Ποιοι και πόσα κερδίζουν με την αναστολή του ΦΠΑ στις οικοδομές

Χθες από το βήμα του Economist ο πρωθυπουργός έθεσε σε εφαρμογή την εξαγγελία που είχε κάνει στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης, ικανοποιώντας έτσι το αίτημα των εργολάβων, και πατώντας το κουμπί του «restart» στην αγορά ακινήτων.

Το συγκεκριμένο μέτρο αναμένεται να συμβάλει στην άνοδο του ΑΕΠ, στην άνοδο των αξιών των ακινήτων, στην ανάκτηση της αξίας των περιουσιών των ιδιοκτητών και στην εξυγίανση των τραπεζών μέσω της υψηλότερης αποτίμησης των ακινήτων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους.

Ο ΦΠΑ 24% επιβάλλεται μέχρι σήμερα σε όσους αποκτούν νεόδμητο ακίνητο (με άδεια οικοδομής μεταγενέστερη της 1η Ιανουαρίου του 2006), έχοντας ήδη κάποια κατοικία, ή στους αγοραστές εξοχικών κατοικιών ενώ στα παλαιότερα ακίνητα επιβάλλεται μόνον ο φόρος μεταβίβασης, ο οποίος από το 2013 και μετά είναι μόλις 3% (από 10% που ήταν έως και το 2013). Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι υποψήφιοι αγοραστές να θεωρούν το 24% απαγορευτικό και να προτιμούν τα παλαιά ακίνητα.

Η αναστολή του ΦΠΑ θα ισχύσει για τρία χρόνια, την περίοδο από την 1η-1-2020 έως την 31η-12-2022. Η απαλλαγή από τον ΦΠΑ θα γίνεται με μια απλή αίτηση, αναφέροντας και τη φράση «εντός εξαμήνου» που μένει να διευκρινιστεί σε τί ακριβώς διαδικασία αναφέρεται.

Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του ΙΟΒΕ, μια μείωση του ΦΠΑ από το 24% στο 13% θα προσέφερε στους κατασκευαστές τη δυνατότητα μείωσης των τιμών πώλησης νέων κατοικιών κατά περίπου 9%, οπότε θα σημειωνόταν αύξηση της ζήτησης για νέες κατοικίες ειδικά από το εξωτερικό. Μία μείωση του ΦΠΑ στις νέες οικοδομές θα προσέφερε επιπλέον επενδύσεις έως 140 εκατ. ευρώ και θα δημιουργούσε από 921 έως 3.650 νέες θέσεις εργασίας, αυξάνοντας έτσι το ΑΕΠ της χώρας μέχρι και 265 εκατ. ευρώ.

Η τόνωση της οικοδομικής δραστηριότητας, θα δώσει ώθηση στις αγοραπωλησίες νεόδμητων ακινήτων και θα προσελκύσει τους ξένους που θέλουν να επενδύσουν στο ελληνικό real estate. Η διαφορά που θα υπάρξει από όσους παίρνουν έτσι τις χρυσές βίζες αλλά και από όσους επενδύουν σε βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnbκινούνται θα είναι μεγάλη. Κι αυτό γιατί μέχρι σήμερα κινούνταν σχεδόν αποκλειστικά στην αγορά των μεταχειρισμένων ακινήτων. Είναι χαρακτηριστικό ότι επτά στους δέκα αγοραστές ακινήτων προτιμούν παλαιά ακίνητα ηλικίας άνω των 30 ετών, ακολουθούν κατοικίες ηλικίας 11-20 ετών, ενώ πολύ χαμηλό είναι το ενδιαφέρον για την αγορά ενός νεόδμητου ακινήτου.

Η εξέλιξη αυτή θα έχει θετική επίπτωση και στη ζήτηση οικοδομών που έχουν αποπερατωθεί εδώ και πολλά χρόνια αλλά έχουν μείνει απούλητες. Περισσότερα από 250.000 κτίσματα ημιτελή ή αποπερατωμένα ως προς τις βασικές κατασκευαστικές εργασίες και οικοδομές πλήρως αποπερατωμένες θα πωλούνται πολύ πιο εύκολα. Για παράδειγμα, διαμερίσματα σε οικοδομή με άδεια ανέγερσης εκδοθείσα το 2008 που έμειναν απούλητα θα μπορούν να πωληθούν πλέον χωρίς επιβάρυνση με ΦΠΑ 24% επί της αντικειμενικής αξίας τους αλλά με πολύ μικρότερη επιβάρυνση φόρου μεταβίβασης ύψους 3% επί της αντικειμενικής αξίας. Αν η αγορά λειτουργήσει ορθολογικά, θα πρέπει να δει να μειώνονται οι τιμές έως 24%. Αυτό θα έχει ως αποτέλεσμα σε περιοχές, όπως στην Κυψέλη, που έχουν πληθώρα παλαιών διαμερισμάτων να κατέβει ο πήχης των απαιτήσεων για ακίνητα που έχουν κατασκευαστεί τη δεκαετία του 1960 και μετά.

Σημειωτέον ότι η ρύθμιση για την αναστολή του ΦΠΑ στην οικοδομή δεν θα επηρεάσει καθόλου την αγορά πρώτης κατοικίας, δεδομένου ότι αυτή απαλλάσσεται ήδη από τον ΦΠΑ.