Κυπριακό: Το θέμα των εγγυήσεων και όχι οι εδαφικές διαφορές οδήγησαν στο ναυάγιο

Το θέμα των εγγυήσεων και όχι οι εδαφικές διαφορές ήταν αυτές που σύμφωνα με το Eurasia Group οδήγησαν σε αδιέξοδο τις συνομιλίες στο Μοντ Πελερέν της Ελβετίας ανάμεσα στον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας κ. Νίκο Αναστασιάδη και τον Πρόεδρο των Τουρκοκυπρίων Μουσταφά Ακιντζί.

Η σημασία που δίνουν οι δύο πλευρές στο συγκεκριμένο ζήτημα, σημειώνει το Eurasia Group, είχε γίνει έκδηλη τόσο από τις δηλώσεις του Ελληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος έθεσε σαν προϋπόθεση για την επόμενη και τελική φάση των συνομιλιών το θέμα των εγγυήσεων όσο και από τη στάση Ερντογάν λόγω εσωτερικών πιέσεων.

Ενόψει του δημοψηφίσματος που έχει προγραμματιστεί για την Ανοιξη στην Τουρκία με στόχο την αναθεώρηση του Συντάγματος ο Τούρκος πρόεδρος δεν θα ήθελε σε καμία περίπτωση να φανεί ως ο χαμένος του παιχνιδιού και συνεπώς επιλέγει να ακολουθήσει μια πιο εθνικιστική γραμμή.

Παρόλα αυτά, όπως σημειώνει το Eurasia Group, η Τουρκία επιθυμεί την επανένωση για πολλούς και διάφορους λόγους. Ειδικότερα, ενδιαφέρεται να επεκτείνει το οικονομικό της αποτύπωμα στο νησί, ειδικά μέσω ενός πιθανού ενεργειακού διαδρόμου προς την ανατολική Μεσόγειο, σε συνδυασμό με μια μείωση στην παροχή οικονομικής βοήθειας στα Κατεχόμενα. Αν και ο Ερντογάν θα επιθυμούσε να εξασφαλίσει μια διπλωματική νίκη στη Δύση, η απογοήτευσή του απέναντι στους Αμερικανούς και Ευρωπαίους ομολόγους του ολοένα και μεγαλώνει.

Συνεπώς, η Αγκυρα ενδέχεται να υποκύψει σε έναν συμβιβασμό ακόμη κι αν αυτό δεν συμβεί στη συνάντηση ανάμεσα σε Τσίπρα και Ερντογάν στις 5 Δεκεμβρίου. Απαραίτητη προϋπόθεση όμως, εξηγεί το Eurasia Group, είναι το πλαίσιο που θα διαμορφωθεί να μην επιτρέπει να δοθεί η ερμηνεία ότι η Τουρκία μπορεί να παρέμβει μονομερώς και παράλληλα να έχει λόγο στο μέλλον του νησιού. «Αν και Ελλάδα και Τουρκία θέλουν να διευκολύνουν τη συμφωνία στην οποία οι δύο ηγέτες έχουν επενδύσει τόσο χρόνο, υπάρχει και η πιθανότητα να μην συμβεί αυτό ή οι προσπάθειες του Ερντογάν να τηρήσει σκληρή στάση να επιδεινώσουν το κλίμα», τονίζει χαρακτηριστικά το Eurasia Group.

Κι ενώ όλα έδειχναν ότι η εδαφική συμφωνία θα έπρεπε να προηγηθεί της πολυμερούς διάσκεψης για το θέμα των εγγυήσεων πλέον οι  κανόνες του παιχνιδιού έχουν αντιστραφεί. Κάτι που σημαίνει ότι Ελλάδα και Τουρκία καλούνται να συμφωνήσουν στις παραμέτρους των εγγυήσεων προτού ρυθμιστεί το εδαφικό ζήτημα. Κάτι που αναμένεται να τεθεί επί τάπητος στη συνάντηση Τσίπρα-Ερντογάν στις 5 Δεκεμβρίου.

Το κλίμα πάντως, σύμφωνα με το think tank δυσχεραίνουν και οι παγκόσμιες εξελίξεις και συγκεκριμένα η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ η οποία ρίχνει βαριά τη σκιά της στις συνομιλίες. Κι αυτό γιατί η νέα αμερικανική κυβέρνηση θεωρείται απίθανο να δώσει προτεραιότητα στο Κυπριακό. Αρνητική παράμετρος είναι επίσης και το γεγονός ότι η Ευρώπη καλείται να αντιμετωπίσει δικές της προκλήσεις, όπως οι εκλογικές αναμετρήσεις σε διάφορες χώρες εντός του 2017 και οι διαπραγματεύσεις για το Brexit. Χωρίς όμως την ενεργοποίηση των ΗΠΑ και της Ε.Ε. η οικονομική βιωσιμότητα της συμφωνίας, που θα μπορούσε να εξασφαλιστεί μέσω δωρεών και επιχορηγήσεων μοιάζει πιο αβέβαιη από ποτέ.