Το μέγα φιάσκο της αγοράς ακινήτων το 2014

Θυμάται κανείς άραγε πώς ήταν η σύνθεση του ΑΕΠ της χώρας πριν λίγα χρόνια; Επειδή η ανεύρεση στοιχείων στην Ελλάδα είναι δύσκολο άθλημα θα σας πω για τον τομέα μου, τα ακίνητα. Οι δυο κύριοι πυλώνες της αγοράς μας, οι κατασκευές και η διαχείριση ακινήτων κυμαίνονταν αναλόγως του έτους, κατά κύριο λόγο σε ένα εύρος μεταξύ 15 και 20% του ΑΕΠ.

Κλείσαμε ήδη πενταετία από τα Δεκεμβριανά του 2008 που συνέπεσαν με το σημείο κορυφώσεως των τιμών και την αρχή της καταρρεύσεως πρώτα στο Κέντρο των Αθηνών και έπειτα και σε διαδοχικά κύματα στην υπόλοιπη αγορά. Τι έχει γίνει και τι γίνεται στην πάλαι ποτέ “ατμομηχανή” της οικονομίας;

Η απλή περιγραφή θα μπορούσε να είναι “χρονικό μιας προαναγγελθείσης καταστροφής”. Αλλά, καθώς γράφω πολλά χρόνια για την επικείμενη -τότε- καταστροφή, δεν έχω πρόθεση να συνεχίσω στο ίδιο μοτίβο. Πολλώ δε μάλλον που κάποιες επιμέρους αγορές βρίσκονται πλέον σε διαδικασία σχηματισμού πυθμένος και οι υπόλοιπες θα ολοκληρώσουν το οξύ σκέλος των διορθώσεων τους στα προσεχή εξάμηνα.

Θέλω απλώς να επισημάνω για μια ακόμη φορά, ότι η καταστροφή αυτή μπορούσε να έχει πολύ μικρότερο μέγεθος. Και το γιατί έφθασε εδώ, έχει ονοματεπώνυμο. Σε αντίθεση με όλους τους άλλους κλάδους, όπου διαρκώς ακούω παράπονα για το “πού είναι το κράτος”, το πρόβλημα της κτηματαγοράς είναι ακριβώς το ότι το κράτος ασχολείται με αυτήν. Για να είμαι σαφέστερος, “στελέχη” τα οποία δεν έχουν ιδέα απο το πώς λειτουργεί μια αγορά και το πόσο ευαίσθητη διαδικασία είναι μια πώληση, δεν κάνουν τίποτε άλλο από το να ρυθμίζουν, να αλλάζουν τις ρυθμίσεις -που δε δουλεύουν στην πράξη-  και κατόπιν να ξαναρυθμίζουν.

Έχω χάσει το λογαριασμό πόσες φορές αυτά τα χρόνια άλλαξαν οι νόμοι που ταλανίζουν -δεν έχουν τα ελληνικά πιο ταιριαστή λέξη- τα ακίνητα.  Όχι μόνον οι φορολογικοί, αλλά και οι υπόλοιποι που συσσωρεύουν ασύλληπτες ποσότητες χαρτούρας για απλές πράξεις. Δε θα διαμαρτυρηθώ εδώ για τους φόρους. Το έχω κάνει προ ετών, είχα προβλέψει ότι θα προκαλέσει πρωτοφανή απαξίωση παγίων και δυστυχώς επιβεβαιώνομαι.  Διότι τους φόρους η αγορά θα τους αποτιμήσει – και θα ρίξει τις τιμές. Αρκεί να υπάρχει αγορά. Αυτό είναι που γινόταν ως προσφάτως και είναι ένα κόστος που τέλος πάντων λες ότι μπορεί και να το έχουν υπολογίσει.

Εδώ όμως δε μιλάμε απλώς για πολιτική υπερφορολογήσεως. Μιλάμε για το ότι με απόλυτη ευθύνη των εμπλεκομένων κρατικών στελεχών, αιρετών, κατ´ ανάθεσιν  και μονιμάδων, έχει μπει λουκέτο σε μια αγορά νευραλγική για την οικονομία. Πώς να αντιμετωπίσεις το γεγονός ότι δεν μπορούν καν να γίνουν αγοραπωλησίες, ακόμα κι όταν τα εμπλεκόμενα μέρη είναι έτοιμα να πληρώσουν;

Τι κερδίζει το κράτος από αυτόν τον αυτό – ακρωτηριασμό; Τι κερδίζει η πολιτική ηγεσία από το γεγονός ότι δεν έγιναν παρά ελάχιστες αγοραπωλησίες μέσα στο 2014 και αυτές μετά από τιτάνιο αγώνα μας; Δεν έχουν στ´ αλήθεια εκεί στα εμπλεκόμενα Υπουργεία καλύτερη δουλειά να κάνουν από το να κοιτούν πώς θα μαζέψουν λάθος  νόμους και μεθοδολογίες που τους φωνάζουμε καιρό ότι δε θα δουλέψουν;

Έχουμε συνηθίσει στην Ελλάδα να λέμε “πού είναι το κράτος;”.  Όσοι το λέτε ακόμα δείτε τι γίνεται στα ακίνητα και ξανασκεφθείτε το. Αν κάτι μας  δίδαξε αυτή η πενταετία είναι ότι όσο πιο μακριά είναι το “κράτος,” όπως κατ´ ευφημισμόν ονομάζουμε τους μηχανισμούς και τους ανθρώπους που αποφασίζουν για μας χωρίς να λαμβάνουν υπ´ όψιν παρά μόνον – αυτά που νομίζουν- δικά τους κοντόφθαλμα συμφέροντα, τόσο καλύτερα.

Γιατί κακά τα ψέματα, αυτό που δείχνει το φιάσκο των αγοραπωλησιών με τον τελευταίο νόμο δεν είναι ότι το “κράτος” βλέπει τους πολίτες μόνο σαν υπηκόους που θέλει να φορολογήσει έως εξοντώσεως. Δείχνει δυστυχώς, ότι ούτε να πάρει χρήματα από ανθρώπους που του τα προσφέρουν προθύμως, μετά από σκληρή δουλειά δική μας να τους βρούμε και να τους κάνουμε να συμφωνήσουν,  δεν μπορεί.

Και ειλικρινώς, δεν ξέρω τι από τα δυο είναι χειρότερο.