Απίστευτη αλλαγή στη χάραξη νομισματικής πολιτικής

Η αιφνιδιαστική απόφαση της Τράπεζας της Ελβετίας να σταματήσει τις παρεμβάσεις στις αγορές συναλλάγματος είναι, ίσως, η απόλυτη εγγύηση για την επικείμενη εφαρμογή μέτρων ποσοτικής χαλάρωσης από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στη συνεδρίαση της 22ας Ιανουαρίου.

Η Ελβετία παραδίδει τα όπλα πριν γελοιοποιηθεί η νομισματική πολιτική της από ένα τεράστιο κύμα με μέτρα ποσοτικής χαλάρωσης που θα δρομολογήσει η ΕΚΤ. Προετοιμάζεται, παράλληλα, να απορροφήσει τις αλυσιδωτές αντιδράσεις από την υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου, που προμηνύουν κίνδυνο αποπληθωρισμού στην παγκόσμια οικονομία. Χθες, το ευρώ έχασε 13% έναντι του ελβετικού φράγκου, το οποίο εκτοξεύθηκε αυτομάτως μετά την απόφαση της Τράπεζας της Ελβετίας να μην παρεμβαίνει για να το διατηρεί σε χαμηλά επίπεδα.

Είναι μια απίστευτη αλλαγή στη χάραξη νομισματικής πολιτικής. Μόλις προ δύο ημερών, ο αντιπρόεδρος της Τράπεζας της Ελβετίας, Ζαν-Πιερ Νταντίν, είχε δηλώσει ότι το τριετές πλαφόν στην άνοδο του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ είναι βασικός πυλώνας στη νομισματική πολιτική μας. Ομως προσέθεσε ότι η εφαρμογή μιας πολιτικής ποσοτικής χαλάρωσης από την ΕΚΤ θα καταστήσει την υποστήριξη ενός φθηνού ελβετικού φράγκου πιο δύσκολη. Το ελβετικό φράγκο εκτοξεύθηκε κατά 30% έναντι των νομισμάτων στις δέκα ισχυρότερες οικονομίες του κόσμου, παρουσιάζοντας εντυπωσιακή άνοδο έναντι του ευρώ.

Η κεντρική τράπεζα της Ελβετίας έχει θέσει πλαφόν στην ενίσχυση του ελβετικού φράγκου έναντι του ευρώ από το Σεπτέμβριο του 2011, παρεμβαίνοντας στις αγορές νομισμάτων για να πουλήσει το δικό της νόμισμα ώστε να μην ενισχυθεί πάνω από τα 1,20 έναντι του ευρώ. Αυτή η παρεμβατική πολιτική στις αγορές νομισμάτων δεν ήταν αρεστή στους παράγοντες της ιδιωτικής τραπεζικής, ένα σημαντικό κομμάτι της ελβετικής οικονομίας, που ανέκαθεν ήταν υπέρ της ελεύθερης κίνησης κεφαλαίων. Ωστόσο, η κατάργηση του πλαφόν έχει ορισμένες άμεσες επιπτώσεις για την οικονομία.

Ο διευθύνων σύμβουλος της Swatch Group, Νικ Χάγιεκ, χαρακτήρισε την εξέλιξη «τσουνάμι» για τον κλάδο εξαγωγών και τον τουρισμό της χώρας. Αμεσες απώλειες επωμίζονται και αυτοί που σόρταραν, δηλαδή πόνταραν σε μια πτώση, του ελβετικού φράγκου σήμερα το πρωί. Λιγότερο προβλέψιμες, όμως, είναι οι συνέπειες για τράπεζες όπως η ουγγρική ΟΤΡ Bank, η αυστριακή Erste Group Bank και η ιταλική Unicredit που έχουν χορηγήσει σε Ούγγρους 14 δισ. δολ. σε δάνεια ξένου νομίσματος, εκ των οποίων το μεγαλύτερο μέρος είναι σε ελβετικά φράγκα. Με βάση νομοθεσία που πέρασε τον Νοέμβριο στην Ουγγαρία, οι τράπεζες θα πρέπει να μετατρέψουν τα δάνεια ξένου νομίσματος σε φόριντ.

Η προσυμφωνημένη ισοτιμία για τη μετατροπή των δανείων είναι 257 φόριντ ανά ελβετικό φράγκο. Αυτό σημαίνει ότι οι τράπεζες θα πρέπει να καλύψουν τη διαφορά από την ενίσχυση του ελβετικού φράγκου στα 310 φόριντ και άρα να επωμισθούν οι ίδιες τις απώλειες.

Για τον υπόλοιπο κόσμο, η απόφαση της Τράπεζας της Ελβετίας επιβεβαιώνει ότι ο αποπληθωρισμός απειλεί όχι μόνον την Ευρωζώνη αλλά και την παγκόσμια οικονομία. Ολοι οι κεντρικοί τραπεζίτες θα πρέπει να ξαναδιαβάσουν την ομιλία του Μπεν Μπερνάνκι «Αποπληθωρισμός: Εξασφαλίζοντας ότι Δεν Θα Συμβεί Εδώ» και να καθησυχάσουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις για την οικονομική προοπτική τους.