Οι αρνητικές επιπτώσεις της διεθνούς επιβράδυνσης στις εξαγωγές και ο αντίκτυπος της διαρκώς αυξανόμενης ανεργίας, θα συνεχίσουν να επιβραδύνουν την ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, παρατείνοντας την ύφεση και για φέτος.

Παρά τις περιορισμένες θετικές ενδείξεις βελτίωσης σε όλη την περιοχή, η ανάκαμψη προβλέπεται περιορισμένη ή μηδενική, εκτός εάν η ΕΚΤ αναλάβει επιπλέον δράση, σύμφωνα με την τελευταία έκθεση Eurozone Forecast (EEF) Summer 2013 της Ernst & Young.

Η έκθεση προβλέπει, για το 2013, ύφεση με το ΑΕΠ να υποχωρεί κατά 0,6%. Στη συνέχεια αναμένεται πολύ αργή ανάκαμψη, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 0,9% το 2014 και περίπου 1,5% ετησίως το διάστημα 2015-2017. Η ανεργία προβλέπεται να φθάσει στο 12,7% του εργατικού δυναμικού της ζώνης του ευρώ το α’ τρίμηνο του επόμενου έτους.

Μια ακόμη χρονιά έντονης συρρίκνωσης αναμένει η Ελλάδα με ενδεχόμενη ανάπτυξη το δεύτερο εξάμηνο του 2014

Η ελληνική οικονομία οδεύει για μια ακόμη χρονιά έντονης συρρίκνωσης, έχοντας ήδη χάσει τουλάχιστον το 20% του ΑΕΠ την προηγούμενη πενταετία. Ειδικότερα, η συνέχιση της λιτότητας σε συνδυασμό με την αύξηση της ανεργίας και τις συνεχιζόμενες δυσκολίες στον τραπεζικό τομέα θα έχουν ως αποτέλεσμα τη μείωση του ΑΕΠ κατά 5,5% το 2013 και περαιτέρω κατά 0,3% το 2014.

Ωστόσο, η ανάπτυξη θα πρέπει σταδιακά να αρχίσει κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2014, καθώς η ηπιότερη στάση έναντι της δημοσιονομικής εξυγίανσης σε ευρωπαϊκό επίπεδο δημιουργεί συνθήκες χαλάρωσης της λιτότητας, ενώ η επιτάχυνση της παγκόσμιας ανάπτυξης οδηγεί σε ανάκαμψη των εξαγωγών, υποβοηθούμενη επίσης και από τη σημαντική μείωση του μοναδιαίου κόστους εργασίας από την έναρξη της ύφεσης. Συνολικά, αναμένεται αύξηση του ΑΕΠ κατά μέσο όρο 1,5% -2% στο διάστημα 2015–17.

Η δημοσιονομική λιτότητα θα παραμείνει τροχοπέδη για την ανάπτυξη σε βραχυπρόθεσμο και μεσοπρόθεσμο ορίζοντα. Ειδικότερα, παρά το γεγονός ότι οι μεσοπρόθεσμοι δημοσιονομικοί στόχοι έχουν μειωθεί και ο χρόνος προσαρμογής έχει παραταθεί, η δημοσιονομική συρρίκνωση εξακολουθεί να εκτιμάται σε περίπου 6% του ΑΕΠ για το 2013-17. Επιπλέον, ενώ η δημοσιονομική εξυγίανση θα οδηγήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού κοντά στο 3% του ΑΕΠ το 2017, το δημόσιο χρέος δεν αναμένεται να μειωθεί πριν το 2016 και δεν αναμένεται να πέσει κάτω από το 110% το 2022 (ο σημερινός στόχος) χωρίς περαιτέρω έκτακτα μέτρα στήριξης από τους δανειστές.

Οι πιθανότητες να εγκαταλείψει η Ελλάδα την Ευρωζώνη περιορίσθηκαν σημαντικά το 2013, εν μέρει λόγω της αίσθησης ότι οι αρχές της Ευρωζώνης έχουν δεσμευθεί εντονότερα στον στόχο της διατήρησης της νομισματικής ένωσης, γεγονός που οδήγησε επίσης σε μείωση των αποδόσεων των κρατικών ομολόγων στις χώρες της περιφέρειας.

Ωστόσο, σημαντικοί κίνδυνοι παραμένουν, καθώς οι επιπτώσεις της λιτότητας ενδέχεται να συνεχίσουν να αιφνιδιάζουν τους διαμορφωτές της πολιτικής, με αποτέλεσμα να σημειωθεί απώλεια ανάπτυξης, μη επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων και πρόσθετες κοινωνικές δαπάνες. Η ανεργία μεταξύ των νέων πλησίασε το 60% το πρώτο τρίμηνο του 2013. Ως εκ τούτου, η έμφαση πρέπει πλέον να μετατοπισθεί στις καθυστερημένες διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως η μεταρρύθμιση του συστήματος φορολογικής διοίκησης, η απελευθέρωση της οικονομίας και ο περιορισμός του δημόσιου τομέα.

Περιοριστική η δημοσιονομική πολιτική στην Ευρωζώνη

Στην έκθεση επισημαίνεται η αλλαγή της ρητορικής από τους διαμορφωτές πολιτικής από τη δημοσιονομική λιτότητα στη δημοσιονομική αξιοπιστία και εκτιμάται ότι η μείωση κατά το ήμισυ των μέτρων λιτότητας που έχουν σχεδιαστεί σήμερα θα αυξήσει το ΑΕΠ της ευρωζώνης κατά περίπου 1% το 2014, με την Ελλάδα και την Ισπανία να ωφελούνται περισσότερο.

Η έκθεση υποδεικνύει, επίσης, ότι περισσότερα μπορούν και πρέπει να γίνουν για να ενθαρρύνουν μεταρρυθμίσεις που θα επιτρέψουν στις τράπεζες να εξασφαλίσουν φθηνότερη χρηματοδότηση για το δανεισμό προς τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ).

Η Marie Diron,senior economic adviser του Eurozone Forecast της Ernst & Young, σχολιάζει:

«Βραχυπρόθεσμα δεν φαίνεται να μπορούν να γίνουν πολλά για τη βελτίωση της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη. Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που υλοποιούνται, ιδιαίτερα στην περιφέρεια θα χρειασθούν χρόνο για να επιδράσουν στο ΑΕΠ. Ως θετικό στοιχείο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η χαλάρωση της δημοσιονομικής λιτότητας σημαίνει ότι έχουν αποφευχθεί μέτρα που θα μπορούσαν ενδεχομένως να βλάψουν την ανάπτυξη αν είχαν εφαρμοσθεί. Ωστόσο, η δημοσιονομική πολιτική θα παραμείνει περιοριστική. Η ΕΚΤ μπορεί να κάνει περισσότερα χαλαρώνοντας τη νομισματική πολιτικής που απευθύνεται στις ΜΜΕ. Οι κίνδυνοι από την προσπάθεια περαιτέρω στήριξης είναι πολύ μικρότεροι από τους κινδύνους της πλήρους απραξίας.»

Η απουσία ανάπτυξης στις αναδυόμενες αγορές επηρεάζει την ανάπτυξη της Ευρωζώνης

Σύμφωνα με την έκθεση, η καθυστέρηση της ανάκαμψης της ευρωζώνης οφείλεται εν μέρει στην επιβράδυνση των αναδυόμενων αγορών, ιδίως της Κίνας και της Βραζιλίας οι οποίες αποτελούν βασικές εξαγωγικές αγορές για την περιοχή και τις ατμομηχανές της παγκόσμιας ανάπτυξης. Η εξέλιξη αυτή αντισταθμίζει τα πιο θετικά νέα που έρχονται από τις ΗΠΑ. Η χαμηλή ζήτηση αγαθών και υπηρεσιών από την Ευρωζώνη θα επιβαρύνει την ανάπτυξη των εξαγωγών που μέχρι τώρα αποτελούσαν ένα φωτεινό σημείο για οικονομίες όπως η Γερμανία, ακόμη και η Ισπανία. Η σημαντική υποτίμηση του γιεν περιορίζει επίσης τις προοπτικές ευρωπαϊκών εξαγωγών λόγω της αύξησης του ανταγωνισμού από την Ιαπωνία.

Η ανεργία θα κορυφωθεί το 2014

Πέραν της εξασθένησης της παγκόσμιας ζήτησης, η έκθεση προβλέπει ότι η ανεργία θα κορυφωθεί κατά το πρώτο τρίμηνο του 2014 στο 12,7%, σε σχέση με το ποσοστό του 12,5% που είχε προβλέψει η EEF το τελευταίο τρίμηνο. Αυτό ισοδυναμεί με επιπλέον 500.000 ανέργους και συνολικά 20,5 εκατ. Η ανεργία των νέων σε όλη την ευρωζώνη είναι επίσης ιδιαίτερα υψηλή στο 24%. Στην Ελλάδα και την Ισπανία έχει φτάσει σε ανησυχητικά υψηλά επίπεδα στο 59% και 56% αντίστοιχα.

Η Marie Diron σχολιάζει: «Η ανεργία στην Ευρωζώνη έχει αυξηθεί περισσότερο από ό, τι περιμέναμε. Η αύξηση της ανεργίας αντανακλά τόσο τη συνεχιζόμενη αδυναμία στο εξωτερικό περιβάλλον όσο και το γεγονός ότι η λιτότητα έχει αρνητικές συνέπειες για την οικονομία από ότι προέβλεπαν πολλές πρώτες εκτιμήσεις. Αν διατηρηθούν μακροπρόθεσμα, τα υψηλά επίπεδα ανεργίας των νέων και της μακροχρόνιας ανεργίας θα οδηγήσουν τους εργαζόμενους να χάσουν τις δεξιότητές τους και να αποκοπούν από την αγορά εργασίας, επιδεινώνοντας τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές της ευρωζώνης.

Η αδυναμία της αγοράς εργασίας θα περιορίσει τα εισοδήματα των νοικοκυριών και κατ επέκταση τις καταναλωτικές δαπάνες κατά τα επόμενα τρία χρόνια. Ως εκ τούτου, στην έκθεση τονίζεται ότι η ιδιωτική κατανάλωση θα συρρικνωθεί και πάλι φέτος κατά 0,8%, πριν αυξηθεί κατά 0, 5% το 2014 και κατά 1% το 2015.

Πολιτική εντονότερης στήριξης της ανάπτυξης στην Ευρωζώνη

Δεδομένης της έλλειψης μιας έστω και εύθραυστης οικονομικής ανάπτυξης στην Ευρωζώνη, οι διαμορφωτές της πολιτικής απομακρύνονται από τη δημοσιονομική λιτότητα και στρέφονται προς τη δημοσιονομική αξιοπιστία για να στηρίξουν την ανάπτυξη. Η τελευταία μείωση των επιτοκίων τον Μάιο αντανακλά αφενός τις μειωμένες αναπτυξιακές προοπτικές εντός της ευρωζώνης και αφετέρου την αποφασιστικότητα της ΕΚΤ να κάνει κάτι γι ΄αυτό. Ωστόσο, επί του παρόντος, τα χαμηλά επιτόκια δεν μετακυλίονται στις πραγματικές οικονομίες της περιφέρειας και έτσι η ανάγκη τόνωσης της ανάπτυξης είναι εντονότερη. Ενώ τα τρέχοντα επιτόκια της ΕΚΤ μπορεί να είναι τα κατάλληλα για τη Γερμανία, η νομισματική πολιτική είναι υπερβολικά περιοριστική για τις περιφερειακές οικονομίες.

Η Marie Diron σχολιάζει: «Μια περαιτέρω μείωση των επιτοκίων θα μπορούσε πιθανότατα να οδηγήσει σε αρνητικά επιτόκια καταθέσεων. Αυτό θα έπληττε τα κέρδη των τραπεζών και ως εκ τούτου θα ήταν αντιπαραγωγικό. Επιπλέον, είναι απλά αδύνατον για την ΕΚΤ να μειώσει τα επιτόκια στο βαθμό που απαιτείται στην περιφέρεια.»

Η χαλάρωση των δημοσιονομικών στόχων που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάιο αναιρεί την ανάγκη για βαθύτερες περικοπές των δαπανών και αύξηση των εσόδων, μέτρα τα οποία διαφορετικά θα έβλαπταν την ανάπτυξη βραχυπρόθεσμα. Λαμβάνοντας υπόψη την αναβολή των δημοσιονομικών στόχων στη Γαλλία, την Ισπανία και την Ιταλία, μπορεί κανείς να φαντασθεί ένα σενάριο στο οποίο η ευρωζώνη θα κινηθεί προς την μερική ή ολική εγκατάλειψη της λιτότητας. Αν συμβεί αυτό, η ανάπτυξη θα είναι υψηλότερη από ότι προβλέπει η έκθεση σήμερα.

Η Marie Diron εξηγεί: «Η μείωση κατά το ήμισυ των μέτρων λιτότητας που έχουν σχεδιασθεί σήμερα θα αυξήσει το επίπεδο του ΑΕΠ της Ευρωζώνης σε σχέση με την τρέχουσα τιμή βάσης κατά 0,2% το 2013 και κατά επιπλέον 0,7% το 2014. Αν συμβεί αυτό, αναμένεται ότι η Ελλάδα και η Ισπανία θα επωφεληθούν περισσότερο.»

Τόνωση του δανεισμού προς τις ΜΜΕ

Ένας βασικός στόχος της ΕΚΤ είναι η τόνωση των χορηγήσεων προς τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), με παράλληλη διατήρηση της προόδου σχετικά με τη δημοσιονομική λιτότητα Η χαλάρωση των κριτηρίων αποδοχής των εγγυήσεων που απαιτεί η ΕΚΤ από τις τράπεζες προκειμένου να χορηγήσει ρευστότητα, θα συμβάλει στη μείωση του κόστους χρηματοδότησης των μμε. Παρά το γεγονός ότι μια σύντομη κίνηση για αύξηση των πιστώσεων προς τις ΜΜΕ δεν φαίνεται πιθανή, η προοπτική είναι σημαντική.

Η Marie Diron εξηγεί: «Η έκθεση εκτιμά ότι αν το ήμισυ των πιστωτικής συρρίκνωσης που πραγματοποιήθηκε από το 2008 αντιστραφεί στα επόμενα δυο χρόνια, το ΑΕΠ της Ευρωζώνης θα αυξηθεί κατά 65 δισ.€, ή 0,7% και η ανεργία θα μειωθεί κατά περίπου 500.000 μέχρι το 2017.»

Facebook Comments