Το κακό marketing ή το κακό το ριζικό μας; Μια απάντηση στη φίλη μου Θάλεια Ντόκα

Στο άρθρο της «Το κακό Marketing των Φιλελευθέρων!» που δημοσιεύτηκε στις 8 Ιουνίου, η αγαπημένη φίλη μου Θάλεια Ντόκα εξετάζει τις αιτίες της αποτυχίας των «φιλελεύθερων» -όπως τα ονομάζει- κομμάτων «Δράση», «Φιλελεύθερη Συμμαχία» και «Δημιουργία Ξανά». Προκαταρκτικά θέλω να πω ότι η Δράση ποτέ δεν είπε ότι είναι φιλελεύθερο κόμμα. Στην ιδρυτική της διακήρυξη δεν θα βρει κανείς τη λέξη «φιλελεύθερος», εγώ δε -έχοντας το ίδιο με τη Θάλεια αξίωμα στη Δράση- έχω πολλές φορές δηλώσει ότι δεν είμαι φιλελεύθερος (αλλά αυτό είναι θέμα άλλου άρθρου).

Με λίγα λόγια η Θάλεια εξετάζει με μεγάλη συστηματικότητα και λέει με σημαντική ευγλωττία ότι για τις επανειλημμένες εκλογικές ήττες των Φιλελευθέρων φταίει ότι δεν κάνουμε καλό marketing. Λέει χαρακτηριστικά: «Αν θέλουμε να θεωρούμαστε σοβαρή εταιρεία (με έδρα την Ελλάδα πάντα), θα πρέπει να είχαμε ήδη σχεδιάσει ένα αξιόπιστο marketing plan». Και στη συνέχεια: «Φροντίσαμε να ενημερώσουμε την αγορά στόχο μας, τί είναι Φιλελευθερισμός; Ποιες οι αξίες του; Τί πρεσβεύει; Πώς θα είναι η Ελλάδα αν επιτέλους εφαρμοστούν οι αρχές του; Κάποιοι θα μου πείτε το προσπάθησαν αλλά ένας κούκος φέρνει την άνοιξη;».

Δεν έχει άδικο η Θάλεια. Η Δράση πρέπει να οργανώσει καλύτερα τον διαφωτιστικό της λόγο. Να πείσει ότι δεν είναι η ανάλγητη ακροδεξιά, όπως την συκοφαντούν αυτοί που τη φοβούνται. Να πείσει ότι μεριμνά με μεγαλύτερη ευαισθησία και αποτελεσματικότητα από τους προλεταριοπατέρες της αριστεράς.

Ωστόσο, δεν πιστεύω ότι είναι αυτό το κύριο ελάττωμα που τις κόστισε τις απανωτές ήττες. Στην Ελλάδα της τσαπατσουλιάς βρισκόμαστε και άλλα κόμματα που κατάφεραν να έχουν κοινοβουλευτική εκπροσώπηση (π.χ. ΔΗΜΑΡ, ΑΝΕΛ, Ποτάμι) δεν είχαν δα και κανένα καταπληκτικό marketing plan!

Τι φταίει λοιπόν για τις ήττες των φιλελεύθερων κομμάτων ή και της Δράσης;

Νομίζω ότι η σημαντική αιτία είναι η «ελληνική ιδιαιτερότητα» και εξηγούμαι. Η Ελλάδα είναι μια καθυστερημένη χώρα, τόσο οικονομικά, όσο και πολιτιστικά και κοινωνικά. Ανάμεσα σε άλλα, ρόλο στην καθυστέρηση έχει παίξει και η θρησκεία. Ο Max Weber έχει εξηγήσει ότι η προτεσταντική διδασκαλία -κατά την οποία ο άνθρωπος έχει απ’ ευθείας σχέση με το θεό και όχι με μεσάζοντες παπάδες- βοήθησε στην ανάπτυξη υπεύθυνων ανθρώπων αντί των εξαρτημένων από πολλαπλές πολιτικές, θρησκευτικές, οικογενειακές, κομματικές, συντεχνιακές κλπ. αρχές. Η προτεσταντική διδασκαλία προπαγάνδισε τη λιτότητα στη διαβίωση, πράγμα που δημιούργησε την πρωτογενή συσσώρευση πλούτου και στη συνέχεια την ακμή του καπιταλισμού και της παραγωγής.

Εμείς δεν είχαμε και δεν έχουμε σοβαρή πρωτογενή συσσώρευση, ούτε παραγωγή, ούτε καπιταλισμό. Ούτε μας διακρίνει, ως πολίτες η προσωπική ευθύνη. Συνεπώς, η διδασκαλία των φιλελεύθερων, που προβάλει αυτές τις αξίες, μας είναι ξένη, εχθρική. Συνηθίσαμε να μην ψηφίζουμε σύμφωνα με τις πεποιθήσεις μας, αλλά είτε να πουλάμε την ψήφο μας (πελατειακές σχέσεις) είτε να αναζητούμε δια της ψήφου κάποιον σωτήρα, αντί να αναλαμβάνει ο καθένας την προσωπική του σωτηρία. Αυτή η συμπεριφορά δεν συμβιβάζεται με την «Ευρώπη» και τις ευρωπαϊκές αξίες και γι’ αυτό ένα τρομακτικό 71% των Ελλήνων έχουν αρνητική άποψη για την Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τα τελευταία ευρήματα της Pew Research Center (Γ. Παγουλάτος). Είναι το χειρότερο ποσοστό στην ΕΕ. Σε αυτό το κοινό πόνταραν τα παραπάνω κόμματα και κατάφεραν να μπουν στη Βουλή.

Ο κυβερνητικός συνασπισμός ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ βρίσκεται ολόκληρος στη μεριά της αντιευρωπαϊκής συντήρησης. Το ίδιο συμβαίνει με το ΚΚΕ και τα ακραία κόμματα της δεξιάς (Χρυσή Αυγή κλπ. εξωκοινοβουλευτικοί) και της Αριστεράς (ΛΑΕ κλπ. εξωκοινοβουλευτικοί). Στα λεγόμενα «φιλοευρωπαϊκά» κόμματα, ο εσωτερικός διχασμός μεταξύ συντηρητικών/κρατιστών και προοδευτικών/μεταρρυθμιστών είναι ανιχνεύσιμος, ακόμα και με ονόματα. Αρκεί να δει κανείς, για παράδειγμα, ποιοι υπερψήφισαν και ποιοι όχι το Σύμφωνο Συμβίωσης στις 23/12/2015 στη Βουλή. Η «αγορά» (για να μιλήσω με ορολογία Θάλειας) είναι δύσκολη. Όχι όμως ακατόρθωτη!