Το ντέρμπι

Και ενώ κλείνουμε επτά συναπτά χρόνια βαθιάς κρίσης η πολιτική ζωή του τόπου συνεχίζει να αναπαράγει ισοδύναμα του ντέρμπι Ολυμπιακός – Παναθηναϊκός. Δομημένη γύρω από δίπολα που διαδέχονται το ένα το άλλο στον ρυθμό της επικαιρότητας διαιωνίζει μια φοβερά αναποτελεσματική σύγκρουση. Μια σύγκρουση που αδυνατεί να παράξει συνθέσεις ικανές να υπερβούν τους περιορισμούς του εκλογικού κύκλου και να δώσουν επιτέλους! βιώσιμες λύσεις στα πιεστικά προβλήματα που αντιμετωπίζουμε. Ας δούμε με ποιόν τρόπο συμβαίνει αυτό:

Πρώτα πρώτα η στερεοτυπική θεώρηση του «άλλου» που λειτουργεί: α) ως αφηγηματικός πολλαπλασσιαστής της «δικής μας» αλήθειας β) ως συγκολλητική ουσία που περιορίζει (αν δεν εκμηδενίζει) την εσωτερική διαφοροποίηση και γ) ως μέσο συσπείρωσης και αποφυγής απώλειας οπαδών και επιρροής. Όμοια με γηπεδική ιαχή, η προσφώνηση του πολιτικού αντιπάλου τείνει ολοένα και πιο συχνά να εμπεριέχει μια απόλυτα αρνητική αξιολογική κρίση. Το δικό μας «εμείς» ορίζεται απέναντι και πάνω από τον συριζαίο, τον πασόκο, τον μητσοτακικό αποτυπώνοντας τη συστηματική προσπάθειά των παικτών του πολιτικού συστήματος να θεμελιώσουν τη θέση τους ετεροπροσδιοριζόμενοι, τοποθετώντας εαυτόν απέναντι στα «ειδεχθέστερα» χαρακτηριστικά του κόκκινου, του πράσινου, του μπλέ ή/και του ροζ «άλλου». 

Ο χαρακτήρας της παραπάνω θέσης πλήττει καίρια τον  δημόσιο διάλογο στην ελληνική δημοκρατία. Οι πομποί  εκφράζονται με όρους τηλεοπτικούς, το μήνυμα έχει καταστεί υπερβολικά «εύκολο» και οι δέκτες περιχαρακώνονται σε στρατόπεδα χωρίς να αξιολογούν ουσιαστικά το επιχείρημα της αντίθετης θέσης. Η αφήγηση διαφοροποιείται ανάλογα με την πλευρά που εκπροσωπει το πολιτικό υποκείμενο αλλά και τις απαιτήσεις της συγκυρίας. Ο κρατισμός του ενός στηλιτεύεται από τον υπέρμαχο της ελεύθερης οικονομίας, ο νέο-φιλελευθερισμός του άλλου επικρίνεται από τον υπέρμαχο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Μια πραγματική κόντρα αιωνίων… Συχνά στο τερέν θέσεις και ρόλοι αντιστρέφονται  ανάλογα με το εκλογικό αποτέλεσμα ή τη σκοπιμότητα της στιγμής ωστόσο τα μοτίβα παραμένουν αντιδιαμετρικά αντίθετα Μνημονιακοί vs Αντι-μνημονιακοί, Λαϊκιστές vs Μεταρρυθμιστές, Δημοκρατικοί θεσμοί vs Απολυταρχικής στροφής, Κομματοκρατία vs Αξιοκρατία. Η μεγαλύτερη μερίδα του τύπου χρωματίζεται και αυτή αναπαράγοντας οπαδικά στεγανά ενώ πολύ πρόσφατα και απο επίσημα χείλη ακούσαμε για «πουλημένους» διαιτητές που παίρνουν αποφάσεις δεσμευτικές μα μη σεβαστές. Ακόμα όμως και στους αποστασιοποιημένους φιλάθλους ο βαθμός εμπέδωσης της ποδοσφαιρικής μας αντίληψης για την πολιτική φάνηκε ξεκάθαρα στα παραφρασμένα ποδοσφαιρικά συνθήματα των Αγανακτισμένων της πλατείας Συντάγματος.

Με αυτά και μ’ αυτά ένας μικρός πυρήνας φανατικών οπαδών συντηρείται γύρω από τον Πρόεδρο ενώ ο πολύς ο κόσμος βαρέθηκε και δεν πάει γήπεδο. Σε θεωρητικό επίπεδο για τους πολιτικούς μας συλλόγους προέχει το αφηρημένο «καλό του αθλήματος» ενώ πρακτικά θέλουμε να σηκώνουμε την κούπα κάθε χρόνο no matter what. Κάπως έτσι πέρσι φτάσαμε κοντά στο απόλυτο μηδέν κι έχει έρθει η ώρα να συνεννοηθούμε με ποιόν τρόπο θα εργαστούμε για να βελτιώσουμε το προϊόν. Γιατί το πρωτάθλημά μας πια δε βλέπεται με τίποτα…