Ο εφιάλτης στον δρόμο με… τις ελληνικές τράπεζες

Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της μετά-Brexit προσοχής, στράφηκε στην πολιτική κρίση της Βρετανίας και τις επιπτώσεις που θα έχει η έξοδος της χώρας από την Ε.Ε στις υπόλοιπες χώρες της περιοχής καθώς και την πιθανότητα νέας ενίσχυσης του ευρω-σκεπτικισμού, εντωμεταξύ μία νέα μεγάλη κρίση έχει αρχίσει να χτυπά τον αδύναμο κρίκο της ευρωζώνης, το Νότο. Η «αχίλλειος πτέρνα της Ευρώπης» μετά το Brexit, είναι οι τράπεζες.

Το Brexit έκανε την ήδη σοβαρή τραπεζική κρίση στην Ιταλία πολύ χειρότερη. Ακόμη και πριν το δημοψήφισμα, οι μετοχές των ιταλικών τραπεζών είχαν καταγράψει ισχυρή πτώση από την αρχή του έτους καθώς μάχονταν να βρουν αγοραστές για τα επισφαλή δάνεια ή να αντλήσουν νέα κεφάλαια χωρίς να υποστούν σημαντικά discounts oι τιμές των μετοχών τους ή να αναγκαστούν να διασωθούν από το κράτος.

Οι ιταλικές τράπεζες έχουν στην κατοχή τους 360 δισ. ευρώ «κακών δανείων» (το 30% του συνόλου της Ευρωζώνης), στα οποία περιλαμβάνονται 200 δισ. κόκκινων δανείων των ιδιωτών, με τους αναλυτές να μιλούν για κεφαλαιακή τρύπα ύψους 40 δισ. ευρώ η οποία μετά το Brexitέγινε πολύ μεγαλύτερη. Αυτό σε συνδυασμό με την χαμηλότερη ανάπτυξη που αναμένεται για την ιταλική οικονομία, δείχνει εκτόξευση των ζημιών των τραπεζών, ενώ η πρόσφατη αναταραχή στα χρηματιστήρια έχει εντείνει τις ανησυχίες ότι θα δυσκολευτούν πολύ να αντλήσουν κεφάλαια από την αγορά.

Οι μετοχές των μεγαλύτερων και συστημικά σημαντικών ιταλικών τραπεζών σημείωσαν βουτιά άνω του 30% στο sell-off του Brexit, η οποία συνεχίζεται, και έφτασαν να διαπραγματεύονται σε ιστορικά χαμηλά μετά και το χθεσινό κραχ που πυροδοτήθηκε από το αίτημα της ΕΚΤ προς την Banca Monte dei Paschi di Siena να μειώσει τα κακά της δάνεια κατά 40% μέσα στα επόμενα 3 χρόνια.

Για χρόνια η Ρώμη άφησε την κατάσταση στο έλεός της, πιστεύοντας ότι το πρόβλημα των κόκκινων δανείων θα λυθεί… αυτομάτως, μέσω της ανάκαμψης της οικονομίας και του σημαντικού «μαξιλαριού» εγγυήσεων που υποτίθεται ότι είχε το τραπεζικό σύστημα για τη στήριξη των επισφαλών δανείων.

Τώρα η Ιταλία πρέπει να διορθώσει αυτό το χάος στο νέο περιβάλλον της Ε.Ε, καθώς από τις αρχές τους έτους ισχύει ο νέος κανονισμός για την διάσωση των τραπεζών μέσω bail-in, δηλαδή το “κούρεμα” σε ομολογιούχους ακόμα και καταθέτες προτού χρησιμοποιηθούν δημόσια κεφάλαια.  Έτσι, η Ιταλία ενδέχεται να βρεθεί αντιμέτωπη με πολλαπλές πτωχεύσεις τραπεζών, με παράλληλες βαρύτατες ζημιές για τους απλούς ομολογιούχους που κατέχουν 250 δισ. ευρώ ιταλικών τραπεζικών ομολόγων, ενώ πολλοί καταθέτες θα χάσουν τα χρήματά τους.

Η κρίση στην Ιταλία χτυπά ήδη καμπανάκι για τις ελληνικές τράπεζες οι οποίες είναι αντιμέτωπες με ένα βουνό κόκκινων δανείων, με τις καταθέσεις να αναμένεται να συνεχίσουν να κρύβονται στα στρώματα, με τις ανησυχίες για τις διοικητικές αλλαγές που προωθούνται να χτυπούν κόκκινο, με το σοκ της περαιτέρω λιτότητας να συνεχίζει να χτυπά τους Έλληνες φορολογούμενους, τις τουριστικές εισπράξεις να γονατίζουν λόγω του Brexit, με τα ηχηρά λουκέτα στην αγορά να αυξάνονται και με την ύφεση στην οικονομία να αναμένεται να παραμείνει βαθειά και στο β’ εξάμηνο του 2016.

Η Morgan Stanley προειδοποίησε πριν λίγες ημέρες ότι ένα παρατεταμένο Brexit θα επιβαρύνει τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών, κυρίως μέσω των χαμηλότερων επιτοκίων και αποτελεί ένα σεισμικό σοκ στην κερδοφορία το οποίο θα εκτοξεύσει την αβεβαιότητα, χτυπώντας εκείνες τις τράπεζες με κεφαλαιακά κενά και πολύπλοκες αναδιαρθρώσεις.

Όπως τόνισε, οι τράπεζες τις περιφέρειας θα χτυπηθούν το περισσότερο με πτώση στα κέρδη ανά μετοχή, και ιδιαιτέρα οι ιταλικές τράπεζες αλλά και οι ελληνικές, ενώ επισήμανε ότι η Ελλάδα μετά το Brexit φαίνεται διατρέχει τον μεγαλύτερο κίνδυνο μετάδοσης λόγω της αύξησης του πολιτικού κινδύνου στην περιφέρεια, της αβεβαιότητας που θα οδηγήσει σε λιγότερες μεταρρυθμίσεις και την αύξηση της πολιτικής αστάθειας.

Ανάλογες προειδοποιήσεις έστειλε και η Goldman Sachs σημειώνοντας ότι η ποιότητα του ενεργητικού των ευρωπαϊκών τραπεζών θα επιδεινωθεί και τα κόστη θα αυξηθούν κατά 3% σε μέσο όρο, με το υψηλότερο πιστωτικό κόστος να χτυπά ειδικά τις τράπεζες του Νότου (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία, Ελλάδα).

Δεν είναι καθόλου τυχαίο λοιπόν ότι οι ελληνικές τραπεζικές μετοχές ήταν από αυτές που σφυροκοπήθηκαν το περισσότερο στο διήμερο sell-off του Brexit και που χθες ακολούθησαν αρκετά κοντά την βουτιά που σημείωσε ο ιταλικός κλάδος στο ταμπλό, με τον ελληνικό τραπεζικό δείκτη να μετρά συνολικές απώλειες από την 24^η Ιουλίου κοντά στο 40%.

Αν η ιταλική τραπεζική κρίση ξεφύγει και γίνει η νέα χρηματοπιστωτική και πολιτική κρίση της Ευρώπης, είναι μαθηματικά βέβαιο ότι από το πρώτο της κύμα θα παρασύρει τον πιο αδύναμο κρίκο που λέγεται Ελλάδα, την στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση μετά τις επικίνδυνες καθυστερήσεις που έπαιξε στο σίριαλ της πρώτης αξιολόγησης, ασχολείται με… τον νέο εκλογικό νόμο και τις τηλεοπτικές άδειες…