Για πρώτη φορά επίσης χρησιμοποιείται το άρθρο 187 του Ποινικού Κώδικα προκειμένου να εξαρθρωθεί μια νομίμως συγκροτημένη αντιπροσωπευτική οργάνωση (εν προκειμένω, το κόμμα της Χρυσής Αυγής) που, σύμφωνα με την εισαγγελία του Αρείου Πάγου, είναι βιτρίνα μιας εγκληματικής οργάνωσης με διάρκεια, ιεραρχία, επιχειρησιακές δομές και εξαιρετικά βίαιες πρακτικές.

Είχε προηγηθεί μια υπερβολικά μακρά περίοδος αδράνειας, κατά τη διάρκεια της οποίας “άνδρες της Ελληνικής Αστυνομίας συνέδραμαν ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, ανέχονταν τα μέλη της οργάνωσης στη διάπραξη διάφορων ποινικά επίμεμπτων πράξεων, στοιχείο που πρέπει να ελεγχθεί ενδελεχέστερα”, όπως αναφέρει με αξιέπαινη ευθύτητα στο πόρισμά του ο αντιεισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Χαράλαμπος Βουρλιώτης.

Όμως η ειδεχθής δολοφονία του Παύλου Φύσσα από ένα μέλος της Χρυσής Αυγής, καθώς και η πίεση που δέχθηκε η χώρα μας από υψηλόβαθμα πολιτικά στελέχη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ενόψει και της ανάληψης της προεδρίας της ΕΕ κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014, υπήρξαν οι καταλύτες για να κινητοποιηθεί αποτελεσματικά, έστω και με μεγάλη καθυστέρηση, η ελληνική πολιτεία.

Η καινοτομία της χρήσης του άρθ. 187 ΠΚ για να σπάσει ο σκληρός πυρήνας ενός κόμματος-βιτρίνα που υποκρύπτει μια εγκληματική οργάνωση έγκειται στο ότι όλα τα κακουργήματα που έχουν τελεστεί απ’ την εν λόγω οργάνωση θεωρούνται ως διαρκή όσο αυτή υπάρχει και δρα, άρα δεν ξεκινά η παραγραφή τους και θεωρούνται διαρκώς ως αυτόφωρα εγκλήματα.

Επίσης, το άρθρο αυτό είναι χρήσιμο γιατί έτσι παρακάμπτεται ο σκόπελος της απόδειξης ηθικής αυτουργίας στο ακροατήριο προκειμένου να καταδικαστούν ηγετικά στελέχη που δεν λαμβάνουν μέρος σε εγκληματικές δράσεις κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας προσώπων.

Σύμφωνα με τις γενικές αρχές του ποινικού μας δικαίου, για να στοιχειοθετηθεί ηθική αυτουργία θα πρέπει το βούλευμα με το οποίο παραπέμπεται σε δίκη ο κατηγορούμενος να φέρει ειδική και εμπεριστατωμένη αιτιολογία που να αναφέρει τον τρόπο και τα μέσα με τα οποία ο ηθικός αυτουργός προκάλεσε στον φυσικό αυτουργό του εγκλήματος την απόφαση να εκτελέσει την παράνομη πράξη, καθώς και τα πραγματικά περιστατικά απ’ τα οποία να συνάγεται η παρακίνηση του φυσικού αυτουργού. Κάτι τέτοιο είναι ιδιαίτερα δύσκολο να αποδειχθεί, με αποτέλεσμα πολλοί αρχηγοί οργανώσεων μαφιόζικου τύπου να αθωώνονται “λόγω αμφιβολιών”.

Το άρθ. 187 ΠΚ θεραπεύει αυτό το πρόβλημα: αρκεί πλέον να αποδειχθεί η θέση ευθύνης που έχει κάποιος σε μια εγκληματική οργάνωση προκειμένου να καταδικαστεί ποινικά και να τιμωρηθεί με βαριά ποινή κάθειρξης για μια σειρά εγκλημάτων που έχουν διαπραχθεί, όχι ως μεμονωμένα περιστατικά, αλλά συστηματικά και σε βάθος χρόνου από μέλη της οργάνωσης.

Πηγή έμπνευσης της νομοθεσίας αυτής υπήρξε ο αμερικανικός νόμος κατά των εγκληματικών οργανώσεων, γνωστός και ως RICO (1970). Μ’ αυτήν τη νομοθεσία, το ομοσπονδιακό κράτος κατάφερε να διεισδύσει στον επιχειρησιακό πυρήνα πολύπλοκων οργανώσεων, με αλλεπάλληλες και ενίοτε στεγανοποιημένες μεταξύ τους σφαίρες εξουσίας, και να επιφέρει μεγάλο χτύπημα στο οργανωμένο έγκλημα.

Βασικά εργαλεία που προβλέπονται και που χρησιμοποιήθηκαν κατά κόρον είναι η διαπραγμάτευση ευνοϊκότερων ποινών (plea bargaining) μεταξύ της εισαγγελίας και επιμέρους μελών που “έσπασαν” και θέλησαν να αποκαλύψουν κρυφές οικονομικές και οργανωτικές πτυχές της οργάνωσης, καθώς και το πρόγραμμα προστασίας μαρτύρων.

Τέλος, στις ΗΠΑ τα σώματα ενόρκων είναι συνταγματικά κατοχυρωμένα. Όμως στα ευρωπαϊκά ποινικά συστήματα που εμπνεύστηκαν από την αμερικανική νομοθεσία για να κάμψουν το οργανωμένο έγκλημα οι δίκες διεξάγονται ενώπιον επαγγελματιών και όχι λαϊκών δικαστών και με ειδικά μέτρα ασφαλείας προκειμένου να μην εκφοβιστούν οι ένορκοι με γκαγκστερικά μέσα. Εφόσον κάποιο μίγμα των παραπάνω χρησιμοποιηθεί και εναντίον των ηγετικών στελεχών της ΧΑ και εφόσον κατευναστεί έμπρακτα ο φόβος απέναντι στο ενδεχόμενο μιας γενικευμένης χρήσης αυτού του πλέγματος κανόνων με στόχο την ποινικοποίηση της πολιτικής ζωής της χώρας, η προσπάθεια καταστολής βίαιων ακροδεξιών στοιχείων απ’ το συντεταγμένο ελληνικό κράτος θα στεφθεί από επιτυχία και θα βελτιώσει τη διεθνή εικόνα της χώρας.

Μετά, θα πρέπει και οι δανειστές μας να αναγνωρίσουν αυτήν την προσπάθεια και να μην επιμείνουν στην εφαρμογή ενός υφεσιακού οικονομικού προγράμματος που στρέφει πολλούς απεγνωσμένους πολίτες στην αγκαλιά εγκληματικών μορφωμάτων.

Facebook Comments