ESM: «Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε ότι το επιτόκιο θα παραμείνει σε τόσο χαμηλά επίπεδα»

Ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας (ESM) έχει, μέχρι στιγμής, χρεώσει την Ελλάδα επιτόκιο 1% για την αποπληρωμή των κεφαλαίων που έχουν αποδεσμευτεί από το πακέτο των 86 δισ. που υπέγραψε ο Αλέξης Τσίπρας τον περασμένο Αύγουστο. Το κόστος αυτό, ωστόσο, δεν έχει «κλειδώσει» για όλη τη διάρκεια του δανείου, όπως ανέφερε στο Bloomberg, o CFO του ESM, Christophe Frankel.

«Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε ότι το επιτόκιο θα παραμείνει σε τόσο χαμηλά επίπεδα», τόνισε ο Frankel. «Γνωρίζουμε ότι αυτά που χρεώνουμε σήμερα, δεν θα τα χρεώνουμε και αύριο και, βεβαίως, δεν θα έχουν καμία σχέση με αυτά που θα χρεώνουμε σε 5 ή σε 10 χρόνια από τώρα».

Η προοπτική των «πολύ διαφορετικών» επιτοκίων έρχεται να προστεθεί στις προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει ο Αλέξης Τσίπρας, σημειώνει το Bloomberg. Εκτός κι αν μπορέσει να «βάλει μπρος» την ελληνική οικονομία και να μειωθούν τα επίπεδα χρέους πριν αρχίσουν να αυξάνονται τα κόστη δανεισμού από τους Ευρωπαίους, οι προσπάθειες του Έλληνα πρωθυπουργού να σταθεροποιήσει τη χώρα θα πέσουν στο κενό.

«Αν τα επιτόκια της αγοράς αρχίσουν να ανεβαίνουν, θα πρέπει να είμαστε έτοιμοι, είτε για νέες οπισθοδρομήσεις στα δημοσιονομικά ή/και την έναρξη νέων διαπραγματεύσεων για τις αποκαλούμενες έξτρα χρεώσεις από τον ESM», υπογραμμίζει ο Carsten Brzeski, επικεφαλής οικονομολόγος της ING-Diba «Κι αυτή θα είναι η καλύτερη εκδοχή».

Ο ΕSM όταν δημιουργήθηκε το 2012 αποτέλεσε το σήμα κατατεθέν της ευρωπαϊκής προσπάθειας για τη δημιουργία ενός «μαξιλαριού» ασφαλείας μεταξύ της Ευρωζώνης και της κρίσης δημοσίου χρέους που είχε ωθήσει 5 κράτη-μέλη της να ζητήσουν πακέτα διάσωσης.

Αντιπροσωπευτικό παράδειγμα αυτού αποτελεί η Ελλάδα. Οι αποδόσεις των 10ετών ομολόγων ανήλθαν στο 44% το 2012 και τον Ιούλιο, όταν δεν ήταν ξεκάθαρο εάν ο Τσίπρας θα έπαιρνε νέα χρήματα διάσωσης, ήταν στο 19,6%. Σήμερα, η απόδοση των ομολόγων είναι στο 7,7%, ενώ ομόλογα ίδιας λήξης που εξέδωσε ο ESM είναι στο 0,87%.

Υπογράφοντας το Μνημόνιο δίνεται στην Ελλάδα έναν τρόπο για να αποκτήσει πρόσβαση σε κεφάλαια την στιγμή που έχει αποκλεισθεί από τις αγορές, και μέχρι σήμερα, το χαμηλό κόστος αποτελεί προνόμιο για τη χώρα. Τα τρέχοντα επιτόκια του ESM είναι ακόμη χαμηλότερα από το επιτόκιο που πληρώνει ο ίδιος ο μηχανισμός για να δανείζεται από τις αγορές μακροπρόθεσμα. Το ταμείο διάσωσης πούλησε 30ετή ομόλογα ύψους 30 δισ. στις 13 Οκτωβρίου, με μια σιωπηρή απόδοση 1.785%.

Tο κόστος των δανείων είναι ιδιαίτερα χαμηλό σήμερα, επειδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ωθήσει τα επιτόκια σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ και η αρχική σύνθεση του χρέους που χρησιμοποιεί ο ΕSM να χρηματοδοτήσει το πρόγραμμα διάσωσης, είχε «κλίση» προς το βραχυπρόθεσμο χρέος. Όπως τα περισσότερα από τα προγράμματα διάσωσης της ευρωζώνης, το τρίτο πρόγραμμα της Ελλάδας άρχισε με μια βαριά εφάπαξ πληρωμή – μια εκταμίευση 26 δισ ευρώ. Ο ESM χρησιμοποίησε ένα μείγμα πωλήσεων ομολόγων για να αντλήσει τα χρήματα και εξέδωσε επίσης ομόλογα κυμαινόμενου επιτοκίου που θα διατεθούν για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών.

Το κόστος μπορεί να αλλάξει

Το πιο βραχυπρόθεσμο χρέος θα πρέπει το επόμενο διάστημα να μετακυλιθεί σε ένα μείγμα πιο μακροπρόθεσμου χρέους. Αυτό είναι πιθανό να ωθήσει τα επιτόκια υψηλότερα και έτσι να αυξηθεί και το κόστος δανεισμού του ESM.

«Από τη μία μέρα στην άλλη, το κόστος των κεφαλαίων μπορεί να αλλάξει», δήλωσε ο Frankel. «Δεν αλλάζει κάθε μέρα, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει, ανάλογα με την έκδοση νέων ομολόγων ή ομολόγων που λήγουν».