Εκδικείται πράγματι η Δημοκρατία τον Κουφοντίνα;

Τις τελευταίες μέρες παρατηρείται καταιγισμός επικλήσεων στο “Κράτος Δικαίου” και στο “νόμο”, τους οποίους φέρεται να παραβιάζει η κυβέρνηση, στέλνοντας τον Κουφοντίνα στις υψίστης ασφαλείας φυλακές Δομοκού, αντί του Κορυδαλλού, όπως αυτός ζητάει. Κεντρικό σλόγκαν αυτής της εκστρατείας είναι: “η κυβέρνηση παραβιάζει το νόμο που η ίδια ψήφισε”. Έχει παραβιαστεί, όμως, πράγματι ο νόμος; Ας δούμε προσεκτικά τη νομοθεσία και τα πραγματικά δεδομένα.

Ο Κουφοντίνας βρέθηκε να εκτίει την ποινή του στις αγροτικές φυλακές, δυνάμει νόμου που ψηφίστηκε το 2015. Οι αγροτικές φυλακές, βάσει του άρ. 3 παρ. 3α του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας του, έχουν να κάνουν με κρατουμένους, οι οποίοι εργάζονται προκειμένου η ποινή τους να τύχει ευεργετικού υπολογισμού, δηλ. να βγουν γρηγορότερα από τη φυλακή. Οι δε συνθήκες κράτησης είναι οι πλέον χαλαρές, σε αντίθεση με αυτές των κανονικών φυλακών.

Η παρούσα κυβέρνηση -ήδη κατά την προεκλογική περίοδο- εξήγγειλε την κατάργηση της έκτισης ποινής σε αγροτικές φυλακές, όσον αφορά κρατούμενους τρομοκράτες. Έτσι, με το άρθρο 3 του νόμου 4760/2020 αποφασίστηκε η απαγόρευση μεταγωγής ή παραμονής σε αγροτικές φυλακές: α΄) όσων έχουν καταδικαστεί για τρομοκρατία, καθώς και β΄) όσων εκκρεμεί σε βάρος τους ποινική δίωξη για πλημμέλημα βίας ή απειλής βίας, ή για κακούργημα. Προσοχή: ο  Κουφοντίνας ΔΕΝ ανήκει στην κατηγορία α’ διότι δεν είναι καταδικασθείς για έγκλημα τρομοκρατίας (το άρθρο 187Α του Ποινικού Κώδικα περί τρομοκρατίας ΔΕΝ υπήρχε τότε), αλλά για ανθρωποκτονίες και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση. Τον «πιάνει» όμως η κατηγορία β΄, διότι από το 2018 είναι κατηγορούμενος για πλημμέλημα βίας (ηθική αυτουργία σε στάση κρατουμένων). Για τη β΄κατηγορία, προβλέπεται επιστροφή στο αρχικό ίδρυμα κράτησης.
Έτσι, με μια πρώτη ματιά, φαίνεται ότι ο Κουφοντίνα έπρεπε να φύγει από τις αγροτικές φυλακές Βόλου και να επιστρέψει στο αρχικό ίδρυμα κράτησης, δηλ. στις φυλακές Κορυδαλλού.

ΩΣΤΟΣΟ, με το εν ισχύι κατά το χρόνο μεταγωγής του Κουφοντίνα στη φυλακή Δομοκού Π.Δ. 96/2017, ο Κορυδαλλός (και το παράρτημα γυναικών) είχε ήδη χαρακτηριστεί ως φυλακή τύπου Α (άρ. 2 παρ. 17.2 περ. α΄), πράγμα που σημαίνει ότι, με απόφαση της προηγούμενης κυβέρνησης, είχε ΗΔΗ μετατραπεί σε φυλακή υπόδικων, καθώς και κρατουμένων για χρέη ή ποινές φυλάκισης (πλημμελήματα) και ΟΧΙ κάθειρξης (κακουργήματα), σύμφωνα με όσα ορίζει το άρ. 19 παρ. 2 Σωφρονιστικού Κώδικα! Γι’ αυτό τον λόγο, άλλωστε, σύμφωνα με τη ΓΓ Αντεγκληματικής Πολιτικής, 1.000 κρατούμενοι με ποινές κάθειρξης έχουν ήδη αποχωρήσει από τον Κορυδαλλό, ενώ αναμένεται να αποχωρήσουν και οι 500 εναπομείναντες. Έτσι, κατά το χρόνο που αποφασίστηκε η μεταγωγή Κουφοντίνα, ΔΕΝ ήταν δυνατή η μεταγωγή του σε φυλακή τύπου Α, διότι οι κρατούμενοι με ποινές ΚΑΘΕΙΡΞΗΣ (όπως αυτός, για τα αδικήματα της ανθρωποκτονίας και της εγκληματικής οργάνωσης) εκτίουν την ποινή τους σε φυλακές τύπου Β (παρ. 4 άρ. 11 και παρ. 2 άρ. 19 Σωφρονιστικού Κώδικα).

Κατόπιν συστηματικής ερμηνείας των διατάξεων, προκύπτει λοιπόν ότι ο Κουφοντίνας θα έπρεπε να μεταταγεί στον Κορυδαλλό, ΜΟΝΟΝ εφόσον ο Κορυδαλλός διατηρούσε κατά το χρόνο της μεταγωγής το στάτους των φυλακών τύπου Β, πράγμα που ΔΕΝ συνέβαινε ΗΔΗ από το 2017.

Διαφορετική ερμηνεία δεν φαίνεται να ευσταθεί. Εάν π.χ. στο μεταξύ  ο Κορυδαλλός γινόταν φυλακή ανηλίκων, θα βάζαμε τον Κουφοντίνα με τα 17χρονα; Εάν, πάλι γκρεμιζόταν, τότε ελλείψει αρχικού ιδρύματος κράτησης, θα έπρεπε να αφεθεί ελεύθερος; Επιστροφή στο αρχικό ίδρυμα κράτησης κατά το άρ. 3 του Ν. 4760/2020, είναι δυνατή υπό την αυτονόητη προϋπόθεση ότι το ίδρυμα αυτό έχει ΝΟΜΙΚΑ τη δυνατότητα να σε φιλοξενήσει και πάλι- κάτι που εδώ, όπως είδαμε, δεν ισχύει.

Την απόφαση για το πού θα πάει ο Κουφοντίνας την έλαβε η ΓΓ Αντεγκληματικής Πολιτικής και την επικύρωσε η Επιτροπή Μεταγωγών (ΚΕΜ), διαδικασία που προβλέπει το άρ. 9 παρ. 3 Σωφρονιστικού Κώδικα. Ο κρατούμενος μπορεί να αιτηθεί τη μεταγωγή του από τη φυλακή Δομοκού, οπότε, αν το αίτημά του απορριφθεί 2 φορές, μπορεί να προσφύγει στο Δικαστήριο Εκτέλεσης Ποινών, το οποίο συνεδριάζει ως Συμβούλιο (άρ. 9 παρ. 4 Σωφρ. Κωδ.). Ο Κουφοντίνας έχει ΗΔΗ από τις 11.01.2021 αιτηθεί τη μεταγωγή του, η δε απάντηση της ΚΕΜ εκκρεμεί, όπως ενημερώνει η ίδια η συνήγορος του. Συνεπώς, η απεργία πείνας ξεκίνησε ΠΡΙΝ καν απαντηθεί από τη Δικαιοσύνη το αίτημα περί μεταγωγής του, ήδη με την υποβολή της αίτησής του! Ακόμη όμως και αν δεν υπήρχε νομική διέξοδος, όπως ψευδώς διακινείται, το άρ. 6 του Σωφρονιστικού Κώδικα αποτελεί γενική ρήτρα προσβολής κάθε παρανομίας ενώπιον του Συμβουλίου των Φυλακών, αλλά και του Δικαστηρίου Εκτέλεσης των Ποινών. Δυνατή είναι επίσης και η ακρόαση στον Εισαγγελέα Εποπτείας των άρ. 6 και 7 του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας των φυλακών.

Κατά την άποψή μου, η (μη) μεταγωγή Κουφοντίνα στη φυλακή Δομοκού είναι πολιτική θέση, η οποία επιχειρείται να κρυφτεί πίσω από αποσπασματικές νομικές ερμηνείες και “μισές αλήθειες”. Ο καθένας δικαιούται να πάρει θέση τόσο υπέρ ή κατά της ύπαρξης του νόμου, όσο και υπέρ ή κατά της κυβέρνησης ή της 17Ν. Είναι ανεπίτρεπτο, όμως, αυτή η (δικαιο)πολιτική τοποθέτηση να γίνεται στο όνομα της «παραβίασης του νόμου», σε μία εποχή που, δυστυχώς, το ψέμα και η ανακρίβεια μεταδίδονται πιο γρήγορα και από τον κορωνοϊό.