Κρούσματα σε άνοδο, Χρηματιστήριο σε ελεύθερη πτώση, επενδυτές σε lockdown

Με σβηστές τις μηχανές σε μία κατηφόρα και με τους επενδυτές να έχουν γυρίσει την πλάτη κινείται το Χρηματιστήριο Αθηνών, το οποίο στέφθηκε ο «βασιλιάς» των αγορών το περασμένο έτος. Το ξύπνημα από το βίαιο σφυροκόπημα είναι δύσκολο και το υπόλοιπο του έτους μοιάζει… βουνό. Οι ελπίδες για αναζωογόνηση της αγοράς το 2021 υπάρχουν ωστόσο προς το παρόν παραμένουν σε lockdown, όπως και οι επενδυτές.

Δεδομένου ότι η κατάσταση με την πανδημία, τόσο εσωτερικά όσο και στις υπόλοιπες χώρες, επιδεινώνεται, με όλο και πιο αυστηρά περιοριστικά μετρά να επιβάλλονται από τις κυβερνήσεις, για ό,τι και αν σημαίνει αυτό για την πορεία των οικονομιών και την επίτευξη της ανάκαμψης, το 200 αναμένεται να γραφτεί στις «μαύρες» σελίδες του Χ.Α. Βλέποντας την περασμένη εβδομάδα τον Γενικό Δείκτη να επιστρέφει με μεγάλη ταχύτητα στα χαμηλά έξι μηνών και στα επίπεδα του Απριλίου όταν και η ελληνική οικονομία βίωνε το πρώτο lockdown, οι χρηματιστηριακοί αναλυτές προειδοποιούν για ένα δρόμο γεμάτο λακκούβες προσεχώς.

Μάλιστα ήδη οι ξένοι αναλυτές και οικονομολόγοι άρχισαν να… ξαναγράφουν τις προβλέψεις τους για την ύφεση της Ελλάδας φέτος, μετά και το νέο μερικό ή τοπικό lockdown που θα εφαρμοστεί και στη χώρα μας. Οι πρώτες εκτιμήσεις να κάνουν λόγο για διψήφια πλέον ύφεση το 2020, αφού και το δ’ τρίμηνο αναμένεται πιθανώς συρρίκνωσης του ΑΕΠ. Μια νέα συρρίκνωση της οικονομίας στο δ΄ τρίμηνο, και η πιο αργή και υποτονική ανάκαμψη στη συνέχεια, αποτελεί σημαντικό κίνδυνο όχι μόνο για το Χ.Α αλλά και για τον «οδηγό» του, τον τραπεζικό κλάδο, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει σε υψηλότερο κόστος κινδύνου και σε νέες πιέσεις την ήδη εύθραυστης κερδοφορία του.

Με τα παραπάνω δεδομένα, για μία ακόμη φορά οι θετικοί καταλύτες δεν κατάφεραν να… ακουμπήσουν τις ελληνικές μετοχές, καθώς οι αγορές προσπέρασαν τις εκθέσεις των S&P και DBRS, την επιτυχή έκδοση του ομολόγου του ΟΠΑΠ καθώς και την κινητικότητα στο μέτωπο των ιδιωτικοποιήσεων, ασκώντας πιέσεις στο Χ.Α. Οι τραπεζικές μετοχές βρέθηκαν και πάλι σε ρόλο αρνητικού πρωταγωνιστή, με τις εξελίξεις σχετικά με την Τράπεζα Πειραιώς να αποτελούν αρνητικό καταλύτη, καθώς, όπως σημειώνουν και εγχώριοι αναλυτές, αρκεί η αναφορά σε ΑΜΚ τραπεζών για να ενεργοποιηθούν πωλήσεις από τους θεσμικούς επενδυτές, εξαιτίας των τραυματικών εμπειριών από την περίοδο 2013-15. Είναι χαρακτηριστικό πως πλέον ο τραπεζικός δείκτης όχι μόνος σημειώνει απώλειες άνω του… 70% από τις αρχές του έτους, διαπραγματεύεται και σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα.

Οι όποιες πιθανές εξελίξεις στην Πειραιώς (ΑΜΚ και η «τύχη» των Cocos) δεν αποτελούν, ωστόσο, τον μοναδικό «πονοκέφαλο» του κλάδου αυτή τη στιγμή. Το κλίμα και στις διεθνείς αγορές είναι πλέον αρνητικό λόγω της έξαρσης των κρουσμάτων και των μέτρων που θα πλήξουν την οικονομική δραστηριότητα, οδηγώντας σε εκτιμήσεις για ύφεση με «διπλό πάτο» στην Ευρωζώνη παρά την εκρηκτική ανάπτυξη στο γ’ τρίμηνο. Η Capital Economics προειδοποίησε μάλιστα ότι οι μετοχές της ζώνης του ευρώ αναμένεται να βιώσουν περισσότερο “πόνο” έως τα τέλη του 2020. Για ό,τι και αν σημαίνει αυτό για το ήδη έντονα σφυροκοπημένο Χρηματιστήριο Αθηνών αλλά και τις ελληνικές τράπεζες.

Ήδη οι ανησυχίες για τα μορατόριουμ που έχουν δοθεί και πόσα από αυτά θα καταλήξουν σε νέα κόκκινα δάνεια έχουν οδηγήσει τους επενδυτές μακριά από τις μετοχές των ελληνικών τραπεζών το τελευταίο διάστημα. Σε αυτό το ζήτημα, άλλωστε, επικεντρώθηκαν και οι S&P και DBRS κατά την «ετυμηγορία» τους για την πιστοληπτική ικανότητα της ελληνικής οικονομίας.

H S&P τόνισε πως η έλευση της πανδημίας και η ύφεση της οικονομίας θα περιπλέξει περαιτέρω τις προσπάθειες μείωσης του μεγάλου όγκου NPEs, δεδομένης της επίδρασής τους στους εταιρικούς ισολογισμούς. Παρά τα μέτρα στήριξης και την ενεργοποίηση του «Ηρακλή», η πανδημία θα αντιστρέψει τη θετική τάση που έχει δημιουργηθεί στον τραπεζικό κλάδο και στην πορεία των NPEs, οδηγώντας σε αύξηση των κόκκινων δανείων, όπως τόνισε. Yπό αυτές τις συνθήκες, προειδοποίησε ο οίκος, ο «Ηρακλής» δεν θα επιταχύνει τον ρυθμό διάθεσης προβληματικών περιουσιακών στοιχείων. Έτσι, σύμφωνα με τη S&P, η πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη δημιουργία bad bank αποτελεί ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση και, αν ενεργοποιηθεί το 2021, θα βοηθήσει σημαντικά στην εκκαθάριση των ισολογισμών των ελληνικών τραπεζών.

Η DBRS από την πλευρά της σημείωσε πως εάν το μεγαλύτερο μέρος των τιτλοποιήσεων NPLs που εκτελούνται επί του παρόντος ολοκληρωθούν εντός του 2020, το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα έχει μειωθεί συνολικά κατά 20 δισ. ευρώ εντός του 2020. Ωστόσο, η αβεβαιότητα λόγω πανδημίας θα επηρεάσει αρνητικά την έγκαιρη ολοκλήρωση αυτών των συναλλαγών, ενώ η αποπληρωμή των δανείων που έχουν τεθεί σε αναστολή και τα οποία αγγίζουν τα 18,9 δισ. ευρώ δημιουργεί πρόσθετους κινδύνους για την ποιότητα των περιουσιακών στοιχείων των τραπεζών. Πάντως, ο οίκος τόνισε πως η απόφαση της ΕΚΤ να δέχεται προσωρινά τα ελληνικά κρατικά ομόλογα ως collateral για τις πράξεις χρηματοδότησης έχει ενισχύσει τη ρευστότητα των τραπεζών και την ικανότητά τους να στηρίξουν τον νέο δανεισμό.

Το υπόλοιπο του έτους δεν μπορεί να περιμένει κανείς πολλά πλέον από το Χ.Α. Όπως ήδη έχουν προειδοποιήσει οι αναλυτές, το 2020 ξεχάσατε το και ίσως το 2021 να έρθουν καλύτερες μέρες. Όπως χαρακτηριστικά σημείωσε η Euroxx σε πρόσφατη έκθεσή της, η αβεβαιότητα σχετικά με την πανδημία και οι γεωπολιτικές εντάσεις αναμένεται να διατηρήσουν τη συναλλακτική δραστηριότητα και την κεφαλαιοποίηση της αγοράς σε χαμηλά επίπεδα για το υπόλοιπο του 2020, ωστόσο το ελληνικό χρηματιστήριο αναμένεται να “ξυπνήσει” το 2021 καθώς τόσο η συναλλακτική δραστηριότητα όσο και η κεφαλαιοποίηση θα… ξαναζωντανέψουν, χάρη στη βελτίωση των μακροοικονομικών συνθηκών. Αλλά ο κίνδυνος και το 2021 είναι υπαρκτός: τα σοβαρά νέα κύματα του Covid-19 με επαναλαμβανόμενα lockdowns….