Το «ελληνικό φαινόμενο» που τρόμαξε τις αγορές ομολόγων

Ελλάδα=Ιταλία; Πώς γίνεται μία χώρα η οποία βρίσκεται κάτω από την «επενδυτική βαθμίδα» εδώ και χρόνια με την βαθμολογία της να παραμένει σε επίπεδο junk, ξαφνικά να ξεπερνά την Ιταλία, μία από τις μεγαλύτερες οικονομίες της ευρωζώνης η οποία ποτέ δεν έχασε την επενδυτική της βαθμίδα, και να δανείζεται φθηνότερα; Αυτό το παράλογο συνέβη την περασμένη Πέμπτη όταν το spread των ελληνικών ομολόγων γύρισε σε αρνητικό για πρώτη φορά από το 2008. Αυτό ήταν και που τρόμαξε τις αγορές την Παρασκευή οι οποίες έσπευσαν να διορθώσουν την υπερβολή, οδηγώντας σε sell-off τους ελληνικούς τίτλους.

Ωστόσο, αν κάποιος κοιτάξει τα πράγματα «ψύχραιμα», κι όμως, υπάρχουν πολλοί λόγοι που τα ελληνικά ομόλογα θα πρέπει όντως να έχουν χαμηλότερες αποδόσεις σε σχέση με Ιταλικά, έστω και αν η αγορά έδειξε ότι δεν είναι ακόμη έτοιμη να… χωνέψει κάτι τέτοιο.

Πάνω από όλα υπάρχουν πάρα πολλοί λόγοι που οι οίκοι αξιολόγησης δεν θα έπρεπε να ήταν τόσο αυστηροί και φειδωλοί σε ότι αφορά τις αξιολογήσεις τους για την Ελλάδα. Αν κοιτάξει κανείς την πορεία των αναβαθμίσεων των οίκων για όλες τις χώρες της περιοχής, θα καταλάβει αυτή την «αδικία». Σε μέσο όρο, η πορεία των αναβαθμίσεων της Ελλάδας από τους οίκους είναι ακριβώς η ίδια που ακολουθήθηκε για τις υπόλοιπες χώρες της ευρωζώνης τα τελευταία δύο έτη.

Ωστόσο η Ελλάδας αποτελεί το μεγαλύτερο turnaround story στην περιοχή, έχει την υψηλότερη ανάπτυξη στην περιοχή και έχει προχωρήσει σε μεταρρυθμίσεις με την μεγαλύτερη ταχύτητα από όλες τις υπόλοιπες χώρες. Ναι, μπορεί η Ελλάδα να ήταν ο αδύναμος κρίκος και να χρειαζόταν να τα κάνει όλα αυτά, ωστόσο οι οίκοι δεν αναγνώρισαν αυτή την βελτίωση. Με αποτέλεσμα να προχωρούν με πολύ αργούς ρυθμούς στις αναβαθμίσεις.

Αυτό το έχει δει η αγορά και αυτήν την αδικία προσπάθησε να διορθώσει το τελευταίο διάστημα, οδηγώντας σε βουτιά το κόστος δανεισμού του Ελληνικού Δημοσίου κατά περισσότερο από 70% από τις αρχές του έτους και δανείζοντας την Ελλάδα με αρνητικά επιτόκια, δύο μάλιστα φορές μέσα σε ένα μήνα.

Έτσι, αυτό το νέο φαινόμενο στις αγορές, όπου η Ελλάδα μία χώρα η οποία βρίσκεται τρία σκαλοπάτια κάτω από τo investment grade θεωρείται χαμηλότερου ρίσκου από μία χώρα που βρίσκεται στο investment grade, τρόμαξε πολλούς που σκέφτηκαν ότι ίσως αυτό το ράλι στους ελληνικούς τίτλους να είναι υπερβολικό και έσπευσαν να ρευστοποιήσουν τα ήδη τεράστια κέρδη τους καθώς έχουν μπροστά τους κάτι εντελώς «άγνωστο» και δεν ξέρουν πώς να το διαχειριστούν. Σε όλα αυτά σημαντικό ρόλο έπαιξε βέβαια και το γεγονός ότι και τα υπόλοιπα ομόλογα της ευρωζώνης βρέθηκαν την Παρασκευή σε κλοιό πιέσεων λόγω του risk on κλίματος.

Σημαντικό ρόλο έπαιξε και το νέο report της UBS η οποία τόνισε πως η Ελλα΄δα δεν αναμένεται να βρεθεί σε “επενδυτική βαθμίδα” μέσα στους επόμενους 12 μήνες, ενώ επεσήμανε πως αν και η χώρα συνεχίζει τη δημοσιονομική της προσαρμογή και οι πρόσφατες εκλογές έφεραν στην εξουσία μία κυβέρνηση που φαίνεται να συνεργάζεται με τους πιστωτές και έχει δεσμευθεί για συνετές πολιτικές, ωστόσο συνεχίζουν να υπάρχουν υψηλοί μακροπρόθεσμοι πιστωτικοί κίνδυνοι. Έτσι διατηρεί την Ελλάδα στη λίστα των εκδοτών “προς αποφυγή”, και συστήνει στους επενδυτές πώληση των ελληνικών κρατικών ομολόγων που έχουν διάρκεια μεγαλύτερη των δύο ετών, πέραν του 2021 δηλαδή όταν και δεν θα υπάρχει η ασφάλεια του μεγάλου cash buffer.

Από την πλευρά της και η Société Générale σύστησε πώληση των ελληνικών ομολόγων καθώς όπως τόνισε η πτώση των ελληνικών αποδόσεων σε χαμηλότερα επίπεδα από αυτές των ιταλικών αποτελεί μία σπάνια ευκαιρία για τους επενδυτές να αλλάξουν θέσεις μακριά από τα ελληνικά ομόλογα μια προς τα ιταλικά, περιμένοντας τις αναβαθμίσεις της Ελλάδας.

Ωστόσο, το γεγονός παραμένει πως τα ελληνικά ομόλογα έχουν πάρα πολλά ατού έναντι των ιταλικών τίτλων, κάτι που θα πρέπει κανονικά να κάνει το αρνητικό spread  «κανονικότητα».

Σημαντικός παράγοντας είναι οι πολιτικές εξελίξεις, οι οποίες τείνουν να παίζουν σημαντικό ρόλο στη στρατηγική των ξένων χαρτοφυλακίων. Στην Ελλάδα, ο πολιτικός κίνδυνος έχει μειωθεί σημαντικά μετά τις εκλογές, ενώ στην Ιταλία τα πράγματα είναι ακόμη ρευστά μετά και τα αποτελέσματα των περιφερειακών εκλογών στην Ούμπρια και εν όψει των εκλογών σε άλλες περιφέρεις της χώρας το επόμενο διάστημα, με την διάλυση του κυβερνητικού συνασπισμού να μην είναι απίθανη.

Επίσης, η Ελλάδα προσφέρει και το πλεονέκτημα τη ανώτερης ανάπτυξης. Ενώ η ιταλική οικονομία κινείται σε υποτονικούς ρυθμούς, η Ελλάδα αναπτύσσεται πάνω από τον μέσο όρο της Ευρωζώνης. Επίσης, η αναμενόμενη επιτάχυνση των αναβαθμίσεων της Ελλάδας από τους οίκους θα ενισχύσει τις προοπτικές ένταξης στο QE, κάτι που θα ευνοήσει την πορεία των ελληνικών αποδόσεων. Όπως τόνισε η DZ Bank, ως προϋπόθεση για το QE, η ΕΚΤ έχει αναφέρει ότι πρέπει πρώτα να είναι βέβαιη για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους. Με την άρση των ελέγχων κεφαλαίου και των σταθερών πλεονασμάτων του προϋπολογισμού, ωστόσο, οι προοπτικές της Ελλάδας σε αυτό το μέτωπο έχουν βελτιωθεί σημαντικά.