Σε άρθρο του στην ισπανική εφημερίδα El Pais, ο μεγαλοεπενδυτής Τζορτζ Σόρος αναφέρει ότι η Ε.Ε. βρίσκεται μπροστά σε ένα σταυροδρόμι, προσθέτοντας ότι τους επόμενους τρεις με πέντε μήνες θα αποφασιστεί η μορφή που θα έχει τα επόμενα πέντε χρόνια.

Η Ε.Ε. έχει επανειλημμένως βρει τρόπους για να βρει διέξοδο στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, όμως τώρα, στην Ελλάδα και την Ουκρανία, είναι αντιμέτωπη με δύο κρίσεις που απειλούν την ίδια την υπόστασή της, κάτι που είναι ίσως υπερβολικό γι αυτήν. Από την αρχή, όλοι οι φορείς που εμπλέκονται στην επίμονη και μακρά κρίση στην Ελλάδα έχουν χειριστεί εσφαλμένα την κατάσταση. Έχουμε φθάσει σε ένα σημείο που τα συναισθήματα είναι τόσο τεταμένα, που η με όποιον τρόπο επίλυση είναι η μόνη εποικοδομητική εναλλακτική λύση.

Από την άλλη, όσον αφορά την Ουκρανία η κατάσταση είναι διαφορετική: πρόκειται για μια περίπτωση με σαφείς αντιθέσεις.
Η Ρωσία του Vladimir Putin είναι η επιτιθέμενη χώρα και για να υπερασπιστεί τον εαυτό της, η Ουκρανία υπερασπίζεται τις αξίες και τις αρχές πάνω στις οποίες δημιουργήθηκε η Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ωστόσο, η Ευρώπη την αντιμετωπίζει ως μια άλλη Ελλάδα, με μια λανθασμένη προσέγγιση που παράγει λάθος αποτελέσματα. Ο Putin κερδίζει έδαφος στην Ουκρανία και η Ευρώπη είναι τόσο απασχολημένη με την Ελλάδα, που μόλις της δίνει προσοχή. Το αποτέλεσμα που θα προτιμούσε ο Putin για την Ουκρανία είναι να προκαλέσει μια οικονομική και πολιτική κατάρρευση που θα αποσταθεροποιήσει τη χώρα, κάτι για το οποίο δεν θα χρειαστεί να αναλάβει καμία ευθύνη, αντί μιας στρατιωτικής νίκης που θα έπρεπε να αναλάβει και την ευθύνη.

Στο άρθρο του ο Τζορτ Σόρος σημειώνει ακόμη ότι η επιδείνωση της θέσης της Ουκρανίας μεταξύ των δύο συμφωνιών κατάπαυσης του πυρός (Μινσκ Ι, διαπραγμάτευση τον Σεπτέμβριο και Μινσκ ΙΙ, που ολοκληρώθηκε τον Φεβρουάριο) δείχνει τον βαθμό της επιτυχίας του Putin.

Ωστόσο, αυτό είναι μόνο προσωρινό: η Ουκρανία είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος για την Ε.Ε. για να την εγκαταλείψει στην τύχη της.

Το πρόβλημα, σημειώνει, είναι ότι η Ευρώπη έχει υποστηρίξει την Ουκρανία με το σταγονόμετρο, όπως έχει κάνει και με την Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα, η Ουκρανία επιβιώνει μόλις και μετά βίας, ενώ ο Putin έχει το πλεονέκτημα να κάνει την πρώτη κίνηση.

Μπορεί να επιλέξει μεταξύ ενός υβριδικού πολέμου και της υβριδικής ειρήνης, και η Ουκρανία και οι σύμμαχοί της δεν έχουν άλλη επιλογή, περιοριζόμενοι απλώς να απαντήσουν.

Η κατάσταση της χώρας επιδεινώνεται. Τον Φεβρουάριο, όταν η αξία του εθνικού νομίσματος, γρίβνα, μειώθηκε κατά 50% μέσα σε λίγες μέρες, έλαβε χώρα η οικονομική κατάρρευση για την οποία είχα προειδοποιήσει εδώ και μήνες, σημειώνει ο Σόρος, με την κεντρική τράπεζα της Ουκρανίας να αναγκάζεται να εισφέρει μεγάλα χρηματικά ποσά για τη διάσωση του τραπεζικού συστήματος της χώρας.

Το αποκορύφωμα ήρθε στις 25 Φεβρουαρίου, όταν η κεντρική τράπεζα εισήγαγε ελέγχους στις εισαγωγές και αύξησε τα επιτόκια στο 30%.

Από τότε, οι προσπάθειες της πειθούς και της επιρροής του προέδρου Petro Poroshenko έχουν οδηγήσει τη συναλλαγματική ισοτιμία να προσεγγίσει και πάλι το επίπεδο στο οποίο βασίστηκε ο ουκρανικός προϋπολογισμός για το 2015.

Πρόκειται, όμως, για μια πολύ επισφαλή βελτίωση.

Παράλληλα, σημειώνει ότι τα κράτη – μέλη της Ε.Ε., που αντιμετωπίζουν τους δικούς τους δημοσιονομικούς περιορισμούς, δεν έχουν επιδείξει μεγάλη προθυμία να παράσχουν πρόσθετη βοήθεια και έτσι η Ουκρανία συνεχίζει να κινείται στην άβυσσο.

Ένα πιθανό σενάριο, κατά τον Σόρος, είναι ο Πούτιν να επιτύχει τον βέλτιστο στόχο του, θρυμματίζοντας την αντίσταση της Ουκρανίας.

Η Ευρώπη θα μπορούσε να πλημμυρίσει με πρόσφυγες: δύο εκατομμύρια φαίνεται να είναι μια ρεαλιστική εκτίμηση, κάτι που για πολλούς αυτό θα σηματοδοτούσε την αρχή ενός δεύτερου Ψυχρού Πολέμου. Πιο πιθανή συνέπεια θα ήταν ότι ο νικητής Πούτιν να αποκτούσε κάποιες συμπάθειες στην Ευρώπη και οι κυρώσεις προς τη Ρωσία να έχαναν τη δυναμική τους, τείνοντας προς την άρση τους.

Αυτό θα ήταν το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα για την Ευρώπη, η οποία θα μπορούσε ενδεχομένως να διαιρεθεί περαιτέρω, μετατρεπόμενη σε μια περιοχή όπου η Ρωσία του Putin και τα κράτη μέλη της Ε.Ε. θα ανταγωνίζονταν για να κερδίσουν επιρροή.
Η ΕΕ θα έπαυε να είναι μια αποτελεσματική πολιτική δύναμη στον κόσμο (ειδικά αν η Ελλάδα αφήσει τη ζώνη του ευρώ, επίσης).

Ένα πιο πιθανό σενάριο είναι η Ευρώπη να προχωρήσει σε παραχωρήσεις προς την Ουκρανία: η χώρα δεν θα καταρρεύσει, αλλά οι ολιγαρχικοί θα εδραιώσουν τις θέσεις τους και η νέα Ουκρανία θα αρχίσει να μοιάζει με την παλιά.

Ο Putin θα αντιμετώπιζε αυτή την κατάσταση σχεδόν τόσο ικανοποιητική όσο με αυτή την πλήρους κατάρρευσης, αλλά η νίκη του θα ήταν λιγότερο ασφαλής, διότι θα οδηγούσε σε ένα δεύτερο Ψυχρό Πόλεμο, που θα κατέληγε στην ήττα του, όπως και η Σοβιετική Ένωση έχασε τον πρώτο.

Η Ρωσία του Putin χρειάζεται την τιμή του πετρελαίου στα 100 δολάρια το βαρέλι ή, αντιθέτως, σε δύο με τρία χρόνια θα έχουν εξαντληθεί τα συναλλαγματικά της αποθέματα.

Το τελευταίο κεφάλαιο, που εγώ αποκαλώ την τραγωδία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σημειώνει ο Σόρος, είναι η Ε.Ε. να χάσει τη νέα Ουκρανία.

Θα εγκαταλειφθούν οι αρχές που υπερασπίζεται (οι ίδιες στις οποίες βασίζεται η Ένωση) και η Ε.Ε. θα πρέπει να δαπανήσει περισσότερα χρήματα για να αμυνθεί από ό,τι αν βοηθούσε τη νέα Ουκρανία να λειτουργήσει ως χώρα.


Υπάρχει επίσης ένα πιο ελπιδοφόρο σενάριο.

Η νέα Ουκρανία να παραμείνει ζωντανή και αποφασισμένη να αμυνθεί. Ίσως οι σύμμαχοί της να αποφασίσουν να κάνουν ό,τι είναι απαραίτητο προκειμένου να τη βοηθήσουν, χωρίς αυτό να σημαίνει εμπλοκή σε μια άμεση στρατιωτική αντιπαράθεση με τη Ρωσία ή παραβίαση της συμφωνίας του Μινσκ.

Αν το κάνουν, όχι μόνο θα βοηθούσαν την Ουκρανία, αλλά και την ίδια την Ε.Ε. να αποκαταστήσει τις αξίες και τις αρχές που φαίνεται ότι έχει χάσει. Περιττό να πούμε ότι αυτό είναι το σενάριο που προωθείται, καταλήγει στο άρθρο του ο μεγαλοεπενδυτής.

Facebook Comments