Ευρωπαϊκές επενδύσεις, αλλά για… λίγους

Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: όλοι συμφωνούν ότι η ανάπτυξη προϋποθέτει επενδύσεις. Και στην Ελλάδα ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας είχε επισημάνει ότι το ζήτημα των επενδύσεων βρισκόταν στο επίκεντρο των διαπραγματεύσεων ενόψει Γιούρογκρουπ. Αν σήμερα υπάρχει μία σημαντική ευρωπαϊκή πρωτοβουλία σε αυτήν την κατεύθυνση, πρόκειται ασφαλώς για το Ευρωπαϊκό Ταμείο Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI), το οποίο προσπαθεί να κινητοποιήσει, μέσω μόχλευσης, συνολικά 315 δισεκατομμύρια ευρώ στον ιδιωτικό τομέα.

Για τον Πορτογάλο ευρωβουλευτή Ζοζέ Μανουέλ Φερνάντεζ, το Ταμείο είναι ήδη μία επιτυχημένη πρωτοβουλία. Όπως επισημαίνει «έχουν ήδη επενδυθεί 190 δις ευρώ, έχουν στηριχθεί 420.000 μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Με αυτόν τον τρόπο έχουμε περισσότερες επενδύσεις, αυξημένη απασχόληση, υψηλότερη ανταγωνιστικότητα. Απλώς το Ταμείο δεν έχει την ορατότητα που αξίζει, πρέπει να βελτιώσουμε την επικοινωνία. Απόδειξη της επιτυχίας του είναι όμως ότι διαπραγματευόμαστε τη διεύρυνση του Ταμείου στα 500 δις ευρώ, καθώς και μία παράτασή μέχρι το 2020…»

Η λύση στην ελληνική κρίση χρέους;

Αρχικά η Ελλάδα είχε υποβάλει ελάχιστες επενδυτικές προτάσεις, γεγονός που οφειλόταν και σε πολιτικές αβεβαιότητες των τελευταίων ετών. Σήμερα συμμετέχει ισότιμα, αλλά, όπως επισημαίνει ο ευρωβουλευτής της Ν.Δ. Γιώργος Κύρτσος, το μέσο επιπεδο επενδύσεων υστερεί σημαντικά σε σχέση με τον μέσο όρο της ευρωζώνης. Για να κλείσει η «ψαλίδα» πρέπει να αυξηθούν κατά περίπου 15 δις ετησίως οι επενδύσεις στη χώρα μας. Αυτή θα ήταν η καλύτερη λύση για τη βιωσιμότητα του χρέους, λέει ο έλληνας ευρωβουλευτής: «Για να ανέβει το επίπεδο των επενδύσεων στην Ελλάδα στο επίπεδο του μέσου όρου της ευρωζώνης, πρέπει να αυξηθούν οι επενδύσεις κατά 15 έως 16 δις ευρώ τον χρόνο. Όσο δεν καλύπτεται αυτό το έλλειμμα, θα επικρατούν οι απόψεις του ΔΝΤ, σύμφωνα με τις οποίες η ελληνική οικονομία είναι περίπου καταδικασμένη και οι ευρωπαίοι εταίροι δεν θα πάρουν ποτέ πίσω τα χρήματα που δάνεισαν στο ελληνικό Δημόσιο. Αντί να αναρωτιόμαστε λοιπόν για το ποιoς θα επιβαρυνθεί το χρέος, καλά θα κάνουμε να στραφούμε στην αναζήτηση μιας ολοκληρωμένης επενδυτικής στρατηγικής, που θα απελευθερώσει τις παραγωγικές δυνάμεις από την υπερφορολόγηση και θα κινητοποιήσει τις ξένες επενδύσεις».

Δυσάρεστη είναι η σημερινή εικόνα και για την Κύπρο, όπου μέχρι στιγμής δεν έχει δρομολογηθεί ούτε ένα έργο με χρηματοδότηση από το νέο Ταμείο. Κατά συνέπεια ο ευρωβουλευτής του κυβερνώντος ΔΗΣΥ Λευτέρης Χριστοφόρου, μιλώντας στην Ολομέλεια και απευθυνόμενος στους επιτρόπους Μοσκοβισί και Κατάινεν, δηλώνει τα εξής: «Πρέπει να εκφράσω και τη λύπη μου γιατί από όλα αυτά τα δισεκατομμύρια δεν υπήρξε η δυνατότητα να φτάσει στη μικρή πατρίδα μου, την Κύπρο, ούτε ένα ευρώ. Γι αυτό θα ήθελα καλέσω τον κ. Μοσκοβισί, μαζί με τον κ. Κατάινεν, να επισκεφθούν την Κύπρο και να δώσουν το μήνυμα ότι αυτό το επενδυτκό σχέδιο θα φτάσει και στη δική μου την πατρίδα».

«Δεν αντικαθίσταται το Ταμείο Συνοχής»

Τα στοιχεία δείχνουν ότι η παλαιά «Ευρώπη των 15», η οποία κατά τεκμήριο έχει μεγαλύτερη οικονομική ευρωστία, απορροφά το 91% των έργων που έχουν εγκριθεί. Δηλαδή τα πιο πολλά χρήματα πηγαίνουν σε εκείνους που τα χρειάζονται λιγότερο. Και αυτό γιατί η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που συμμετέχει στο πρόγραμμα, δεν θέλει να διακινδυνεύσει την αξιολόγηση που της δίνουν οι αγορές, ενώ και ο ιδιώτης που συμμετέχει στη μόχλευση δεν βάζει τα λεφτά του σε σχέδια υψηλού κινδύνου. Το πρόβλημα παραδέχεται, εμμέσως, και ο «σκιώδης» εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου για το Ταμείο και αντιπρόεδρος της σοσιαλιστικής ομάδας Ούντο Μπούλμαν. «Ναι, τα κονδύλια προχωρούν, οι αριθμοί ευημερούν, ο όγκος των επενδύσεων είναι ικανοποιητικός» λέει. «Αλλά χρηματοδοτούμε πράγματι τα επενδυτικά σχέδια που θέλουμε να χρηματοδοτήσουμε; Ή μήπως πολλές φορές χρηματοδοτούμε επενδύσεις, οι οποίες ούτως ή άλλως θα έβρισκαν χρηματοδότηση, είτε από το κράτος, είτε από τον ιδιωτικό τομέα;»

Είναι και αυτός ένας πονοκέφαλος για τον Επίτροπο Μοσκοβισί- όπως άλλωστε και οι προτάσεις που ακούγονται να αντικατασταθούν «εγγυημένα» κονδύλια των διαρθρωτικών ταμείων με κονδύλια μόχλευσης. Μιλώντας στην Ολομέλεια, ο Γάλλος Επίτροπος εμφανίστηκε καθησυχαστικός, τουλάχιστον σε θέματα ελληνικού ενδιαφέροντος. «Με ρωτούν, αν αντικαθίσταται το Ταμείο Συνοχής από το EFSI. Η απάντηση είναι σαφής: Όχι» ξεκαθαρίζει ο Πιέρ Μοσκοβισί. «Τα δύο εργαλεία μπορούν να συνυπάρχουν, μπορεί να έχουν συνέργειες, αλλά δεν θέλουμε αλληλοαπκλεισμό. Έγιναν παρατηρήσεις για κάποιες χώρες, αναφέρθηκε η Κύπρος. Είναι αλήθεια ότι εκεί δεν έχει χρηματοδοτηθεί κανένα πρόγραμμα, αλλά τον Δεκέμβριο του 2016 υπογράφηκε συμφωνία για ένα πρόγραμμα. Όσο για την Ελλάδα, και εκεί πράγματι δεν υπήρξε πρόγραμμα για πολύ καιρό. Αλλά προσέξτε: σήμερα η Ελλάδα είναι η όγδοη στη σειρά δικαιούχος χώρα του EFSI. Άρα έχει καλύψει το κενό, και με το παραπάνω…»