Ευρωσκεπτικισμός «καλύπτει» την Ευρώπη

Σημαντική ενίσχυση του ευρωσκεπτικισμού σε όλη την Ευρώπη καταγράφει η τελευταία έρευνα του ινστιτούτου Pew. Η έρευνα αποτυπώνει οριακή επικράτηση των φιλοευρωπαϊκών αισθημάτων (51% κατά μέσο όρο στις 10 χώρες που συμμετείχαν), αλλά και έντονες φυγόκεντρες τάσεις σε χώρες όπως η Γαλλία και η Ισπανία. Η χώρα της οποίας οι κάτοικοι έχουν τη χειρότερη γνώμη για την Ευρωπαϊκή Ενωση είναι η Ελλάδα.

Σε ποσοστό 71% οι Ελληνες έχουν αρνητική άποψη για την Ε.Ε., ενώ το 27% έχει θετική άποψη. Πρόκειται για πτώση 10 μονάδων από το 2012, οπότε το 37% των Ελλήνων είχε θετική άποψη για την Ε.Ε., ενώ η συγκεκριμένη μέτρηση δεν περιλαμβάνει ελληνικά στοιχεία για την περίοδο προ κρίσης ή για τα πρώτα χρόνια του μνημονίου. Περιλαμβάνει, όμως, στοιχεία για άλλες ευρωπαϊκές χώρες, στα οποία βλέπουμε ότι το ποσοστό θετικών απόψεων για την Ευρωπαϊκή Ενωση στην Ιταλία έχει μειωθεί από το 78% στο 58% κατά το διάστημα 2008-2016. Πιο βαθιά είναι η «βουτιά» στην Ισπανία, όπου την ίδια περίοδο το ποσοστό θετικών απόψεων για την Ε.Ε. έχει μειωθεί από το 80% στο 47%. Στη δεύτερη θέση ως προς το βάθος της καχυποψίας απέναντι στην Ευρωπαϊκή Ενωση, μετά την Ελλάδα, βρίσκεται η Γαλλία, όπου οι θετικές απόψεις περιορίζονται στο 38%, αντί 69% το 2004.

Ακόμη και στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου στις 23 Ιουνίου θα διενεργηθεί δημοψήφισμα για τη σχέση της χώρας με την Ε.Ε., το ποσοστό θετικών απόψεων για την Ε.Ε. (44%) είναι υψηλότερο από ό,τι στη Γαλλία. Σε ελαφρά πτώση βρίσκεται η δημοτικότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης στη Γερμανία, όπου θετικές απόψεις έχει ακριβώς το 50%, αντί 58% το 2004.

Ο ευρωπαϊκός μέσος όρος ανεβαίνει χάρη σε χώρες όπως η Πολωνία και η Ουγγαρία, των οποίων οι πολίτες έχουν θετική άποψη για την Ευρωπαϊκή Ενωση σε ποσοστό 61% και 72% αντίστοιχα. Οι κυβερνήσεις των δύο αυτών χωρών έχουν έρθει σε προστριβή με τις Βρυξέλλες, αλλά παράλληλα δεν έχουν υιοθετήσει το ευρώ, αποφεύγοντας τη δυσαρέσκεια που προκύπτει από τη συνύπαρξη σε μια δυσλειτουργική νομισματική ένωση. Οι μόνες χώρες στις οποίες οι χειρισμοί της Ε.Ε. στην οικονομία αξιολογούνται θετικά είναι η Πολωνία (47% θετικά, 33% αρνητικά), που βρίσκεται εκτός Ευρωζώνης, και η Γερμανία (47% θετικά, 38% αρνητικά), η βασική κερδισμένη από τη νομισματική ένωση. Ακόμη και στην Ολλανδία, πατρίδα του επικεφαλής του Eurogroup, οι αρνητικές απόψεις για τους χειρισμούς της Ε.Ε. στην οικονομία (49%) είναι περισσότερες από τις θετικές (42%). Το ποσοστό αρνητικών απόψεων ανεβαίνει στο 55% στη Βρετανία, στο 65% στην Ισπανία, στο 66% στη Γαλλία, στο 68% στην Ιταλία και φθάνει το 92% στην Ελλάδα.

Ακόμη πιο συντριπτικά είναι τα ποσοστά όσων διαφωνούν με τους χειρισμούς της Ε.Ε. στο προσφυγικό. Οι πιο επιεικείς είναι οι Ολλανδοί (31% συμφωνούν, 63% διαφωνούν), ενώ οι Γάλλοι και οι Βρετανοί είναι επικριτικοί σε ποσοστό 70%, οι Ιταλοί σε ποσοστό 77%, οι Σουηδοί 88% και οι Ελληνες 94%.

Ως προς τον στόχο της «όλο και στενότερης ένωσης», που περιλαμβάνεται στο προοίμιο της Συνθήκης της Ε.Ε., η ετυμηγορία φαίνεται σαρωτική. Μόλις το 19% των ερωτηθέντων συμφωνεί ότι πρέπει να μεταβιβαστούν περισσότερες εξουσίες στις Βρυξέλλες, ενώ το 42% ζητάει επιστροφή εξουσιών στις εθνικές πρωτεύουσες και το 27% προκρίνει το status quo. Η έρευνα διενεργήθηκε σε δείγμα 10.491 ανθρώπων το χρονικό διάστημα 4 Απριλίου – 12 Μαΐου 2016.