Η καταναλωτική δαπάνη αναμένεται να αποτελέσει μαζί με τις εξαγωγές υπηρεσιών, οι οποίες στηρίζονται στη θεαματική βελτίωση της τουριστικής κίνησης σε σύγκριση με το 2020, τους κινητήριους μοχλούς της ισχυρής ανάκαμψης της οικονομικής δραστηριότητας το 2021.

Η Alpha Bank εξετάζει στο Εβδομαδιαίο Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων τα στοιχεία που διαμορφώνουν την εκτίμηση για μια έντονη ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης κατά το τρέχον έτος, η οποία στηρίζεται σε μεγάλο βαθμό στη ζήτηση που έχει συσσωρευτεί λόγω της αναβολής δαπανών κατά την περίοδο της πανδημίας και των υψηλών αποταμιεύσεων αυτής της περιόδου που συνεχίζονται και τους τελευταίους μήνες.

Συγκεκριμένα, τόσο ο δείκτης όγκου του λιανικού εμπορίου, όσο και οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον κλάδο βρίσκονται σε φάση επέκτασης με επιταχυνόμενο ρυθμό, στοιχείο το οποίο συνάδει με την ανοδική πορεία του δείκτη παραγγελιών για το επόμενο τρίμηνο. Παράλληλα, η τρέχουσα συρρίκνωση των αποθεμάτων, μετά τη συσσώρευσή τους κατά την περίοδο των περιοριστικών μέτρων, επιβεβαιώνει αυτήν την τάση. Ωστόσο, ο δείκτης καταναλωτικής εμπιστοσύνης, ο οποίος αυξήθηκε με εντυπωσιακό ρυθμό αμέσως μετά το τέλος των περιοριστικών μέτρων, ανέστρεψε την πορεία του ακολουθώντας πτωτική τάση, αντίθετη με την αντίστοιχη τόσο του δείκτη τιμών καταναλωτή, όσο και του δείκτη πληθωριστικών προσδοκιών του κλάδου.

Οι επιχειρηματικές προσδοκίες στον κλάδο του λιανικού εμπορίου φαίνεται να εισέρχονται σε μία περίοδο μειωμένης αβεβαιότητας και αυξημένης αισιοδοξίας για την πορεία του κλάδου. Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο έχει επανέλθει σε φάση επέκτασης. Η χρονοσειρά της τάσης Hodrick-Prescott Filter (HPf), η οποία αφαιρεί τις βραχυχρόνιες κυκλικές διακυμάνσεις του δείκτη, απεικονίζεται στο ιχνηλατικό γράφημα (tracer chart) μετρούμενη στον κάθετο άξονα, ενώ οι μηνιαίες μεταβολές της μετρώνται στον οριζόντιο άξονα. Η απεικόνιση αυτή βοηθάει στην οπτικοποίηση της μακροχρόνιας κίνησης του δείκτη μεταξύ των τεσσάρων τεταρτημορίων που αντιστοιχούν σε τέσσερεις διαφορετικές φάσεις του οικονομικού κύκλου. Με τον τρόπο αυτόν απεικονίζεται: (α) εάν και κατά πόσο ένας δείκτης κινείται πάνω από τον μακροχρόνιο μέσο του και (β) εάν και κατά πόσο η βραχυχρόνια κίνησή του είναι ανοδική ή καθοδική.

Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών στο λιανικό εμπόριο κινείται σε επίπεδα άνω του μακροχρόνιου μέσου επιπέδου της HPf τάσης. Συγκεκριμένα, την προεκλογική περίοδο Ιανουαρίου 2019-Ιουνίου 2019, ο δείκτης εισήλθε σε φάση επέκτασης, αντανακλώντας τις βελτιωμένες προσδοκίες για την πορεία του κλάδου των λιανικών πωλήσεων το επόμενο διάστημα, όπου και παρέμεινε μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους. Μετέπειτα, συνέχισε σε φθίνουσα αλλά διατηρούμενη άνω του μέσου πορεία, μέχρι τον Φεβρουάριο του 2020 και παραμένει σε φθίνουσα πορεία από την έναρξη των μέτρων για τον περιορισμό της εξάπλωσης της πανδημίας, τον Μάρτιο του 2020. Ωστόσο, από τον Μάιο του 2021 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του 2021, βρίσκεται σε φάση συρρίκνωσης, εξέλιξη που συνάδει με την πτώση της οικονομικής δραστηριότητας και στη συνέχεια με την αδυναμία προσαρμογής του κλάδου στις νέες συνθήκες κοινωνικής αποστασιοποίησης που επικράτησαν. Από τον Οκτώβριο του 2020 μέχρι και τον Απρίλιο του 2021, παρά την επιβολή νέων μέτρων περιορισμού της οικονομικής δραστηριότητας, ο δείκτης εισήλθε σε ανοδική πορεία, αλλά κάτω του μακροχρόνιου μέσου, γεγονός που συνδέεται αφενός με την καλύτερη προσαρμογή των επιχειρήσεων στις νέες τεχνολογίες (ηλεκτρονικό εμπόριο) και στα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης και αφετέρου με τη μείωση του φόβου της μόλυνσης από την πλευρά των καταναλωτών. Από τον Μάιο του 2021 μέχρι και τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους, ο δείκτης κινείται σε φάση ισχυρής επέκτασης, διάστημα που συμπίπτει με την σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων και την επιτάχυνση του προγράμματος εμβολιασμού, δημιουργώντας ευνοϊκές προσδοκίες για την πορεία του κλάδου το επόμενο διάστημα. Όλα τα ανωτέρω αποτελούν ενδείξεις ότι ο κλάδος του λιανικού εμπορίου αναμένεται να συμβάλει σημαντικά στην ισχυρή ανάπτυξη της ιδιωτικής κατανάλωσης, κατά το τρέχον έτος.

Οι προσδοκίες και οι εκτιμήσεις των επιχειρηματιών του λιανικού εμπορίου αποτυπώνονται σε επιμέρους κατηγορίες στο Γράφημα 2, δηλαδή αναφορικά με (α) τις παραγγελίες, (β) την εξέλιξη των πωλήσεων και (γ) τις τιμές για τους επόμενους τρεις μήνες, καθώς και (δ) τον όγκο των αποθεμάτων που διατηρούνται. Επιπροσθέτως, στο γράφημα αποτυπώνεται η εξέλιξη του Δείκτη Καταναλωτικής Εμπιστοσύνης. Όπως παρατηρείται, από το δεύτερο τρίμηνο του 2021, βελτιώθηκαν τόσο οι προσδοκίες για τις παραγγελίες, όσο και οι προσδοκίες για την εξέλιξη των πωλήσεων στο επόμενο τρίμηνο, κινούμενες όλες σε θετικό επίπεδο για τουλάχιστον τρεις συνεχόμενους μήνες (Γράφημα 2). Συγκεκριμένα, τον Σεπτέμβριο, οι προσδοκίες για παραγγελίες τους επόμενους τρεις μήνες άγγιξαν τις 10,9 μονάδες από 18,6, τον Αύγουστο, με τις προσδοκίες για τις πωλήσεις για το ίδιο χρονικό διάστημα να φτάνουν τις 0,8 μονάδες από 18,7, τον Αύγουστο. Ωστόσο, η πλειονότητα των επιχειρηματιών του κλάδου εκτιμούν πτώση του επιπέδου των αποθεμάτων για τρίτο συνεχή μήνα.

Σημειώνεται ότι, από τον Μάϊο του 2021 και έπειτα, φαίνεται να επικρατεί μία σημαντική αρνητική σχέση μεταξύ των αυξανόμενων προσδοκιών για τις τιμές στο λιανικό εμπόριο τους επόμενους τρεις μήνες και του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης. Αναφορικά με τις προσδοκίες των τιμών στο λιανικό εμπόριο, παρατηρείται για τρεις διαδοχικούς μήνες μία έντονα αυξητική τάση, με την τελευταία διαθέσιμη τιμή του Σεπτεμβρίου να έχει διαμορφωθεί στις 40,2 μονάδες. Αυτή η εξέλιξη συνάδει με το γεγονός ότι οι πληθωριστικές πιέσεις οδηγούν σε αυξανόμενη αβεβαιότητα στους καταναλωτές σχετικά με τη μελλοντική τους αγοραστική δύναμη, πλήττοντας την καταναλωτική εμπιστοσύνη κατά τους τελευταίους μήνες. Ωστόσο, παρά την καταγεγραμμένη πτωτική πορεία της καταναλωτικής εμπιστοσύνης, αυτή συνεχίζει να βρίσκεται σε σημαντικά υψηλότερα επίπεδα από αυτά που βρισκόταν κατά τη διάρκεια του δευτέρου lockdown (Νοέμβριος 2020-Μάρτιος 2021).

Η εκτίμηση για ισχυρή ανάκαμψη της ιδιωτικής κατανάλωσης, κατά το τρέχον έτος, αντανακλάται στην πορεία του γενικού δείκτη όγκου στο λιανικό́ εμπόριο, το πρώτο επτάμηνο του έτους. Στο διάστημα αυτό, ο εν λόγω δείκτης σημείωσε άνοδο κατά 9,2% σε ετήσια βάση, ενώ σε όλες τις επιμέρους κατηγορίες σημειώθηκαν αυξήσεις, με τις υψηλότερες να έχουν καταγραφεί σε φαρμακευτικά προϊόντα (24,7%), έπιπλα, ηλεκτρικά είδη και οικιακό εξοπλισμό (22,7%), ένδυση και υπόδηση (20,5%) και τρόφιμα, ποτά και καπνό (14,8%). Εξαίρεση αποτέλεσαν τα καύσιμα και λιπαντικά αυτοκινήτων τα οποία κατέγραψαν μείωση της τάξης του 2,8% σε ετήσια βάση.

Όι κινητοί μέσοι όροι των τελευταίων έξι μηνών τόσο για τον δείκτη όγκου στο λιανικό εμπόριο, όσο και για τις ροές των τραπεζικών καταθέσεων συνέχισαν να καταγράφουν ανοδική πορεία, με αυτή του λιανικού εμπορίου να είναι πιο έντονη. Ειδικότερα, ο δείκτης όγκου στο λιανικό εμπόριο συνέχισε να αυξάνεται σε ετήσια βάση, για τέταρτο συνεχόμενο μήνα (μετά από πέντε μήνες αρνητικών ετήσιων μεταβολών), κατά 11,6% τον Ιούλιο, από 11,3%, τον Ιούνιο. Οι συνεχόμενες αυτές θετικές μεταβολές αντανακλούν την ισχυρή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, το δεύτερο τρίμηνο του έτους, αλλά και τις εκτιμήσεις για τη διατήρηση της ανοδικής τάσης της, το δεύτερο εξάμηνο του έτους. Η τελευταία αναμένεται να υποστηριχθεί από τη σημαντική αύξηση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα κατά Ευρώ 9,6 δισ., το πρώτο οκτάμηνο του 2021. Συγκεκριμένα, τον Αύγουστο του 2021, οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα κατέγραψαν μηναία αύξηση κατά Ευρώ 1,5 δισ. έναντι αύξησης κατά Ευρώ 1,8 δισ., τον προηγούμενο μήνα, ενώ ο ετήσιος ρυθμός μεταβολής (έπειτα από αναταξινομήσεις και συναλλαγματικές διαφορές) διαμορφώθηκε σε 13,9% από 13,2%, τον Ιούλιο.

Ο κατασκευαστικός όμιλος Evergrande ιδρύθηκε το 1996 και αποτελεί τον δεύτερο μεγαλύτερο κατασκευαστή ακινήτων -κυρίως διαμερισμάτων- στην Κίνα. Ειδικότερα, ο όμιλος έχει αναλάβει πάνω από 1.300 κατασκευαστικά έργα σε 280 πόλεις της Κίνας, έχοντας συνάψει στρατηγική συνεργασία με περισσότερες από 860 εταιρείες ανά τον κόσμο. Επιπλέον, έχει επεκταθεί σε ένα ευρύ φάσμα δραστηριοτήτων, όπως στην κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων, στις υπηρεσίες υγειονομικής περίθαλψης και σε καταναλωτικά προϊόντα. Ο όμιλος Evergrande απασχολεί 200.000 εργαζόμενους, ενώ εμμέσως συμβάλλει στη δημιουργία περισσότερων από 3,8 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας ετησίως.

Τί οδήγησε την Evergrande σε οικονομική δυσχέρεια;

Η Evergrande αναπτυσσόταν με ταχύ ρυθμό, την περασμένη δεκαετία, επωφελούμενη και από το ευνοϊκό μακροοικονομικό περιβάλλον, καθώς η κινεζική οικονομία μεγεθυνόταν την ίδια περίοδο κατά μέσο όρο 7,7%. Ειδικότερα, τα έσοδά της κατέγραψαν ραγδαία αύξηση, καθώς από 45,8 δισ. γιουάν (7,3 δισ. δολάρια ΗΠΑ), το 2010, ανήλθαν σε 507,2 δισ. γιουάν (81,2 δισ. δολάρια ΗΠΑ), το 2020. Ωστόσο, η εντυπωσιακή ετήσια αύξηση που καταγράφηκε κατά την τριετία 2016-2018 δεν διατηρήθηκε στο αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, καθώς η εξασθένιση του ρυθμού αύξησης του ΑΕΠ επέδρασε καταλυτικά, συμβάλλοντας στη σημαντική υποχώρηση του ρυθμού αύξησης των εσόδων.

Σημαντική εξέλιξη για την οικονομική πορεία των κατασκευαστικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην αγορά ακινήτων της Κίνας αποτέλεσε το νέο πλαίσιο λειτουργίας που υιοθετήθηκε από τις αρχές της χώρας, το 2020. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με αυτό απαιτείται:

– Το σύνολο των υποχρεώσεων να μην υπερβαίνει το 70% της αξίας του ενεργητικού
– Ο καθαρός δανεισμός να μην υπερβαίνει τα ίδια κεφάλαια
– Τα ταμειακά διαθέσιμα να ισοδυναμούν τουλάχιστον με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις.

Σκοπός της αυστηροποίησης του θεσμικού πλαισίου αποτελεί ο περιορισμός της ανόδου των τιμών των ακινήτων και του υπερβολικού δανεισμού των επιχειρήσεων του κλάδου. Σημειώνεται ότι η Evergrande, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τα επιχειρηματικά της σχέδια, κατέφυγε σε αύξηση του δανεισμού της, με αποτέλεσμα οι συνολικές δανειακές της υποχρεώσεις να διαμορφώνονται σε 2 τρισ. γιουάν (310 δισ. δολάρια ΗΠΑ), τον Ιούνιο του 2021, καθιστώντας την ως τον κατασκευαστή ακινήτων με τον υψηλότερο δανεισμό παγκοσμίως. Τα μέτρα που έλαβαν οι κινεζικές αρχές το 2020 ανάγκασαν  την Evergrande να προβεί σε εκποίηση ακινήτων σε ιδιαίτερα χαμηλές τιμές, προκειμένου να διασφαλιστεί η ρευστότητά της, γεγονός που επηρέασε αρνητικά τα έσοδά της, τα οποία, στο πρώτο εξάμηνο του 2021, μειώθηκαν κατά 16,5% σε ετήσια βάση. Ωστόσο, η σημαντικότερη δυσμενής εξέλιξη για την Evergrande ήταν η σταδιακή απώλεια της εμπιστοσύνης των επενδυτών έναντι αυτής και της ικανότητάς της να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της, λόγω των προβλημάτων ρευστότητας. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζεται στην πτώση της τιμής της μετοχής της κατά 80% από την αρχή του έτους, καθώς και στις αλλεπάλληλες υποβαθμίσεις της πιστοληπτικής της διαβάθμισης από τους οίκους πιστοληπτικής αξιολόγησης.

Ποιοί θα επηρεαστούν περισσότερο από μία ενδεχόμενη κατάρρευση της Evergrande;

Πρώτον, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας. Η Evergrande έχει δανειοδοτικές υποχρεώσεις σε περίπου 171 εγχώριες τράπεζες και 121 χρηματοπιστωτικές εταιρείες. Μία ενδεχόμενη κατάρρευσή της θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη δοκιμασία που θα κληθεί να αντιμετωπίσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Κίνας τα τελευταία χρόνια, καθώς ενδεχομένως θα υποχρεωθεί να μειώσει τις πιστώσεις σε επιχειρήσεις και νοικοκυριά, υπονομεύοντας την αναπτυξιακή προοπτική της δεύτερης μεγαλύτερης οικονομίας του πλανήτη.

Δεύτερον, οι προμηθευτές. Τα έσοδα των προμηθευτών της Evergrande θα μειωθούν σημαντικά, στην περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεών της, με αποτέλεσμα ορισμένοι εξ αυτών να αντιμετωπίσουν την απειλή της χρεοκοπίας. Σύμφωνα με την S&P Global Ratings, η Evergrande πιθανόν να πείσει κάποιους προμηθευτές και εργολάβους της να αποδεχτούν αποπερατωμένα ακίνητα ως πληρωμή, προκειμένου να διατηρήσει την υφιστάμενη ρευστότητα για αποπληρωμές δανείων.

Τρίτον, οι αγοραστές κατοικιών, οι οποίοι προέβησαν σε αγορές ακινήτων από την Evergrande με άμεση καταβολή του τιμήματος πριν την έναρξη των οικοδομικών εργασιών, κινδυνεύουν να απωλέσουν τα χρήματά τους, σε ενδεχόμενη χρεοκοπία της εταιρείας. Ωστόσο, αντιμέτωποι με τον κίνδυνο απώλειας μέρους της επένδυσής τους βρίσκονται και οι κάτοχοι ομολόγων της Evergrande, καθώς, σε πιθανή πτώχευση της εταιρείας, οι κινεζικές αρχές ενδεχομένως να δώσουν προτεραιότητα κατά τη διαδικασία της αποζημίωσης στους αγοραστές ακινήτων.

Ποιά είναι η πιθανολογούμενη μελλοντική πορεία της Evergrande;

Το μέλλον της Evergrande είναι εξαιρετικά αβέβαιο, επί του παρόντος, με την εταιρεία να προσπαθεί να εξασφαλίσει την αναγκαία ρευστότητα προκειμένου να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της. Στο πλαίσιο αυτό, η Evergrande ανακοίνωσε, στις 4 Οκτωβρίου, ότι σκοπεύει να πουλήσει το πλειοψηφικό ποσοστό που κατέχει στη μονάδα διαχείρισης ακίνητης περιουσίας της έναντι ποσού άνω των 5 δισ. δολαρίων ΗΠΑ, εξέλιξη που οδήγησε στην αναστολή διαπραγμάτευσης της μετοχής της. Σημειώνεται ότι, στα τέλη του περασμένου μήνα, η Evergrande είχε ανακοινώσει ότι ενδιαφέρεται να προβεί σε πώληση της συμμετοχής της, αξίας 1,5 δισ. δολαρίων ΗΠΑ, που κατείχε σε κινεζική τράπεζα. Οι υποχρεώσεις, ωστόσο, της εταιρείας είναι μεγάλες, καθιστώντας την έγκαιρη αποπληρωμή τους ένα δύσκολο εγχείρημα. Σε έκθεσή της, τον Αύγουστο, η S&P εκτίμησε ότι, τους επόμενους 12 μήνες, η Evergrande θα πρέπει να διακανονίσει πάνω από 240 δισ. γιουάν (37,16 δισ. δολάρια ΗΠΑ) σε υποχρεώσεις προς εργολάβους και εξόφληση λογαριασμών.

Υπό τις παρούσες συνθήκες, τα κρίσιμα ζητήματα είναι το εάν και σε ποιο βαθμό θα παρέμβουν οι κινεζικές αρχές για να διασώσουν την Evergrande, στην περίπτωση που δηλώσει αδυναμία να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της με ίδια μέσα. Ωστόσο, ο όμιλος Evergrande θεωρείται η κορυφή του παγόβουνου, καθώς σύμφωνα με το Bloomberg (What China’s Three Red Lines Mean for Property Firms, October  2020), οι οκτώ από τους δέκα κατασκευαστές ακινήτων με τον υψηλότερο δανεισμό εδρεύουν στην Κίνα. Συνεπώς, είναι σαφές πως ενδεχόμενη κατάρρευση της Evergrande ενέχει τον κίνδυνο να συμπαρασύρει και άλλους παίκτες της αγοράς ακινήτων, προκαλώντας διασπορά των αρνητικών επιπτώσεων (spillover effects) στην ευρύτερη κινεζική οικονομία. Είναι χαρακτηριστικό ότι, στον απόηχο της κρίσης ρευστότητας που αντιμετωπίζει η Evergrande, μία άλλη μεγάλη εταιρεία του κλάδου, η Fantasia Holdings, δεν αποπλήρωσε ομόλογο ύψους 206 εκατ. δολαρίων ΗΠΑ, το οποίο ωρίμασε στις 4 Οκτωβρίου. Η συμβολή της αγοράς ακινήτων στην οικονομική μεγέθυνση της Κίνας είναι σημαντική, καθώς, σύμφωνα με μελέτη (Rogoff, K. and Y. Yang, 2020: Peak China Housing, Working Paper 27697, NBER), αντιπροσωπεύει το 29% του ΑΕΠ, ενώ μία μείωση κατά 20% των δραστηριοτήτων που σχετίζονται με αυτήν θα μπορούσε να οδηγήσει σε πτώση του ΑΕΠ κατά 5-10%.

Συμπερασματικά, το διακύβευμα για τις κινεζικές αρχές από την κρίση ρευστότητας της Evergrande είναι μεγάλο, καθώς το αποτύπωμα της αγοράς ακινήτων στην οικονομία της χώρας είναι ιδιαίτερα σημαντικό. Επιπλέον, οι οικονομικές φιλοδοξίες της Κίνας και ο γεωπολιτικός ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ αποδυναμώνει το ενδεχόμενο άτακτης χρεοκοπίας της Evergrande. Ενδεχομένως, το πιο ρεαλιστικό σενάριο αποτελεί ο συνδυασμός λελογισμένης κρατικής στήριξης και αναδιάρθρωσης της εταιρείας, με ταυτόχρονη απεμπλοκή της από τις δευτερεύουσες δραστηριότητές της. Παράλληλα, είναι πιθανή η ανάθεση του ανεκτέλεστου υπολοίπου κατασκευαστικών έργων σε άλλες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στο χώρο. Σε κάθε περίπτωση, οι κινεζικές αρχές θα επιδιώξουν να κρατήσουν υπό έλεγχο τη διαδικασία εξυγίανσης της Evergrande, περιορίζοντας κατά το δυνατό τη διάχυση των αρνητικών συνεπειών στην οικονομία της χώρας.

Facebook Comments