναίων.

Με τη συναυλία αυτή, που πραγματοποιείται με την υποστήριξη της Γερμανικής Πρεσβείας στην Αθήνα και εγκαινιάζει τη γόνιμη συνεργασία της Κ.Ο.Α. με τον Οργανισμό Πολιτισμού Αθλητισμού και Νεολαίας του Δήμου Αθηναίων, ξεκινά και ο φετινός θεματικός κύκλος της Ορχήστρας «Γνωστοί και άγνωστοι θησαυροί», με συναυλίες που περιλαμβάνουν διάσημα αλλά και πολύ λιγότερο γνωστά έργα κορυφαίων δημιουργών. Εξ ου και η τωρινή συνύπαρξη στο πρόγραμμα, της Ενάτης με την Εισαγωγή «Ο Βασιλιάς Στέφανος».

Η Εισαγωγή «Ο Βασιλιάς Στέφανος» είναι μέρος της σκηνικής μουσικής που είχε συνθέσει, κατά παραγγελία, ο Μπετόβεν, ως μουσική επένδυση του ομώνυμου θεατρικού έργου, το οποίο έγραψε ο Άουγκουστ φον Κότσεμπου ειδικά για τα εγκαίνια του θεάτρου της Πέστης, το Φεβρουάριο του 1812.

Βασίζεται πάνω σε δύο ευδιάκριτα μουσικά θέματα, ένα αργό και χαριτωμένο που εκτελείται αρχικά από το φλάουτο, και ένα γρήγορο και δυναμικό που ερμηνεύεται από τα πνευστά. Τα δύο θέματα εναλλάσσονται και αναπτύσσονται με τη γνωστή στον Μπετόβεν συμφωνική λαμπρότητα.

Η Ωδή στη Χαρά (1786) του Γερμανού ποιητή και δραματουργού Φρήντριχ Σίλλερ, ο παθιασμένος ύμνος στην παγκόσμια αδελφοσύνη και στη μεθυστική, υπερβατική Χαρά της προσέγγισης του Θείου, είχε συγκινήσει εξαρχής τον Μπετόβεν που άρχισε να σχεδιάζει τη μελοποίησή της, ήδη από το 1812.

Δεν την είχε ολοκληρώσει, όμως, μέχρι το 1818-19 όταν συνέλαβε τα πρώτα μέρη της Ενάτης Συμφωνίας. Συστηματικά η σύνθεση της Ενάτης ξεκίνησε ωστόσο το 1822. Και το καλοκαίρι της επόμενης χρονιάς, ο Μπετόβεν σε μία στιγμή κατακλυσμιαίας έμπνευσης, έλαβε την απόφαση η Ενάτη του να εμπεριέχει ένα χορωδιακό φινάλε πάνω στο ποίημα του Σίλλερ.

Αυτή έμελλε να είναι μία απόφαση, που θα άλλαζε για πάντα τα δεδομένα στο χώρο της συμφωνικής μουσικής και θα επηρέαζε καταλυτικά τους μεταγενέστερους δημιουργούς. Η θρυλική πρεμιέρα της Ενάτης Συμφωνίας δόθηκε στις 7 Μαΐου του 1824 στο Θέατρο Καίρντνερτορ της Βιέννης.

Η, κατά τον Σούμαν, τον Μπερλιόζ κι αργότερα τον Βάγκνερ, κορωνίδα του έργου του Μπετόβεν, περιλάμβανε πολλές καινοτομίες. Συγκλονιστικό είναι όμως ότι ο συνθέτης ένωσε τη φωνή του με τους οραματιστές ενός καλύτερου κόσμου, γράφοντας μία μουσική απλή και συνάμα περίτεχνη, μεγαλειώδη αλλά και σε ανθρώπινα μέτρα, προσωπική αλλά και πανανθρώπινη. Τη μουσική δηλαδή που έκτοτε συνόδευσε ουκ ολίγες φορές σημαδιακές στιγμές της Ιστορίας και της Τέχνης.