Οκτώ χαρακτηριστικά του εγχώριου τραπεζικού συστήματος που οδήγησαν στις εκτιμήσεις για ζημιές μαμούθ στα δανειστικά χαρτοφυλάκια των τραπεζών, καταγράφει η έκθεση της Pimco.

Προσχέδιο της έκθεσης με τίτλο «Independent duediligence of the banking system of Cyprus, March 2013», περιγράφει με λεπτομέρεια τις ιδιοσυγκρασίες του κυπριακού τραπεζικού συστήματοςκαι τις παραμέτρους που εξηγούν τις τεράστιες κεφαλαιακές απώλειες που οδήγησαν τελικά τις δύο μεγάλες τράπεζες σε διαδικασία εξυγίανσης.

«Το κυπριακό τραπεζικό σύστημα και οι πιστωτικές πρακτικές των οργανισμών που συμμετείχαν στο duediligence χαρακτηρίζεται από αριθμό ιδιοσυγκρασιακών χαρακτηριστικών που διαφοροποιούν την Κύπρο από άλλα διεθνή τραπεζικά συστήματα», αναφέρει.

Η έκθεση καταγράφει τις κεφαλαιακές ανάγκες των τραπεζών μέχρι τον Ιούνιο του 2015, και καλύπτει την Τρ. Κύπρου, τη Λαϊκή, την Ελληνική, την Eurobank, την Alpha και αντιπροσωπευτικό δείγμα των συνεργατικών.

Οι συνολικές ανάγκες που καταγράφει η έκθεση φθάνουν τα €6 δισ. με το βασικό σενάριο και €8,9 δισ. με το ακραίο σενάριο, χωρίς να περιλαμβάνεται η στήριξη €1,8 δισ. που δόθηκε στη Λαϊκή και τα συνεργατικά που δεν περιλήφθηκαν στην έκθεση.

Το βασικό σενάριο στηρίζεται σε μακροοικονομική εκτίμηση για συσσωρευμένη συρρίκνωση της οικονομίας ύψους 2,8% την περίοδο 2012-2015 και το ακραίο σενάριο σε εκτίμηση για συσσωρευμένη συρρίκνωση 7,3%.

Στηρίζεται επίσης σε πρόβλεψη για συσσωρευμένη αύξηση της ανεργίας κατά 1% με το βασικό σενάριο και κατά 2,5% με το ακραίο.

Οι 8 πληγές

Η έκθεση καταγράφει με αρκετή λεπτομέρεια τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τα προβλήματα που εντόπισε στο κυπριακό τραπεζικό σύστημα μέσω του duediligence που πραγματοποίησε.

Μικρή έμφαση στη δυνατότητα αποπληρωμής

Ένα χαρακτηριστικό που καταγράφεται σε αρκετά σημεία της έκθεσης είναι ο δανεισμός στη βάση εξασφαλίσεων αντί στη βάση της ικανότητας αποπληρωμής. «Ένα βασικό χαρακτηριστικό του κυπριακού τραπεζικού συστήματος είναι η πρακτική της επιδίωξης δανεισμού βασισμένου στα στοιχεία ενεργητικού, που σημαίνει μεγάλη εξάρτηση στην εξασφάλιση του δανείου, συνήθως με λιγότερη έμφαση στην ικανότητα του δανειζόμενου να εξυπηρετήσει το δάνειο».

Επειδή διαχρονικά οι τιμές των ακινήτων ανέβαιναν, αυτό δεν δημιουργούσε προβλήματα, αλλά αυτό άλλαξε με την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων, αναφέρει.

Μακρά περίοδος εκποίησης

Ο οίκος αναφέρεται στη μακρά περίοδο που χρειάζεται για εκποίηση ακινήτων. Η όλη διαδικασία μπορεί να χρειαστεί μεταξύ 10 με 12 χρόνια, αναφέρει.

Για αυτό το λόγο οι κυπριακές τράπεζες σπάνια χειρίζονται προβληματικά δάνεια με την εκποίηση ακινήτων, και αντί αυτού, προσπαθούν να λάβουν επιπρόσθετες εξασφαλίσεις.

Η ίδια η νομοθεσία για δάνεια είναι προβληματική, αναφέρουν, γιατί δεν επιτρέπει στις τράπεζες να αποκτήσουν κυριότητα του δανείου, αλλά μόνο να το πωλήσουν. Αυτό σημαίνει οι τράπεζες δεν ελέγχουν τη χρονική στιγμή της πώλησης ακινήτου στην αγορά.

Ως αποτέλεσμα των πιο πάνω οι πιστωτές δεν έχουν κίνητρο για να λάβουν νομικά μέτρα κατά του δανειζόμενου, και οι δανειζόμενοι δεν αντιμετωπίζουν τις άμεσες συνέπειες της αδυναμίας εξυπηρέτησης του δανείου, με αποτέλεσμα να δανείζονται απερίσκεπτα.

Εξασφαλίσεις για πολλά δάνεια

Ένα τρίτο χαρακτηριστικό που εντοπίζει η Pimco είναι ότι υπάρχει μεγάλος βαθμός εξασφαλίσεων για διαφορετικά δάνεια. Είτε πολλά ακίνητα εξασφαλίζουν ένα δάνειο, είτε ένα ακίνητο πολλά δάνεια ή – ακόμα πιο περίπλοκο – πολλά ακίνητα εξασφαλίζουν πολλά δάνεια.

Αυτό συνεπάγεται μεγάλη δυσκολία στον υπολογισμό των απωλειών, και η Pimco έκανε δικό της αλγόριθμο για να χειριστεί τις πολλές τέτοιες περιπτώσεις.

Μεθοδολογία για προβλέψεις και επισφάλειες

Η Pimco σημειώνει στην έκθεση ότι «η μεθοδολογία για προβλέψεις είναι βασικό σημείο που διαφοροποιεί τις κυπριακές τράπεζες και άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες». Υποστηρίζει ότι η μεθοδολογία δεν καλύπτει για ζημιές στις οικονομικές καταστάσεις όπως σε άλλες μεθοδολογίες.

Υπάρχουν δύο διαφορετικά σημεία που θίγει η Pimco.

Σε αντίθεση με την πρακτική στο εξωτερικό, οι κυπριακές τράπεζες δεν υπολογίζουν την καθαρή παρούσα αξία των μελλοντικών ταμειακών ροών ενός προβληματικού δανείου.

Επίσης, δεν υπολογίζουν όλη την αξία ενός δανείου που δεν εξυπηρετείται στα NPLs αλλά μόνο το μέρος της αξίας που δεν καλύπτεται από εξασφάλιση.

Λόγω του υψηλού μεγέθους του δανεισμού με εξασφαλίσεις στην Κύπρο και λόγω των υπερεκτιμημένων αξιών των εξασφαλίσεων, πολλά δάνεια που δεν εξυπηρετούνται εδώ και καιρό, δεν υπολογίζεται στο απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων.

Αναδιάρθρωση δανείων

Η Pimco εντοπίζει επίσης ότι οι αλλαγές στους όρους ενός δανείου είναι συνηθισμένο φαινόμενο και καθηγούνται πολλές φορές «σε σχέσεις» αντί στην ικανότητα του δανειζόμενου να αποπληρώσει το δάνειο.

Αναγνώριση στα έσοδα τόκου που δεν καταβάλλεται

Ένα από τα πιο ενδιαφέροντα ευρήματα της Pimco, που αναμένεται να προκαλέσει συζήτηση, είναι ότι οι κυπριακές τράπεζες αναγνωρίζουν στα εισοδήματά τους, σημαντικά ποσά τόκων που δεν καταβάλλονται. Αν και γίνεται με βάση τα λογιστικά πρότυπα, «το ποσό του μη καταβεβλημένου τόκου στα πρόσφατα εισοδήματα των τραπεζών είναι ασυνήθιστα ψηλό».

Η Pimco σημειώνει ότι γύρω στο 20% των επιτοκιακών εσόδων που περιλαμβάνουν στις οικονομικές τους καταστάσεις οι τράπεζες είναι μη καταβεβλημένος (non-paid) τόκος, σε σχέση με 7% που ήταν το 2010.

Εξάρτηση σε διεθνείς δραστηριότητες

Ένα άλλο χαρακτηριστικό που σημειώνει η Pimco, που αναμένεται να διαφοροποιηθεί μετά τις πρόσφατες εξελίξεις, είναι η μεγάλη εξάρτηση των εσόδων των τραπεζών σε χρηματοοικονομικές συναλλαγές ξένων εταιρειών. «Αυτό είναι σημαντικό σταθεροποιητικό στοιχείο για τις κυπριακές τράπεζες στο βασικό και στο ακραίο σενάριο, καθώς το επίπεδο της εξωτερικής ζήτησης για αυτές τις υπηρεσίες συναλλαγών αναμένεται να παραμείνει ψηλό και μη ευαίσθητο σε μακροοικονομικές συνθήκες».

Κουλτούρα μη πληρωμής στα συνεργατικά

Η Pimco σημειώνει επίσης ότι τα συνεργατικά δεν έχουν επιθετική πολιτική είσπραξης χρεών γιατί θεωρούν ότι έχουν κοινωνικό ρόλο.

Ως αποτέλεσμα έχει αναπτυχθεί μια κουλτούρα μη πληρωμής από μέλη αυτών των οργανισμών. Ορισμένες φορές υπάρχει περίοδος χάριτος μέχρι και δύο χρόνια στην έναρξη αποπληρωμής ενός δανείου. Σε κάποιο βαθμό αυτό οφείλεται στο ότι τα Συνεργατικά έχουν συντηρητική πολιτική στην αναλογία δανείου προς αξία του ακινήτου, και επομένως θεωρούν ότι έχουν αρκετή εξασφάλιση.

Facebook Comments