Εδώ και αρκετά χρόνια κάνουμε λόγο για παγκοσμιοποίηση. Πρόκειται για έναν όρο χωρίς καθολικά αποδεκτό περιεχόμενο με μοναδικό ίσως σημείο σύμπτωσης πως έχουμε να κάνουμε με μια σύνθετη έννοια που χαρακτηρίζεται από πολυποίκιλες εκφάνσεις.

Μιλάμε για παγκοσμιοποίηση πολιτισμικών προτύπων, πολιτιστικών μοντέλων, περιβαλλοντικών στρατηγικών, πολιτικών ασφάλειας κι επικοινωνίας, παγκοσμιοποίηση προκλήσεων και κινδύνων. Κυρίως όμως μιλούμε για παγκοσμιοποίηση της οικονομίας, του καταιγιστικού τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το διεθνές χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο, φαινόμενο τις βλαβερές συνέπειες του οποίου βιώσαμε σε παγκόσμια κλίμακα τα τελευταία χρόνια με αφετηρία το ξέσπασμα της αμερικανικής κρίσης το 2008.

Είναι απόλυτα βέβαιο ότι η παγκοσμιοποίηση της οικονομίας με τον τρόπο που εκδηλώθηκε δυσκόλεψε κι αφαίρεσε ζωτικό πολιτικό χώρο από τις δυνάμεις της σοσιαλδημοκρατίας. Τα παραδοσιακά κεϋνσιανά εργαλεία είτε στο επίπεδο της αναθέρμανσης μέσω των κρατικών δαπανών, είτε στο επίπεδο της φορολογίας μοιάζουν να είναι σήμερα εξαιρετικά περιορισμένης ισχύος.

Η σοσιαλδημοκρατία αποδείχτηκε ανέτοιμη να αντιμετωπίσει με τα δικά της ιδεολογικά εργαλεία το τσουνάμι, αναγκάστηκε να υιοθετήσει βέλη από τη φαρέτρα των αντιπάλων της όπου βρέθηκε στην κυβέρνηση, απώλεσε τα διακριτικά της γνωρίσματα και βυθίστηκε σε μια κρίση ταυτότητας και στρατηγικής, την οποία ακόμα δεν έχει καταφέρει να υπερβεί κάτι που είναι σαφές στο πεδίο των ευρωπαϊκών συσχετισμών.

Το παράδοξο πλην εξαιρετικά ενδιαφέρον ωστόσο της όλης υπόθεσης είναι πως όλοι οι κίνδυνοι και οι απειλές που ορθώθηκαν ενώπιον μας ακριβώς λόγω αυτού του ανεξέλεγκτου πλαισίου δράσης των αγορών κατέστησαν την αναγκαιότητα της σοσιαλδημοκρατίας και πάλι επίκαιρη.

Σήμερα όχι απλά μιλάμε, αλλά κινούμαστε με συγκεκριμένα βήματα στην κατεύθυνση της στενότερης ρύθμισης και εποπτείας του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος προς αποφυγή των προκλήσεων που έθεσαν σε αστάθεια την παγκόσμια οικονομία, μιλάμε για την επιβολή φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών, ο νέος πρόεδρος της Κομισιόν Γιούνκερ εξαγγέλει πανευρωπαϊκό πρόγραμμα επενδύσεων ύψους 300 δις ευρώ, ενώ στη μητρόπολη του αχαλίνωτου καπιταλισμού, τις ΗΠΑ ασπίδα έναντι της ύφεσης αποτέλεσε το εργαλείο της νομισματικής επέκτασης δια χειρός Μπερνάκι, πολιτική που επιχειρεί μέσω οξύτατων αντιδράσεων να μεταφέρει και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού ο Ντράγκι.

Βρισκόμαστε λοιπόν ενώπιον της απόλυτης αντιστροφής: να υιοθετούνται πλέον από χριστιανοδημοκρατικές/συντηρητικές/φιλελεύθερες κυβερνήσεις σοσιαλδημοκρατικά εργαλεία για την αντιμετώπιση των νέων προκλήσεων.

Ποια είναι η συνολική απάντηση σε αυτό το φαινόμενο; Νομίζω πως όλες οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι μόνο μέσω της παγκοσμιοποίησης της πολιτικής με την οικοδόμηση της κατάλληλης θεσμικής αρχιτεκτονικής σε όσο το δυνατόν ευρύτερα υπερεθνικά σχήματα μπορεί η σοσιαλδημοκρατία να επανακάμψει, να αποδείξει και να κεφαλαιοποιήσει την ήδη διαγραφόμενη υπεροχή της.

Γιατί είναι εφικτή και ρεαλιστική η παγκοσμιοποίηση όλων των εκφάνσεων της δημόσιας και ιδιωτικής σφαίρας και δεν είναι εφικτή η παγκοσμιοποίηση της πολιτικής, ως ενός συνολικού και συλλογικού πεδίου δράσης που θα απαντά στις προκλήσεις, τις απειλές και τους κινδύνους που γεννά η σύγχρονη δαιδαλώδης οικονομική πραγματικότητα; Αυτή είναι άλλωστε ήδη η κατεύθυνση στην οποία κινούμαστε. Δεν έχουμε χρέος να αναδείξουμε τη δική μας αξιακή σφραγίδα πάνω σε αυτή την ευρύτερη στρατηγική και να επαναπροσδιορίσουμε σύμφωνα με τις σημερινές αναγκαιότητες το περιεχόμενο της ιδεολογικής μας φαρέτρας;

Τούτες οι σκέψεις δεν σκοπεύουν να συντελέσουν στη δημιουργία μιας υπέρμετρης αισιοδοξίας. Η οικονομία θα βρίσκεται πάντα ένα βήμα μπροστά από την πολιτική γιατί οι κανόνες που την ορίζουν είναι πιο ευρείς, πιο “άναρχοι”, πιο πλούσιοι σε φαντασιακό και περιθώρια κινήσεων. Το ζήτημα είναι να διαμορφωθεί έναντι αυτής της πραγματικότητας ένα πιο συνεκτικό, πιο επεξεργασμένο, ένα πιο έτοιμο ή εν πάση περιπτώσει λιγότερο ανέτοιμο πολιτικό πλαίσιο που θα δρα ρυθμιστικά κι εξομαλυντικά. Κι αυτό το μέγιστο ιστορικό στοίχημα δεν μπορεί παρά να είναι δουλειά της παγκόσμιας σοσιαλδημοκρατίας.

Facebook Comments