Η μεγάλη αλήθεια και το μεγάλο ψέμα για το… πολυπόθητο QE που «διαφημίζει» η κυβέρνηση

Στον… κουβά πάει και επίσημα το «μεγάλο» στοίχημα της κυβέρνησης, που δεν είναι άλλο από την ρύθμιση του ελληνικού χρέους, ενώ… κουβάς αναμένεται να αποδειχθεί και το μεγάλο θαύμα που ονομάζεται QE (αν έρθει ποτέ)…

Ας τα πάρουμε όμως ένα-ένα… Μετά τις θριαμβευτικές δηλώσεις Τσίπρα στη ΔΕΘ ότι έως το τέλος του 2016 θα έχει ξεκινήσει η συζήτηση για το χρέος, και το άμεσο «άδειασμα» από Δραγασάκη, τα στόματα πλέον κλείνουν ερμητικά μετά από το σοκ και την ψυχρολουσία Ντάισελμπλουμ. «Δεν θα συζητάμε για το ελληνικό χρέος κάθε μήνα. Συζητήσαμε για το θέμα τον Μάιο», δήλωσε χθες ο πρόεδρος του Eurogroup, ενώ μία μέρα νωρίτερα ξεκαθάρισε με τον πιο σαφή τρόπο ότι η συζήτηση για το χρέος δεν θα πάει απλά μετά τις γερμανικές εκλογές αλλά προς το τέλος του προγράμματος, στα μέσα του 2018.

Όπως έχουμε υπογραμμίσει ξανά σε αυτήν εδώ τη στήλη, για να συμμετέχει το ΔΝΤ ενεργά και ουσιαστικά, δηλαδή… οικονομικά, στο ελληνικό πρόγραμμα, απαιτεί όχι το κούρεμα άλλα την ρύθμιση του ελληνικού χρέους σε βιώσιμο επίπεδο.

Από την άλλη, οι Ευρωπαίοι και ειδικά το Βερολίνο, εν όψει και της γεμάτης πολιτικής ατζέντας της Ευρώπης το επόμενο 12άμηνο, δεν συζητούν για κανέναν λόγο αυτό το ζήτημα τώρα. Αυτό αφήνει ένα μεγάλο ερωτηματικό ως προς το ποια θα είναι τελικά η θέση του ΔΝΤ στο ελληνικό μνημόνιο όλο αυτό το διάστημα μέχρι να διευθετηθεί το θέμα του χρέους.

Φυσικά οι Ευρωπαίοι θέλουν το ΔΝΤ. Και δεν μπορούν να κάνουν και αλλιώς, αφού πολλοί βουλευτές και ειδικά οι Γερμανοί, υπερψήφισαν το τρίτο πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα υπό την προϋπόθεση ότι θα συμμετέχει σε αυτό και το Ταμείο.

Ο Σόιμπλε λοιπόν δήλωσε το Σαββατοκύριακο από την Ουάσιγκτον ότι το ΔΝΤ έχει ήδη αναλάβει τη δέσμευση να προσχωρήσει στο δανειακό πρόγραμμα για την Ελλάδα μέχρι το τέλος του έτους, μία δήλωση η οποία διαψεύστηκε ευθύς αμέσως από τον πρώτο αντιπρόεδρο του Ταμείου Ντέιβιντ Λίπτον ο οποίος είπε ότι ακόμα όλα είναι ανοιχτά και πως το Ταμείο δεν επιτρέπει να του θέτουν κανενός είδους διορίες. Βέβαια επανέλαβε την πάγια θέση του ΔΝΤ ότι συνεχίζει να απαιτεί ελάφρυνση του ελληνικού χρέους. 

Η κόντρα λοιπόν μεταξύ ΔΝΤ και Βερολίνου καλά κρατεί και ούτε και  αναμένεται να λυθεί σύντομα και σε αυτό… σιγοντάρει και το Eurogroup από ότι φαίνεται, στέλνοντας το όλο θέμα δύο χρόνια αργότερα και ίσως στα χέρια κάποιας άλλης ελληνικής κυβέρνησης…

Εντωμεταξύ, το Ταμείο συνεχίζει να αναμένεται να δημοσιεύσει την ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους στα τέλη του έτους, η οποία όπως δείχνουν τα πράγματα θα είναι αρνητική. Και η ΕΚΤ όμως θα προχωρήσει στην δική της ανάλυση βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που είναι και απαραίτητη για να συζητηθεί η συμμετοχή των ελληνικών ομολόγων στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της ΕΚΤ.

Προϋπόθεση όμως για την ένταξη στο QE είναι να έχει κλείσει και η β’ αξιολόγηση, καθώς όπως είναι γνωστό δεν μπορούν να γίνουν αγορές ομολόγων μίας χώρας που βρίσκεται σε διαδικασία αξιολόγησης.

Με τα σημερινά δεδομένα, το QE τελειώνει τον Μάρτιο του 2017. Αν και υπήρξαν κάποιες αναφορές για tapering και το τέλος του QE προσεχώς, υπάρχει πιθανότητα σύμφωνα με πολλούς αναλυτές, ο Ντράγκι να αποφασίσει μέσα στους επόμενους μήνες το… αντίθετο, δηλαδή την επέκταση της ποσοτικής χαλάρωσης ακόμη και για ολόκληρο το 2017. Προς το παρόν είναι πάρα πολύ νωρίς για να κριθεί κάτι τέτοιο, με τον Ντράγκι να επαναλαμβάνει το στη σύνοδο του ΔΝΤ και της Παγκόσμιας Τράπεζας ότι η ΕΚΤ είναι πάντα έτοιμη να αναλάβει δράση 

Και δεν χρειάζεται να υπενθυμίσουμε πως χωρίς QE και χωρίς κάποια έστω αρχικά στάδια ρύθμισης του χρέους η έξοδος στις αγορές – ένα ακόμη μεγάλο στοίχημα της κυβέρνησης – πάει επίσης στον κουβά.

Το ζητούμενο λοιπόν είναι μόνο το κλείσιμο της β’ αξιολόγησης, το οποίο όπως χαρακτηριστικά σημείωσε το Bloomberg, θα κρίνει τόσο την τελική στάση του ΔΝΤ στο ελληνικό πρόγραμμα όσο και την βιωσιμότητα του Αλέξη Τσίπρα ως πρωθυπουργός της Ελλάδας. Σύμφωνα όμως και με τους πιο… αισιόδοξους αναλυτές, αν και ο δεύτερος αυτός γύρος της αξιολόγησης δεν αναμένεται να καθυστερήσει όσο και ο πρώτος, σε καμία περίπτωση δεν θα είναι… περίπατος. Και πάνω από όλα βάζουν το γεγονός του ότι πλέον μπαίνουν στο τραπέζι τα εργασιακά και μία εξαιρετικά δύσκολη πολιτική και οικονομική ατζέντα για την ελληνική κυβέρνηση.

Το νέο λοιπόν στοίχημα του Αλέξη Τσίπρα μετά την «ακύρωση» της συζήτησης για το χρέος αλλά και το ναυάγιο σχετικά με την έξοδο στις αγορές, ακούει στο όνομα Μάριο Ντράγκι και στο κατά πόσο ο επικεφαλής της ΕΚΤ θα βάλει ένα χέρι… βοηθείας, επεκτείνοντας το QE, δίνοντας ουσιαστικά ένα νέο όπλο στον Τσίπρα για να… έχει να λέει. Γιατί στην οικονομία το QE δεν θα δώσει πολλά.

Και εξηγούμε γιατί. Στην ουσία η βοήθεια που θα προσφέρει το QE στις τράπεζες είναι ελάχιστη, ενώ στην οικονομία δεν θα κάνει μεγάλη διαφορά δεδομένου ότι η Ελλάδα δεν εκδίδει ομόλογα και η έκθεση που ήδη έχει η ΕΚΤ σε ελληνικά ομόλογα, περιορίζει ην δυνατότητα περαιτέρω σημαντικών αγορών. 

Το όριο κατοχής ομολόγων από την ΕΚΤ είναι το 33% και το Ευρωσύστημα κατέχει σήμερα το 27%, σύμφωνα με πρόσφατες εκτιμήσεις της BofA Merrill Lynch. Στην πραγματικότητα λοιπόν, η ΕΚΤ δεν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ούτε καν 3 μήνες αγορών ελληνικών ομολόγων μέσω του QE. Ακόμη και αν οι αγορές της ΕΚΤ γίνουν σε μικρότερα ποσά έτσι ώστε να “κρατήσουν” περισσότερους μήνες, οι κανόνες του QE ορίζουν ότι, για τις χώρες του προγράμματος “η περίοδος των αγορών μετά από μια θετική έκβαση της κάθε αξιολόγησης περιορίζεται σε δύο μήνες”. 

Άνθρακες και αυτός ο… θησαυρός του Τσίπρα λοιπόν…