«Η προσπάθειά μας δεν είναι σε αντιλαϊκή κατεύθυνση»

Η επίσκεψη του υπουργού Εργασίας Γιώργου Κατρούγκαλου είχε «κομματική» χροιά καθώς συμμετείχε σε συνεδρίαση του Εκτελεστικού Γραφείου του Κόμματος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς όπως και σε εκδηλώσεις του γερμανικού κόμματος «Η Αριστερά». Στο επίκεντρο των ομιλιών και συνομιλιών του στη γερμανική πρωτεύουσα ήταν το ασφαλιστικό. Το ερώτημα που αιωρούνταν σε αυτό το πλαίσιο ήταν σαφώς κατά πόσο η λογική αυτής της μεταρρύθμισης προσκρούει στις ιδεολογικές αρχές ενός αριστερού κόμματος.

Το σχέδιο Γιαννίτση

Στο παρελθόν, ουκ ολίγες φορές, ο ΣΥΡΙΖΑ είχε καυτηριάσει κοινωνικές περικοπές ως «αντιλαϊκά» μέτρα. Γιατί αυτό να μην ισχύει για τις μεταρρυθμίσεις που έχει καταθέσει; Επειδή τις εισηγείται μια αριστερή κυβέρνηση; Ο κ. Κατρούγκαλος τονίζει στο μικρόφωνο της Deutsche Welle: «Αν τα μέτρα ήταν πράγματι εναντίον της κοινωνίας και του λαού, θα ήταν ντροπή για μια κυβέρνηση της Αριστεράς να τα εφαρμόσει». Όπως επισημαίνει στη συνέχεια της συνέντευξης, το νομοσχέδιο για το ασφαλιστικό, προπαντός σε ό,τι αφορά τα συνταξιοδοτικά, διαφέρει από τα μέτρα που προβλέπονται στο μνημόνιο. Αν αυτά υιοθετούνταν από την κυβέρνηση, τότε όντος οι μεταρρυθμίσεις θα ήταν είχαν «αντιλαϊκό» χαρακτήρα αν για παράδειγμα είχε προταθεί η περικοπή του ΕΚΑΣ χωρίς μέτρο να το αντικαταστήσει.

Θα έπρεπε να είχαν γίνει μεταρρυθμίσεις στο ασφαλιστικό νωρίτερα; Το νομοσχέδιο που είχε καταθέσει ο Τάσσος Γιαννίτσης πριν από δεκαπέντε χρόνια κινούνταν μάλλον προς την ίδια κατεύθυνση όπως και η σημερινή πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ.

Βέβαια, τότε ή Αριστερά και επέκρινε και καταπολέμησε το σχέδιο Γιαννίτση. Πιθανώς όμως, αν είχε εφαρμοστεί το σχέδιο, σήμερα τα ασφαλιστικά ταμεία να μην ήταν «στο κόκκινο». Ο κ. Κατρούγκαλος αρνείται αυτό το συλλογισμό και προπαντός ότι η μεταρρύθμιση Γιαννίτση μπορεί να παρομοιαστεί με αυτή της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι σκοπός της σημερινής μεταρρύθμισης είναι, όπως δήλωσε ο έλληνας υπουργός: «να ευνοήσει μεροληπτικά τους φτωχότερους και τους αδύναμους. Αν αντιμετωπίσουμε το ασφαλιστικό μόνο με εισπρακτικούς όρους και προσπαθήσουμε μόνο να καλύψουμε τις τρύπες των ελλειμμάτων όπως πράγματι επιχείρησε να κάνει η μεταρρύθμιση Γιαννίτση, έχουμε κάνει το μισό δρόμο και μάλιστα όχι προς τη σωστή κατεύθυνση. Τα συστήματα υπάρχουν για να δίνουν προστασία στους ανθρώπους και όχι απλώς για να είναι ισορροπημένα. Εμείς θέλουμε να είναι ισορροπημένα, δεν θέλουμε να δημιουργούμε ελλείμματα. Δεν είναι πράγματι αριστερή η πολιτική δημιουργίας ελλειμμάτων, αλλά θέλουμε και τα ασφαλιστικά ταμεία να δίνουν αξιοπρεπείς συντάξεις. Θα μπορούσαμε κάλλιστα να μην έχουμε ελλείμματα δίνοντας συντάξεις των 50 ευρώ. Αυτές όμως δεν θα ήταν συντάξεις που θα χρησίμευαν για να ζει ένας άνθρωπος αξιοπρεπώς».

Λανθασμένη λογική των μεταρρυθμίσεων;

Ανεξάρτητα από τις προθέσεις της ελληνικής κυβέρνησης, πρωταρχική μέριμνα των θεσμών θα είναι να αξιολογήσουν κατά πόσο τα προτεινόμενα μέτρα στο ασφαλιστικό είναι οικονομικά βιώσιμα. Η κυβέρνηση έχει μεν προτείνει ισοδύναμα για το κόστος που θα προκύψει από την μεταρρύθμιση, το ζητούμενο είναι αν και σε ποιο βαθμό θα τα αποδεχθούν οι δανειστές; Αλλά, δεν τίθεται όμως μόνο θέμα ισοδύναμων μέτρων. Τουλάχιστον το ΔΝΤ θεωρεί ότι η λογική του ελληνικού νομοσχεδίου κινείται σε λάθος κατεύθυνση. Κατά την άποψη του οι προβλεπόμενες αυξήσεις των εργοδοτικών εισφορών είναι τόσο αντιπαραγωγικές όσο και αντιαναπτυξιακές. Πιθανολογείται ότι θα ζητήσει, τουλάχιστον, την απάλειψη αυτού του μέτρου από το νομοσχέδιο και αντί αυτού περικοπές και στις σημερινές συντάξεις.

Με αυτή την άποψη διαφωνεί ο κ. Κατρούγκαλος. Όπως επισημαίνει στη Deutsche Welle, χώρες όπως οι σκανδιναβικές και η Γερμανία και υψηλή κοινωνική προστασία έχουν και ανταγωνιστικές είναι, ενώ σε φτωχότερες χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία το κοινωνικό κράτος είναι «πλήρως διαλυμένο» χωρίς αυτό να τις καθιστά ανταγωνιστικές. Ο υπουργός Εργασίας τονίζει: «Δεν μπορούν οι συντάξεις να κατεβούν πιο κάτω. Ένδεκα μειώσεις είχαν δει οι Έλληνες συνταξιούχοι, το εισόδημα τους έχει μειωθεί κατά 40%. Παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων από τους δανειστές μας, αυτό το αντιλήφθηκαν και οι εργοδοτικές οργανώσεις. Και αν ίδιες οι εργοδοτικές οργανώσεις, αυτές που θα επωμισθούν την αύξηση των ασφαλιστικών εισφορών, συμφωνούν, γιατί βλέπουν ότι η εναλλακτική λύση μείωση των συντάξεων θα ήταν διαλυτική για την κοινωνία, ποιος μπορεί να διαφωνήσει;»

Θα αντέξει η κυβερνητική πλειοψηφία;

Στα γερμανικά μέσα ενημέρωσης συχνά τίθεται το τελευταίο διάστημα το ερώτημα, αν και πόσο ακόμη θα αντέξει η ισχνή πλειοψηφία των 153 εδρών που διαθέτει η ελληνική κυβέρνηση στη βουλή. Πολύ περισσότερο ενόψει των ψηφοφοριών για τόσο επίμαχα θέματα όπως το ασφαλιστικό και το φορολογικό. Ο κ. Κατρούγκαλος είναι πάντως πεπεισμένος ότι σε αντίθεση με την κυβέρνηση Λουκά Παπαδήμου που διέθετε μια συντριπτική πλειοψηφία στη βουλή και έπεσε μέσα σε λίγους μόνο μήνες «η δική μας (σσ. κυβέρνηση) θ΄ αντέξει ακριβώς επειδή τα μέτρα που παίρνουμε είναι υπέρ και όχι εναντίον της κοινωνίας. Γι αυτό το λόγο οι κινητοποιήσεις που έχουν γίνει για το ασφαλιστικό, δείχνουν ότι η κοινωνία στο σύνολο της δεν συμφωνεί με αυτούς που αντιδρούν. Εκτιμά ότι η προσπάθεια μας είναι μια προσπάθεια η οποία δεν είναι σε αντιλαϊκή κατεύθυνση αλλά αντίθετα προωθεί τα συμφέροντα του μέσου ανθρώπου και ιδίως του φτωχού, του αδύναμου».