Σχέδιο στήριξης των ιταλικών τραπεζών

Για την επίτευξη μιας ρεαλιστικής λύσης στα προβλήματα του ιταλικού τραπεζικού κλάδου, που δεν θα υπερβαίνει τα όρια των ισχυόντων κανόνων, έκαναν χθες λόγο Ευρωπαίοι ηγέτες, από τη Γερμανίδα καγκελάριο, Αγκελα Μέρκελ, μέχρι τον υπουργό Οικονομικών της Ιταλίας, Πιέρ Κάρλο Πάντοαν.

Επειτα από τη διαφωνία των Βρυξελλών και της Γερμανίας για την ανακεφαλαιοποίηση των ιταλικών τραπεζών με κρατικά κεφάλαια, η κ. Μέρκελ δήλωσε χθες από τo Bερολίνο ότι «είμαι πεπεισμένη πως τα θέματα θα λυθούν με καλό τρόπο». «Δεν διαβλέπω εξελίξεις που να οδηγούν σε κρίση», πρόσθεσε, δίνοντας έτσι ώθηση στις μετοχές των ιταλικών τραπεζών που έχουν καταρρεύσει από τις αρχές του έτους. Οι συνθήκες στον ιταλικό τραπεζικό κλάδο έχουν επιδεινωθεί από το βρετανικό δημοψήφισμα στις 23 Ιουνίου, διότι η εξέλιξη αυτή αποκάλυψε εκ νέου τα προβλήματα των ιταλικών τραπεζών. Χαρακτηριστικά, η μετοχή της Monte die Paschi, που έχει χάσει το 40% της αξίας από το Brexit, ενισχυόταν χθες κατά 6% στο Μιλάνο.

Το σχέδιο που συζητείται, όπως αναφέρουν πληροφορίες του πρακτορείου Reuters, είναι η παροχή κρατικών εγγυήσεων στην πώληση χαρτοφυλακίων με προβληματικά δάνεια που υπολογίζονται, συνολικά, στα 360 δισ. ευρώ για όλες τις ιταλικές τράπεζες, αντανακλώντας το 18% του ενεργητικού τους. Ετσι, οι τράπεζες θα αποφύγουν απώλειες από τη διαφορά μεταξύ της λογιστικής αξίας των προβληματικών δανείων τους και τυχόν χαμηλότερου τιμήματος που είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν οι επενδυτές. Η Ρώμη επιδιώκει την ψήφιση σχετικού διατάγματος στις αρχές Αυγούστου, προκειμένου να απαλλαγούν οι ιταλικές τράπεζες από τα προβληματικά δάνεια των 360 δισ. ευρώ που αναλογούν στο ένα τρίτο του συνόλου των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε όλη την Ευρωζώνη.

Μετά από ένα διήμερο συναντήσεων με τους ομολόγους του, ο υπουργός Οικονομικών της Ιταλίας δήλωσε χθες πως η κυβέρνηση σκοπεύει να ετοιμάσει τα «κατάλληλα εργαλεία» για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στον τραπεζικό κλάδο της χώρας. «Πρόκειται για ένα προληπτικό εργαλείο που θα ενεργοποιηθεί μόνον εάν είναι αναγκαίο», δήλωσε ο κ. Πάντοαν σε χθεσινή συνέντευξη Τύπου. «Σκοπός είναι να παραχθεί στήριξη εάν κριθεί χρήσιμο –αν και δεν πιστεύω πως θα ισχύσει τελικά κάτι τέτοιο– προς την κατεύθυνση της απόλυτης προστασίας των αποταμιευτών σε κάθε περίπτωση».

Αρχές της εβδομάδας, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) αναθεώρησε προς τα κάτω τις εκτιμήσεις ανάπτυξης στην Ιταλία για το 2016 από 1,1% σε λιγότερο από 1% και για το 2017 από το 1,25% στο 1%, υποστηρίζοντας πως οι τραπεζικοί ισολογισμοί που δέχονται πιέσεις από τα προβληματικά δάνεια περιλαμβάνονται στους παράγοντες που εμποδίζουν την ανάκαμψη της οικονομίας. Μάλιστα, το ΔΝΤ τόνισε πως η οικονομική δραστηριότητα στην Ιταλία δεν θα επανέλθει στα προ κρίσης 2008 επίπεδα παρά μόνον στα μέσα της δεκαετίας του 2020, υπονοώντας την απώλεια «δύο δεκαετιών ανάπτυξης».

Ο λόγος της ασυμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης του Ματέο Ρέντσι και της υπόλοιπης Ευρωζώνης είναι ότι οι Βρυξέλλες είναι ανένδοτες σε έναν συμβιβασμό επί των κανόνων της τραπεζικής ένωσης που απαγορεύουν τη στήριξη των προβληματικών τραπεζών με χρήματα των φορολογουμένων, αλλά αντί αυτού επιβάλλουν τον καταμερισμό απωλειών σε επενδυτές και ανασφάλιστες καταθέσεις (bail-in). Με το bail-in επιτυγχάνεται, όπως επιτάσσουν οι κανόνες της τραπεζικής ένωσης, η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Εν τούτοις ελλοχεύουν πολιτικοί κίνδυνοι για την Ιταλία, καθώς λιανικοί επενδυτές κατέχουν τραπεζικά ομόλογα της τάξεως των 200 δισ. ευρώ. Ενα κούρεμα των ομολόγων αυτών θα κλόνιζε την εμπιστοσύνη όχι μόνον στο ιταλικό αλλά και στο ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα, προειδοποιούν αναλυτές της αγοράς. Τη Δευτέρα, ο Γερμανός κρατικός τραπεζίτης, Γερούν Ντάισελμπλουμ, είπε πως οι κανόνες για το «bail-in» είναι ξεκάθαροι.