Δράμα

Η Δράμα είναι μια πόλη στη Μακεδονία. Το όνομά της δεν προέρχεται από το ρήμα «διδράσκω», που σημαίνει «δρω» σε νέα ελληνικά, μήτε κι απ’ το ουδέτερο προσηγορικό ουσιαστικό «το δράμα», δηλαδή το θεατρικό έργο, το έργο της δραματουργίας. Προέρχεται από τη λέξη «το ύδραμα», που σχετίζεται με το ύδωρ και την άρδευση της γης.

Τούτο δεν σημαίνει, βέβαια, πως στη Δράμα δεν συμβαίνουν δράματα, μιας και τέτοια συμβαίνουν οπουδήποτε ζουν και δρουν άνθρωποι. Και όταν λέω «άνθρωποι» τούτο δεν σημαίνει πως δεν συμπεριφέρονται πολύ συχνά σαν κτήνη, κι ας ανήκουν στο υποείδος homo sapiens sapiens, που είναι λατινικό και πάει να πει «άνθρωπος σοφός σοφός», διπλά σοφός δηλαδή.

Τούτο δεν σημαίνει, βέβαια, πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να είναι ολωσδιόλου άφρων και διόλου σοφός, αλλά ότι η εμπιστοσύνη των βιολόγων ταξινόμων των περασμένων αιώνων παραήσαν αισιόδοξοι για το πεπρωμένο του είδους μας όσον αφορά την κατάκτηση και χρήση της γνώσης.

Στη Δράμα, λοιπόν, όπως μεταδίδουν τα ΜΜΕ και διάβασα σε ιστοανάρτηση του ΣΚΑΪ, ένας ιδιοκτήτης έδεσε στην περίφραξη του αγρού του το σκυλάκι του, το οποίο πέθανε από τον παγετό, όρθιο στα πίσω πόδια του, στηριζόμενο με τα μπροστινά του στο συρματόπλεγμα, σε μια στάση απεγνωσμένης διαφυγής, που δυστυχώς ποτέ δεν ήρθε.

Είναι *καί* τέτοιος ο πολιτιζμόζ μας: η εικόνα του απελπισμένου πλάσματος λίγο προτού χάσει τη ζωή του από την σαδιστική βούληση ενός αχαρακτήριστου ιδιοκτήτη.

Η νομοθεσία μας δεν προβλέπει επαρκείς ποινές για κάτι τέτοιους ας-τους-πούμε-ανθρώπους-με-όλες-τις-επιφυλάξεις-που-ανέφερα, κι αυτή η πράξη που σοκάρει εντούτοις δεν ξαφνιάζει, αν αναλογιστούμε πόσα έχουν δει τα μάτια μας. Με το επαρκείς εννοώ ποινές που καί θα σωφρονίσουν τον ένοχο, ώστε να μεταβάλει νουν και συμπεριφορά, αλλά και θα ικανοποιήσουν το κοινό αίσθημα περί Δικαίου, που συχνότατα ούτε κοινό είναι ούτε δίκαιο, αλλ’ αυτή είναι μια άλλη ιστορία—πιο πολύ είναι ο «κατ’ιδίαν περί οικειοπραγίας ωχαδερφισμός».

Η άνεση με την οποία αψηφούμε όχι μονάχα τον νόμο αλλά και το κοινό αίσθημα φιλότιμου, ο σταρχιδισμός—σχωρέστε μου την έκφραση, αλλ’ έχω ευθύνη ν’ ακριβολογήσω—κι η σαδιστική βούληση πρόκλησης βλάβης με κάθε αφορμή, όπως και η ανοχή των τοπικών κοινωνιών που επιτρέπουν τέτοιες συμπεριφορές ν αναπτυχθούν απ’ τις μικρές ηλικίες είναι κομμάτια του σύγχρονου πολιτισμού του τόπου μας, και πολλών άλλων τόπων, φυσικά.

Σε κάθε χωριό και κάθε αστική γειτονιά τα βλέπουμ’ αυτά ακριβώς τα στοιχεία που ανέφερα. Μήπως με τον ίδιο τσαμπουκά και σαδιστικό σταρχιδισμό δεν παρκάρουν οι οδηγοί τ αυτοκίνητά τους πάνω στα πεζοδρόμια και στις ράμπες για καροτσάκια, αποκλείοντας την πρόσβαση των πεζών, ή υποχρεώνοντάς τους να κατεβούν στο οδόστρωμα διακινδυνεύοντας να τους χτυπήσει διερχόμενο όχημα; Προ ολίγων ημερών διαπληκτίστηκα—το σώσε έγινε—με τραμπούκο οδηγό βυτιοφόρου που είχε παρκάρει πάνω στις διαβάσεις κι έγραφε στο κινητό του, ενώ γέροντες επιχειρούσαν να παρακάμψουν το όχημά του βγαίνοντας στην άσφαλτο και ξαφνιάζοντας τους διερχόμενους οδηγούς. Μου εκστομήθηκαν ύβρεις που απαντήθηκαν με άρρητες κατάρες σε αρχαίες γλώσσες για φοβερές πληγές έως τρίτης και τετάρτης γενεάς.

Και μήπως δεν επιτρέπουν οι ας-τους-πούμε-μαιτρ των καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος τη σιχαμένη και βρωμερή συνήθεια του καπνίσματος των πελατών τους κατ’ ευθεία κι ολοφάνερη αψήφηση του νόμου που το απαγορεύει εντός κλειστών χώρων; Σε διερευνητικό αίτημα φίλου προς την Περιφέρεια, η οποία έχει και την ευθύνη διενέργειας των ελέγχων για την τήρηση του αντικαπνιστικού νόμου, ή του νόμου για την ελεύθερη και καθαρή αναπνοή, όπως το δει κανείς, η εκνευρισμένη απάντηση που υπευθύνως έλαβε—τύπου «τι μας ρωτάς κι εσύ ρε φίλε και μας ζαλίζεις πρωινιάτικα, καφέ δεν ήπιαμε ακόμα, άι σιχτίρ από δω, όλοι οι παλαβοί πλακώσανε»—τον ενημέρωνε πως έλεγχοι διενεργούνται (αλήθεια;) κατά το ωράριο του Δημοσίου, και από το μεσημέρι κι έπειτα υπέθυνοι είναι οι Δήμοι. Πρόκειται βέβαια για τους ίδιους τοπικούς αυτοδιοικητικούς άρχοντες που επέτρεψαν την παράλυση των συγκοινωνιών της πόλης μου, της Θεσσαλονίκης, κάνοντας εύθυμα λογοπαίγνια με τα αλάτια και τα παγόνια, ή κάτι τέτοιο τέλος πάντων. Γιατί ωραία είναι τα σκουλαρίκια στ’ αυτιά, ωραίες οι μοντερνιές και οι δήθεν προοδευτικές παράτες, καί οι πρωχό δημαρχαίοι, αλλά ’γώ απαιτώ λογοδοσία για όλα, καί για τις πράξεις καί για τις παραλείψεις κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, κυρίως όπου αυτές επηρεάζουν τη ζωή μου και διαχειρίζονται το χρήμα μου.

Για την εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης σε ζητήματα ταλαιπωρίας των ζώων, για να γυρίσω στο αρχικό μου θέμα, παραπέμπω σε πρόσφατο άρθρο της Σταματίνας Σταματάκου που φιλοξενήθηκε στον παρόντα ιστότοπο για το κυνοκομείο της Φλώρινας με την πλημμελή μέριμνα, τις κάθε λογής ελλείψεις, και τις φρικιαστικές εικόνες κανιβαλισμού μεταξύ των εκεί φυλακισμένων αδέσποτων σκύλων που η ρεπόρτερ κα. Σταματάκου κατέγραψε.

Ανέφερα δύο μονάχα παραδείγματα καθημερινής και προκλητικά απροκάλυπτης παρανομίας, στα τόσα που θα μπορούσα ν αναφέρω για την δήθεν «μικρή» παραβατικότητα της καθημερινότητας, που είναι δηλαδή εκείνη όταν παραβαίνει ο απλός πολίτης όχι μονάχα τον γραπτό νόμο αλλά και τη ρητή παράκληση του δίπλα του να μην το κάνεις επειδή θα τον βλάψει, επειδή η αναζήτηση ευθυνών και η διερεύνηση της απαξίας της αδίκου πράξεως κοστίζει τόσο πολύ που κανείς δεν ασχολείται να την καταγγείλει, η δε απονομή δικαιοσύνης είναι μάλλον ένα αστείο γι’ ανθρώπους που έχουν έτη πολλά για χάσιμο.

Αδιαφορεί  ο “περήφανος-αίλυνας-απόγονος-τρανών-προγόνων” μέσα στα μούτρα του συνανθρώπου του αν θα τον βλάψουν οι ενέργειές του, για έναν συνάνθρωπο που διαθέτει φωνή και μπορεί να διαμαρτυρηθεί, όπως εγώ πλακώθηκα με τον οδηγό του βυτιοφόρου, και κατόπιν εξοντώνει με χίλιους δυο τρόπους τα ζώα, τη φωνή των οποίων προσποιείται πως δεν καταλαβαίνει.

Αλλά αγνοεί και το απλό φιλότιμο που θ αρκούσε για να τον συγκρατήσει, έστω κι αν αγνοούσε τον νόμο. Και τούτο διότι αυτή η περίφημα αποκλειστικά ελληνική λέξη και τάχα αμετάφραστη έννοια—πλάνη αυτό—δεν επιχωριάζει πια στον τόπο μας, κι αν επιχωριάζει, δεν δίνει τον τόνο των εξελίξεων. Αν ο νόμος για την τήρηση του οποίου ορκίζονταν στο Ιερό Ευαγγέλιο οι αιρετοί μας επί δεκαετίες δεν τους συγκράτησε απ’ το να ρίξουν τη χώρα στα βράχια τρώγοντας με πολλαπλούς μασητήρες τον πλούτο του κράτους κι εκποιώντας σήμερα τον υπόλοιπο σε τιμές ευκαιρίας, πάντως μήτε και το φιλότιμο τους κράτησε, κι η Δικαιοσύνη έστειλε μονάχα τον Άκη και τον Παπαγεωργόπουλο στη φυλακή, τον δε δεύτερο τον απελευθέρωσε με τις ευεργετικέςδιατάξεις το Νόμου Παρασκευόπουλου να χαρεί τη ζωή του λέφτερος κι ωραίος. Είναι κι η ιδέα του φιλοτίμου μακρινή, κι ο τόπος μακρινός και ξένος.

Δείτε πόσο ανερυθρίαστα και με πόση ακατανόητη πραότητα ανακοινώνουν την απολύτως φυσιολογική για κείνους εγκατάλειψη των ημεδαπών αστέγων όπως καί των επήλυδων προσφύγων και μεταναστών στο κρύο και την εξευτελιστική κακουχία τόσο ο ελάχιστος μέχρι και ο ανώτερος κρατικός λειτουργός, ενώ ο νόμος και ο στοιχειώδης ανθρωπισμός που δήθεν διδάξαμε στην ανθρωπότητα και δήθεν διδαχθήκαμε στα σχολειά μας θα πρόσταζαν την εντατικοποίηση των προσπαθειών κοινωνικής προστασίας κι όχι την αδιαφορία δημοτικών υπαλληλων που λήγει η βάρδιά τους μέχρι και κωμικών-αν-δεν-ήσαν-τραγικά-ανίκανοι υπουργών.

Τα υψηλά ιδανικά που καταγράφηκαν σε κείμενα των αρχαίων σοφών, που έτυχε να κατοικήσουν περίπου στον ίδιο τόπο, τα διαβάζουν σήμερα μονάχα κάτι φιλόλογοι. Τα δράματα των αρχαίων ποιητών τα παρακολουθούμε αγκαλιά με το αμόρε μας σε καλοκαιρινά υπαίθρια θέατρα κάτω από ρομαντικές αστροφεγγιές προσπερνώντας τα νοήματά τους, και οι διδακτικοί μύθοι τους απορρίπτονται σχεδόν πάραυτα σαν μεγάλες κουβέντες κι απόψεις πολυτελείας, μακράν ευρισκόμενες του πρακτικού βίου της καθημερινότητας.

Κοινώς, εκείνος ο θαυμαστός πολιτισμός των αρχαίων, όπως και ο εξιδανικευμένος κόσμος του φιλοτίμου, δεν είναι κτήμα μας, αλλά αυτή η βάναυση βαρβαρότητα των ημερών μας μάς δυναστεύει, και γουστάρουμε νά ’μαστε βάρβαροι χλευάζοντας ακόμη και την άγραφη δικαιοσύνη, μιας κι η γραπτή, θεσμική Δικαιοσύνη είναι τυφλή και δια τούτο δεν αντιλαμβάνεται παρά μονάχα πολύ λίγο, πολύ αργά. Κι αυτό είναι ένα δράμα χωρίς κάθαρση.