$300 δισ. κοστίζει η χαμηλή παραγωγή πετρελαίου στα αραβικά κράτη

Δυσχεραίνεται η δημοσιονομική κατάσταση των οικονομιών που στηρίζονται στην παραγωγή πετρελαίου, καθώς το «κενό» από την πτώση των τιμών του μαύρου χρυσού στις διεθνείς αγορές δεν αναπληρώνεται από μια αύξηση της ζήτησης, δεδομένης της υποτονικής ανάπτυξης των ισχυρότερων οικονομιών του κόσμου.

Στα 300 δισ. δολάρια υπολογίζονται οι απώλειες για τα έξι κράτη-μέλη του Συμβουλίου Συνεργασίας των Αραβικών Κρατών (GCC) από την πτώση στην αξία των πετρελαϊκών εξαγωγών τους που απορρέει από τη ραγδαία υποχώρηση των τιμών που έγινε ιδιαίτερα αισθητή από τα μέσα του 2014.

Μια παρατεταμένη υποχώρηση των τιμών του πετρελαίου σε συνδυασμό με τη βραδύτερη των αρχικών εκτιμήσεων ανάπτυξη στην Ευρωζώνη, την Κίνα και την Ιαπωνία αλλάζουν τα οικονομικά δεδομένα για τις χώρες της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας. Σε δεινή θέση βρίσκεται, επίσης, η Ρωσία λόγω των κυρώσεων της Δύσης για τη στάση της Μόσχας στην ουκρανική κρίση, αλλά και την πτώση των τιμών του πετρελαίου που αποτελούν μεγάλο πλήγμα για την οικονομία. Το ΔΝΤ αναθεωρεί, ως εκ τούτου, τις εκτιμήσεις για ανάπτυξη των εξαγωγέων πετρελαίου της Μέσης Ανατολής -Αλγερία, Μπαχρέιν, Ιράν, Ιράκ, Κουβέιτ, Λιβύη, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Υεμένη- στο 3% από το 3,9% που προβλεπόταν τον Οκτώβριο.

Σε ό,τι αφορά μόνον τα έξι κράτη-μέλη του GCC -Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα- αναμένεται να παρουσιάσουν δημοσιονομικό κενό της τάξεως του 6,3% ως προς το ΑΕΠ τους, σύμφωνα με εκτιμήσεις του ΔΝΤ. Ο διεθνής οργανισμός συστήνει, ως εκ τούτου, αναθεώρηση των σχεδίων για κρατικές δαπάνες σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, συμπεριλαμβανομένων των επιδοτήσεων σε υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.

Οι προϋπολογισμοί των κρατών που στηρίζονται στην παραγωγή πετρελαίου βασίζονται σε εκτιμήσεις για τιμή του αργού άνω των 57 δολαρίων το βαρέλι αντί των 47,80 δολαρίων που ισχύουν σήμερα, με πτώση 50% από τον περασμένο Ιούνιο. Εκτιμήσεις θέλουν τις τιμές του πετρελαίου να διολισθαίνουν σε επίπεδα χαμηλότερα των 40 δολαρίων το βαρέλι λόγω της μεγάλης αύξησης στην προσφορά πετρελαίου από τις ΗΠΑ αλλά και της απόφασης του ΟΠΕΚ να μη μειώσει την ημερήσια παραγωγή. «Οι περισσότεροι εξαγωγείς πετρελαίου χρειάζονται τιμές αρκετά υψηλότερες από τα 57 δολάρια το βαρέλι για το 2015, ώστε να καλύψουν κρατικές δαπάνες που έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια λόγω των μεγαλύτερων κοινωνικών πιέσεων και των έργων υποδομής», επισημαίνει το ΔΝΤ. Εξαίρεση από τα έξι κράτη-μέλη του GCC είναι το Κουβέιτ, καθώς αναμένεται να είναι η μοναδική χώρα που θα παρουσιάσει πλεόνασμα στον προϋπολογισμό της.

Η παγκόσμια οικονομία διανύει μια αρκετά δύσκολη συγκυρία, διότι τα οφέλη από την πτώση των τιμών του πετρελαίου για τους εισαγωγείς επισκιάζονται από την εξασθένηση της ζήτησης, ειδικότερα σε μεγάλες οικονομίες όπως η Ρωσία, η Ευρωζώνη και η Κίνα. Μέσα στην εβδομάδα, το ΔΝΤ αναθεώρησε προς τα κάτω τις προβλέψεις για παγκόσμια ανάπτυξη σε 3,5% και 3,7% για την περίοδο 2015-16. Μόνον οι ΗΠΑ αναμένεται να εμφανίζουν υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης σε αντίθεση με την Ευρωζώνη, την Κίνα, την Ιαπωνία και τη Ρωσία. Χαμηλότερες προβλέψεις έχουν, επίσης, ανακοινωθεί από την Παγκόσμια Τράπεζα, αναμένοντας άνοδο των ρυθμών ανάπτυξης κατά 3% και όχι 3,4% που είχε προβλεφθεί τον Ιούνιο.