κ. Πρόεδρε,

Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον διάβασα το άρθρο σας της 3ης Ιανουαρίου 2016 στην Καθημερινή, όπου προτείνετε ευρεία αναθεώρηση του συντάγματος. Διαπίστωσα διάφορα θέματα που θεωρώ προβληματικά, θέματα τόσο τύπου όσο και ουσίας. Ασχέτως με το τι πιστεύει ο καθένας, θα απευθυνθώ σε εσάς σε αυτή την επιστολή θεωρώντας δεδομένο πως έχετε καλή πρόθεση. Προφανώς μια συζήτηση σε οποιαδήποτε άλλη βάση δεν θα είχε ιδιαίτερο νόημα. Επίσης, εκ των προτέρων, θα ήθελα να τονίσω πως καθώς, πολύ πριν ακόμα από την εμφάνιση των συνεπειών της Ελληνικής κρίσης το 2009, πίστευα πως το πρόβλημα της χώρας ήταν (και είναι) βαθιά και σχεδόν αποκλειστικά πολιτειακό, το αίτημά σας αυτό ήταν μια πολύ ευχάριστη έκπληξη. Η θέση μου είναι πως η Ελλάδα χρειάζεται όντως ένα νέο σύνταγμα που να έχει όσο το δυνατόν λιγότερη σχέση με το σημερινό. Ιδανικά το νέο Σύνταγμα της χώρας θα ήταν γραμμένο από την αρχή. Κάπου εδώ αρχίζουν οι διαφωνίες μας όμως.

Προτείνετε στον πρωθυπουργό μια συμφωνία κυρίων η οποία όμως, κατά την γνώμη μου, δεν συμβαδίζει με το πνεύμα του Συντάγματος. Η λογική του άρθρου 110 που ορίζει δύο μέρη στην διαδικασία, με εκλογές να μεσολαβούν αναγκαστικά ανάμεσά τους και απαιτεί η μία από τις δύο συνθέσεις της βουλής να υπερψηφίσει με ενισχυμένη πλειοψηφία των 3/5 του αριθμού των βουλευτών, είναι πολύ συγκεκριμένη: να μην μπορεί να γίνει ακριβώς αυτό που ζητάτε. Γιατί πολύ απλά ζητάτε για την επόμενη κυβέρνηση μια λευκή επιταγή που θα της επιτρέψει να κάνει ό,τι θέλει με το σύνταγμα της χώρας. Όποια κυβέρνηση κι αν είναι αυτή. Πιθανώς να στοιχηματίζετε με την κίνησή σας αυτή πως θα είστε ο επόμενος πρωθυπουργός και θα “φτιάξετε” τα συνταγματικά μας πράγματα. Άποψή μου είναι ότι δεν μπορείτε και δεν πρέπει να μπορείτε, και θα επιχειρηματολογήσω για αυτό παρακάτω. Να σημειώσω όμως πριν, ότι το γεγονός ότι έχουμε ένα κακό Σύνταγμα δεν δικαιολογεί σε καμία περίπτωση την παραβίασή του. Για να είμαστε ακριβείς τίποτα, μα τίποτα, δεν δικαιολογεί την παραβίαση του συντάγματος. Το κόμμα σας, όμως, πριν από κάποια χρόνια, όχι πολλά, συμμετείχε στην κυβέρνηση Παπαδήμου, ο διορισμός της οποίας ήταν πρόδηλα αντισυνταγματικός όπως έχει παραδεχτεί το τότε στέλεχος του κόμματός σας και νυν πρόεδρος της δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος. Το να ξεκινάτε ακολουθώντας έστω και με ελαφρύτερα “παραπτώματα” την πορεία σας ως πρόεδρος του κόμματός σας, δεν είναι γενικά καλό δείγμα.

Ας εξετάσουμε τώρα και το άλλο ενδεχόμενο. Τι θα γίνει άραγε αν κυβέρνηση με κάποιο μαγικό τρόπο είναι η χρυσή αυγή; Κατανοείτε ελπίζω πως κάτι τέτοιο, με το σύνταγμα ανοιχτό στα χέρια της να το κάνει ότι θέλει, θα ήταν εφιαλτικό. Σκεφτείτε μια πολύ ηπιότερη περίπτωση. Τι θα γίνει αν ο ΣΥΡΙΖΑ είναι και πάλι κυβέρνηση μετά τις επόμενες εκλογές; Θα ήσασταν διατεθειμένος να αποδεχτείτε, χωρίς καμία δυνατότητα αντίδρασης για τα επόμενα 5 έτη, όλες τις αλλαγές που θεωρήσει σκόπιμες; Είμαι σίγουρος ότι πολλοί Πολίτες δεν δέχονται κάτι τέτοιο και τολμώ να πω μάλλον οι περισσότεροι. Το συγκεκριμένο επιχείρημα δεν το χρωματίζω πολιτικά. Όπως τα δύο παραπάνω είναι προβληματικά σενάρια, πρέπει να δεχτούμε πως το ίδιο προβληματικό είναι και το σενάριο να είστε εσείς αυτός που θα κρατά την λευκή επιταγή.

Έτσι θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι η λογική που διέπει την πρότασή σας αν και τυπικά νόμιμη πάσχει ηθικά. Όταν ακολουθώντας την πρότασή σας θα φτάσουμε μετά τις επόμενες εκλογές να αρκεί πλειοψηφία εκατόν πενήντα ενός βουλευτών για να επικυρωθεί κάθε προς αναθεώρηση άρθρο, ο πρωθυπουργός θα μπορεί πολύ απλά να δώσει σήμα στην κοινοβουλευτική του ομάδα να υπερψηφίσει μόνο τα άρθρα που αυτός επιθυμεί. Οπότε αυτός μόνος, ή, στην καλύτερη περίπτωση, με μία ομάδα συμβούλων ή ένα κομματικό όργανο, θα καθορίσει την μορφή του καταστατικού χάρτη της χώρας μας. Ανεξάρτητα του αν αυτός θα είστε εσείς ή οποιοσδήποτε άλλος, αυτό είναι βαθιά αντιδημοκρατικό και εν πολλοίς ανήθικο. Ένας άνθρωπος ή μια πολύ κλειστή ομάδα ανθρώπων θα αποφασίσει και πάλι (ως δυστυχώς είθισται στην χώρα μας), αυτή τη φορά για το πλέον σημαντικό θέμα, την ίδια την μορφή και την φιλοσοφία της Ελλάδας, ερήμην των Πολιτών. Αυτοί δηλαδή που ενδιαφέρονται άμεσα δεν θα έχουν λόγο.

Διαβάζοντας το τέλος του άρθρου σας διαβλέπω την θέση πως εφόσον οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι των πολιτών θα αποφασίσουν θα είναι κάτι που θα μας “αφορά όλους τους πολίτες, θα μας εμπλέξει σε μία συλλογική άσκηση αυτογνωσίας και θα ξαναδώσει νόημα στην πολιτική”.

Καλό ακούγεται αλλά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα. Οι εκλεγμένοι είναι αντιπρόσωποι και όχι εκπρόσωποι. Το ίδιο δε το σύνταγμα τους δίνει την δυνατότητα για αυτό, καθώς επιτάσσει να ψηφίζουν κατά συνείδηση. Άρα, ουσιαστικά, να κάνουν ότι πιστεύουν ακόμα κι αν αυτό είναι κάθετα αντίθετο με την θέληση αυτών που τους εξέλεξαν. Αν ήταν εκπρόσωποι θα σήμαινε πως θα όφειλαν να μεταφέρουν τις αποφάσεις των Πολιτών και όχι να αποφασίζουν οι ίδιοι. Αλλά δεν είναι. Με την παρούσα διαδικασία οι Πολίτες αποκλείονται από τις διεργασίες. Όχι μόνο δεν θα συμμετέχουν, αλλά δεν θα ασχοληθούν καν, καθώς θα είναι, για μια ακόμα φορά, κάτι που δεν τους αφορά.

Στην συνταγματική ιστορία της Ελλάδας, για διάφορους λόγους που δεν είναι της παρούσης να αναλύσουμε, οι πολίτες δεν έχουν ερωτηθεί παρά μία φορά για τον καταστατικό χάρτη της χώρας. Εξαιρώντας τα δημοψηφίσματα της δικτατορίας, τα αποτελέσματα των οποίων γνωρίζουμε πως είχαν νοθευτεί , η μόνη φορά που συμμετείχε ο πολίτης στην διαμόρφωση του Συντάγματος ήταν στο δημοψήφισμα που κατήργησε την βασιλεία. Έκτοτε ουδέν. Αυτό σημαίνει πολύ απλά πως ο μέσος Έλληνας είναι αποξενωμένος από το Σύνταγμα, δεν το αισθάνεται δικό του, δεν κατανοεί την αξία ενός συντάγματος και τα τραγικά προβλήματα που έχει το δικό μας του είναι παντελώς άγνωστα. Δεν έχει συζητηθεί ποτέ η μορφή του πολιτεύματος. Κάποιοι είναι υπέρμαχοι του παρόντος συστήματος, της “προεδρευόμενης” “δημοκρατίας”. Κάποιοι άλλοι υπέρ της “προεδρικής” δημοκρατίας και κάποιοι τρίτοι υπέρ της “άμεσης” δημοκρατίας με διάφορες μορφές και εκφάνσεις. Δεν πρέπει να συζητηθούν αυτά τα ζητήματα ανοικτά και να αποφασίσει ο κάθε Πολίτης τι θέλει, αφού ενημερωθεί και γνωρίσει πραγματικά τις επιλογές του;

Και αν συμβεί κάτι τέτοιο δεν είναι απόλυτα αναγκαίο να είναι δεσμευτική και να εφαρμοστεί η απόφαση των Πολιτών; Εδώ φτάνουμε σε ένα άλλο ζήτημα. Το ίδιο το σύνταγμα απαγορεύει κάτι τέτοιο στο άρθρο 110, άλλη μια εσωτερική αντίφασή του καθώς το άρθρο 1 λέει και υπονοεί άλλα πράγματα…

Από την άλλη μεριά, εφόσον λέτε πως το πολιτικό σύστημα απέτυχε και η πολιτική δημιούργησε το πρόβλημα στην χώρα, πώς είναι δυνατόν ο πολίτης να πιστέψει και να εμπιστευτεί τους αποτυχημένους θεσμούς να παράξουν λύση; Σε ένα κλειστό, εν πολλοίς απολυταρχικό, σύστημα, όπως το πολιτικό σύστημα που διαθέτουμε, πλησιάζει την αφέλεια να πιστέψει κανείς πως οι κρατούντες την εξουσία (σε όλα τα επίπεδα) δεν θα την χρησιμοποιήσουν για να τακτοποιήσουν πρωτίστως τα δικά τους συμφέροντα. Αν μπορούσαν και είχαν την διάθεση να το κάνουν δεν θα φτάναμε εδώ που φτάσαμε.

Ακόμα κι αν εσείς έχετε κάθε καλή πρόθεση για πλήρη αλλαγή των πάντων, δεν έχετε την δύναμη, ως ένας άνθρωπος μόνος, να αντιταχθείτε και να επικρατήσετε απέναντι στο πολιτικό κατεστημένο που έχει εκτραφεί χρόνια τώρα από την νομή της εξουσίας. Κάθε κόμμα διαθέτει (αν δεν αποτελείται αποκλειστικά) ισχυρή πλειοψηφία βολεμένων. Δυστυχώς, αν επιχειρήσετε την αλλαγή, ακόμα και ως πρωθυπουργός, θα καταλήξετε σε φιάσκο, όπως ήταν ο εκσυγχρονισμός, η επανίδρυση του κράτους και όλα τα υπόλοιπα της πρόσφατης ιστορίας μας.

Υπάρχει όμως κάποιος που μπορεί. Αλλά δεν είναι άνθρωπος. Είναι η συλλογικότητα του Ελληνικού έθνους. Αποσύρετε λοιπόν την πρότασή σας που, δυστυχώς, είναι σε απολυταρχική λογική, καθώς κινείται ερήμην των άμεσα ενδιαφερομένων, και αντικαταστήστε την από μία ακόμα απλούστερη. Ζητήστε να ξεκινήσει άμεσα πραγματική Συντακτική Εθνοσυνέλευση, με μέλη σημαντικό αριθμό κληρωτών πολιτών (πάνω από 1000 άτομα). Εκεί θα πρέπει ο κάθε Έλληνας Πολίτης να μπορεί να εκθέσει τις απόψεις του γραπτώς, και η Εθνοσυνέλευση θα συντάξει το νέο Σύνταγμα της χώρας μας εξ αρχής μετά από διαβούλευση. Ζητήστε από τον κυβέρνηση και τα λοιπά κόμματα να δεσμευτούν και πράξτε το και ο ίδιος, πως όποτε τελειώσει η διαδικασία αυτή, το αποτέλεσμά της θα τεθεί σε δημοψήφισμα και θα επικυρωθεί από τους πολίτες. Σύμφωνα με τον νόμο και εφόσον υπάρξει η απαιτούμενη συμμετοχή, το αποτέλεσμα θα είναι δεσμευτικό. Άλλωστε, ατύπως, αυτό συνέβη και με το περί βασιλείας δημοψήφισμα.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως η εκτελεστική εξουσία είναι φτιαγμένη για να εφαρμόζει και όχι για να νομοθετεί, όπως συμβαίνει σήμερα. Κατανοείτε δε σίγουρα πως οι νόμοι πρέπει να ψηφίζονται από τους Pολίτες (ή από ανεξάρτητους ΕΚπροσώπους αυτών) και όχι από κομματικά εξαρτώμενους ΑΝΤΙπροσώπους.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως τα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου ανάγονται στην ύπαρξή του και κανένα Σύνταγμα, νόμος ή ομάδα πολιτών, οσοδήποτε μεγάλη, δεν μπορεί να τα προσβάλει.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως η όποια εξουσία πρέπει να κατακερματιστεί και να διασπαρεί ώστε να ελέγχεται εξονυχιστικά από τους πολίτες τους θεσμούς και τις λοιπές εξουσίες. Να μην μπορεί δηλαδή κάποιος που κατέχει θέση στον κρατικό μηχανισμό και τις εξουσίες να την εκμεταλλεύεται για ίδιον όφελος, όπως συμβαίνει σήμερα κατά κόρον.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως μόνος υπεύθυνος για τον καταστατικό χάρτη της χώρας είναι ο κάθε Πολίτης. Γιατί αν δεν είναι, θα φτάσουμε σε επανάσταση ανάλογης υφής και αιτημάτων αυτής των ΗΠΑ το 1776.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως το υπάρχον πολιτικό σύστημα και το μεγαλύτερο μέρος του κρατικού μηχανισμού θα πρέπει να αντικατασταθούν και να μετασχηματιστούν δομικά, ως ασύμβατα με την Ελευθερία ως Αξία και ως το Θεμελιώδες Δικαίωμα.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως απόρροια του παραπάνω είναι ότι το “κράτος” δεν έχει καμία δουλειά να προσπαθεί να ρυθμίσει τις ζωές μας ως άλλη γκουβερνάντα παλαιοτέρων εποχών. Κατανοείτε σίγουρα πως αυτές οι εποχές πέρασαν ανεπιστρεπτί και πως ο μόνος πραγματικός ρόλος του κρατικού μηχανισμού είναι η προστασία των δικαιωμάτων των πολιτών και η εμπέδωση της Ισονομίας.

Αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, αποδέχεστε, χωρίς καμία αμφιβολία, πως είναι καλύτερο να αποφασίσει κάποιος ελεύθερα και να κάνει λάθος, παρά να αποφασίσει κάποιος άλλος για αυτόν το σωστό. Κατανοείτε έτσι, σίγουρα, πως ένα Σύνταγμα κακό, χειρότερο από το υπάρχον, το οποίο όμως θα είναι πόνημα των πολιτών, θα είναι πολύ καλύτερο από το όποιο σχέδιο οποιουδήποτε σοφού ή ομάδας λογίων…

Όντως, λοιπόν, καθώς ο άνθρωπος μαθαίνει δια της εμπειρίας ο Πολίτης πρέπει να εμπλακεί σε αυτή την “άσκηση αυτογνωσίας” και αυτοβελτίωσης που αναφέρετε.  Ο τρόπος όμως δεν είναι να παρακολουθήσει από την τηλεόραση της βουλής άλλη μια σειρά εκπομπών. Η άμεση συμμετοχή του πολίτη είναι ο μόνος τρόπος να αλλάξει γρήγορα και ριζικά η στάση του. Να φύγει από την παθητικότητα και την ιδιωτεία και να καταστεί και πάλι Πολίτης.  Μέσα από μακρόχρονη εξέλιξη (μετά την ψήφιση και εφαρμογή του), το νέο Σύνταγμα μπορεί να ανοίξει την πόρτα για την Ελλάδα που ονειρευόμαστε, και να έχει ως αποτέλεσμα την ποιοτική αναβάθμιση και της ιδιότητας του Πολίτη που όλοι οφείλουμε να διαθέτουμε. Αυτή η διαδικασία είναι κάτι που πρέπει να γίνει με κάθε κόστος για να αποτινάξουμε τις κακές μας νοοτροπίες.

Είναι πολύ πιο απαραίτητη από οποιοδήποτε νόμισμα και από οποιαδήποτε “ολοκλήρωση”, η οποία παρεμπιπτόντως οδηγεί στον ολοκληρωτισμό όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια.

Κάτι που αν πραγματικά είστε φίλος της ελευθερίας, δεν πρέπει αποδέχεστε για κανένα λόγο και για κανένα αντάλλαγμα.

Μετά απ όλα αυτά ένα ερώτημα μένει:

κ. Πρόεδρε, είστε φίλος της Αρχής και του Θεμελιώδους Δικαιώματος της Ελευθερίας;

Εύχομαι η απάντηση να είναι ένα διαρκές ναι. Ένα, ναι που δεν θα μείνει στα λόγια όπως όλα τα προηγούμενα. Όλοι ανεξαιρέτως οι προκάτοχοί σας αλλά και όλοι οι ομόλογοί σας στα λοιπά κόμματα εξουσίας απέτυχαν στην εφαρμογή των εξαγγελιών τους και των δεσμεύσεων για τις οποίες εξελέγησαν.

Θα μου επιτρέψετε, λοιπόν, λόγω πικράς εμπειρίας, να μην πιστέψω την όποια θετική απάντησή σας, μέχρι να γίνει πράξη. Έχω δε την υποψία πως δεν θα είμαι μόνος σε αυτή την θέση.

Ευχαριστώ για τον χρόνο σας,

Ι. Λουκέρης

Facebook Comments