Τα ζητήματα του κινδύνου φτώχειας, της εισοδηματικής ανισότητας και των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών τους στην Ελλάδα, εξετάζει η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της Alpha Bank στο τελευταίο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων.

Όπως σημειώνει η τράπεζα, το υψηλό ποσοστό νοικοκυριών σε κίνδυνο φτώχειας και η ανισοκατανομή του εισοδήματος έχει σημαντικές κοινωνικές και οικονομικές συνέπειες.

Ειδικότερα:
– Στρεβλώνει τη συναλλακτική διαδικασία
– Θέτει σε κίνδυνο τους δημοσιονομικούς στόχους
– Περιορίζει την οικονομική ανάπτυξη
– Οδηγεί στην υποεπένδυση σε ανθρώπινο κεφάλαιο
– Τέλος, η διεύρυνση των κοινωνικών ανισοτήτων και του ποσοστού φτώχειας, σε συνδυασμό με την μακροχρόνια ανεργία και την υψηλή ανεργία των νέων, μπορεί να προξενήσει διαταραχή στην κοινωνική συνοχή.

Αναλυτικά, η τράπεζα σημειώνει τα εξής:

“Στο εβδομαδιαίο δελτίο της 16/6/2017 εξετάσαμε την αναμενόμενη πορεία του μακροχρόνιου ρυθμού μεγέθυνσης της ελληνικής οικονομίας διερευνώντας τις προοπτικές τριών μεγεθών, του εργατικού δυναμικού βάσει των εξελίξεων στη δημογραφία και την αγορά εργασίας, της προσδοκώμενης συσσώρευσης κεφαλαίου και της δυναμικής της παραγωγικότητας. Η πορεία αυτών των θεμελιωδών παραγόντων αναμένεται να προσδιορίσει και τη διανομή της αναμενόμενης μεγέθυνσης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος ανάμεσα στις  κοινωνικές ομάδες. Το ζήτημα της οικονομικής μεγέθυνσης χωρίς αποκλεισμούς (inclusive growth) είναι καίριας σημασίας για τη χώρα μας καθώς εξέρχεται της μακράς περιόδου οικονομικής ύφεσης με σημαντικά τραύματα στον κοινωνικό της ιστό.

Στο παρόν δελτίο εξετάζουμε τα ζητήματα του κινδύνου φτώχειας, της εισοδηματικής ανισότητας και των οικονομικών και κοινωνικών συνεπειών τους στην Ελλάδα, αξιοποιώντας τα στοιχεία που ανακοινώθηκαν από την ΕΛΣΤΑΤ αυτήν την εβδομάδα.

Ειδικότερα, σύμφωνα με την έρευνα εισοδήματος και συνθηκών διαβίωσης των νοικοκυριών το έτος 2016, το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας, μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις, διαμορφώθηκε σε 21,2%. Ορίζεται δε, ως το ποσοστό των ατόμων που ζουν σε νοικοκυριά των οποίων το συνολικό ισοδύναμο  διαθέσιμο εισόδημα είναι χαμηλότερο του 60% του εθνικού διάμεσου ισοδύναμου διαθέσιμου εισοδήματος. Πρόκειται συνεπώς για ένα μέτρο της σχετικής φτώχειας και υπό αυτήν την έννοια αποτελεί ένδειξη της ανισότητας στον πληθυσμό αλλά και του κινδύνου κοινωνικού αποκλεισμού.Το ανωτέρω ποσοστό στην Ελλάδα ήταν 19,6% το 2005, αυξήθηκε σταδιακά έως το 2012 σε 23,1%, ενώ άρχισε να μειώνεται από το 2014 και μετά. Η μικρή κάμψη του ποσοστού φτώχειας που παρατηρείται από το 2014 συνδέεται με την μείωση της ανεργίας από το φθινόπωρο του 2013 και μετά ως αποτέλεσμα της αυξημένης ευελιξίας που επετεύχθη στην αγορά εργασίας τα προηγούμενα χρόνια.

Επιπλέον, η εισοδηματική ανισότητα είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο και το αποτέλεσμα αλληλεπίδρασης μεταξύ διαφόρων παραγόντων. Σχετίζεται με το είδος απασχόλησης, τις πηγές εισοδήματος, τα ατομικά χαρακτηριστικά (επίπεδο εκπαίδευσης, ηλικία, φύλο, κ.λπ.) ή τα δομικά χαρακτηριστικά του νοικοκυριού (αριθμός μελών, μέγεθος οικογένειας κ.λπ.). Η οικονομική ανισότητα αποτυπώνεται με τον καλύτερο τρόπο μέσω του  δείκτη άνισης κατανομής εισοδήματος, γνωστός ως   συντελεστής Gini , που ερμηνεύεται ως η στατιστική αναμενόμενη διαφορά του αποτελέσματος της σύγκρισης δύο τυχαίων εισοδημάτων, ως ποσοστό του μέσου όρου. Ο δείκτης μπορεί να λάβει τιμές στο διάστημα μεταξύ 0 (όταν κάθε νοικοκυριό λαμβάνει το ίδιο εισόδημα, δηλαδή έχουμε πλήρη ισότητα) και 1 (όταν ένα νοικοκυριό αποκτά το σύνολο του εισοδήματος, δηλαδή θεωρητικώς πλήρης ανισότητα). Κατ’ αναλογία με το δείκτη σχετικής φτώχειας, ο δείκτης άνισης κατανομής εισοδήματος στην Ελλάδα αυξήθηκε στα χρόνια της ύφεσης από 0,331 το 2009, σε 0,343 το 2016.
 
Στο Γράφημα 1 παρατηρείται ότι το ποσοστό του πληθυσμού που βρίσκεται σε κίνδυνο φτώχειας (μετά τις κοινωνικές μεταβιβάσεις) και ο δείκτης άνισης κατανομής εισοδήματος στην Ελλάδα ήταν από τα υψηλότερα στην Ευρώπη το 2016. Είναι σε υψηλότερο επίπεδο από όλες τις ανεπτυγμένες χώρες αλλά σε χαμηλότερο από ορισμένες χώρες της ανατολικής Ευρώπης όπως η Βουλγαρία, η Ρουμανία, η Σερβία, η Λετονία κ.α.

 

Facebook Comments