Το 2022 είναι πιθανό να αποτελέσει το έτος που θα αποκαλύψει το “πρόσωπο” της νέας “κανονικότητας” στην οικονομία, έπειτα από δύο χρόνια γεμάτα από περιόδους lockdown όσο και από φάσεις reopening.

Οι επενδυτικοί οίκοι αναμένουν ότι το νέο έτος θα σηματοδοτήσει την πλήρη ανάκαμψη της οικονομίας από το σοκ της πανδημίας, με το τέλος της COVID-19 να είναι στον ορίζοντα λόγω της επιτάχυνσης των εμβολιασμών αλλά και της διάθεσης νέων φαρμάκων, ωστόσο ο πληθωρισμός και η στροφή 180 μοιρών της πολιτικής των κεντρικών τραπεζών, με τις πρώτες αυξήσεις επιτοκίων να γίνονται πραγματικότητα, θα αποτελέσουν επίσης “τα μεγάλα θέματα” του νέου έτους.

Η έξαρση της παραλλαγής Όμικρον έχει σίγουρα αυξήσει τους κινδύνους για την πορεία της οικονομίας στις αρχές του 2022, λόγω και των αυξημένων περιορισμών που έχουν εφαρμοστεί από τις κυβερνήσεις διεθνώς, ωστόσο οι αναλυτές εκτιμούν ότι αυτό απλώς θα καθυστερήσει την κανονικότητα και δεν θα εκτροχιάσει την ανάκαμψη της οικονομίας. Το βέβαιο είναι πως το 2022 θα είναι εντελώς διαφορετικό, από κάθε πλευρά, από την τελευταία διετία.

Deutsche Bank: Τα δύο κλειδιά

Η διαταραχή στις αλυσίδες εφοδιασμού και οι χρόνοι παράδοσης-ρεκόρ, που έχουν ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών παραγωγής, σε συνδυασμό με την εμφάνιση του φαινομενικά πιο μολυσμένου στελέχους της Όμικρον, έχουν δημιουργήσει σημαντικούς αντίθετους ανέμους για την παγκόσμια οικονομία, όπως επισημαίνει η Deutsche Bank. Έτσι, τα επόμενα δύο χρόνια υπάρχει σημαντικός κίνδυνος η παγκόσμια οικονομία να πέσει σε ύφεση, κάτι που προς το παρόν το βασικό σενάριο της γερμανικής τράπεζας δεν το προβλέπει. Ωστόσο η εμπειρία δείχνει ότι τα βασικά σενάρια σχεδόν ποτέ δεν προβλέπουν ύφεση, όπως επισημαίνει.

Προς το παρόν, πάντως, διατηρεί εποικοδομητική άποψη για την οικονομία το 2022 η Deutsche Bank, η οποία βασίζεται –όπως και το 2021– σε δύο βασικές παραδοχές, που ωστόσο θα μπορούσαν να αποτύχουν να πραγματοποιηθούν, όπως συνέβη το 2021:

1. Πανδημία: Η παραλλαγή Όμικρον θα προκαλέσει λιγότερο σοβαρές λοιμώξεις από τις προηγούμενες παραλλαγές. Τα νέα εμβόλια και τα αυξανόμενα ποσοστά εμβολιασμού θα βοηθήσουν να τεθεί υπό έλεγχο το τέταρτο κύμα. Δεν θα υπάρξουν ακόμα πιο επικίνδυνες μεταλλάξεις.

2. Στρεβλώσεις της εφοδιαστικής αλυσίδας: Τα προβλήματα εφοδιασμού έχουν λίγο-πολύ κορυφωθεί, όπως υποδηλώνουν ορισμένοι δείκτες τιμών (τιμές ναύλωσης, τιμές εμπορευμάτων), και θα συνεχίσουν να βελτιώνονται, αν και πολύ σταδιακά.

Η παγκόσμια οικονομία θα επεκταθεί κατά 4,4% το 2022, εάν υλοποιηθούν αυτές οι βασικές παραδοχές, όπως τονίζει η Deutsche Bank, από 6,2% το 2021, και θα επιβραδυνθεί ελαφρώς στη συνέχεια, φτάνοντας το 3,6% το 2023. Οι επιβραδύνσεις λόγω COVID-19 στις ΗΠΑ (γ τρίμηνο 2021) και κατά τη διάρκεια του ευρωπαϊκού χειμώνα πιθανότατα θα ακολουθηθούν από περιόδους ισχυρής ανάπτυξης το επόμενο έτος. Για το 2022 συνολικά εκτιμά ότι οι οικονομίες των ΗΠΑ και της Ευρωζώνης θα αναπτύσσονται με ρυθμούς περίπου 3%-4%. Οι ισχυρές καταναλωτικές δαπάνες θα ωθηθούν από τα διαθέσιμα των νοικοκυριών, που έχουν ενισχυθεί μετά την αύξηση των αποταμιεύσεων και των αξιών των περιουσιακών στοιχείων, καθώς και την ανάκαμψη των δαπανών για υπηρεσίες, καθώς μειώνονται οι επιβαρύνσεις που σχετίζονται με την πανδημία.

Οι ετήσιοι ρυθμοί ανάπτυξης στις ΗΠΑ και τη ζώνη του ευρώ αναμένεται να περιοριστούν καθώς προχωρά το 2022, ενώ το αντίθετο αναμένεται για την Ιαπωνία και την Κίνα. Στην Ιαπωνία μια πρόσφατη επιβράδυνση που σχετίζεται με την COVID θα ακολουθηθεί από ένα ισχυρό πρώτο εξάμηνο, βοηθούμενο από την εντυπωσιακή πρόοδο του εμβολιασμού. Ως εκ τούτου, η ετήσια ανάπτυξη θα επιταχυνθεί στο 2,7% το 2022. Στην Κίνα η τρέχουσα αδυναμία στις επενδύσεις σε ακίνητα –μια σημαντική αν και συχνά υπερβολική επιβράδυνση στην ανάπτυξη– θα αντιστραφεί το 2022. Η ύφεση ήταν κυρίως, όπως συμβαίνει συνήθως, μια απάντηση στην πιστωτική σύσφιξη. Αυτές οι πολιτικές ήδη αντιστρέφονται και άλλες πολιτικές θα εφαρμοστούν για τη σταθεροποίηση της ανάπτυξης. Η ενίσχυση της αύξησης του εισοδήματος των νοικοκυριών, οι χαμηλότερες τιμές των ακινήτων και η ευκολότερη διαθεσιμότητα πιστώσεων αναμένεται να τονώσουν την ανάπτυξη μέχρι τα μέσα του έτους. Από περίπου 3% σε ετήσια βάση το δ’ τρίμηνο του 2021, η γερμανική τράπεζα αναμένει ότι η ανάπτυξη στην Κίνα θα τελειώσει το 2022 κοντά στο 6%.

Ο παγκόσμιος μέσος όρος του δείκτη χρέους προς ΑΕΠ προβλέπεται να είναι ελαφρώς υψηλότερος το 2022, στο 62,4% και σε ιστορικά υψηλά επίπεδα, με σχεδόν το 60% των κρατών (το 54% των αναδυόμενων αγορών και το 66% των ανεπτυγμένων) να έχουν φτάσει στο υψηλότερο ποσοστό χρέους/ΑΕΠ την περίοδο 2000-2022. Η μείωση του χρέους δεν θα είναι ο κύριος στόχος πολλών κυβερνήσεων το 2022, και αρκετές από τις μεσοπρόθεσμες στρατηγικές για το χρέος που έχουν ανακοινωθεί μέχρι στιγμής βασίζονται σε κάποιο βαθμό στην ισχυρότερη αύξηση του ΑΕΠ, εν μέρει ως αποτέλεσμα των χρεών που έχουν προκύψει.

Η Deutsche Bank προειδοποιεί πως υπάρχουν αρκετοί κίνδυνοι που σχετίζονται με τις τρέχουσες δημοσιονομικές συνθήκες και τις μεσοπρόθεσμες δημοσιονομικές ατζέντες. Η οικονομική ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα θα μπορούσε να απογοητεύσει εάν οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που αποτελούν μέρος των δημοσιονομικών σχεδίων δεν εφαρμοστούν πλήρως ή οι πολλαπλασιαστές δαπανών είναι μικρότεροι από τους προβλεπόμενους.

J.P. Morgan: Πλήρης ανάκαμψη της οικονομίας

Η άποψη της J.P. Morgan είναι ότι το 2022 θα είναι το έτος μιας πλήρους παγκόσμιας ανάκαμψης, του τέλους της πανδημίας και της επιστροφής στις κανονικές οικονομικές συνθήκες και τις συνθήκες της αγοράς που είχαμε πριν από την COVID-19.

Αυτό “δικαιολογείται”, όπως επισημαίνει, από την επίτευξη ευρείας ανοσίας του πληθυσμού με τη βοήθεια και των νέων φαρμακευτικών θεραπειών που αναμένεται να είναι ευρέως διαθέσιμες το 2022. Αυτό θα οδηγήσει σε ισχυρή κυκλική ανάκαμψη, επιστροφή της παγκόσμιας κινητικότητας και απελευθέρωση της συσσωρευμένης ζήτησης από καταναλωτές (π.χ. ταξίδια, υπηρεσίες) και εταιρείες (ιδίως αποθέματα, κεφαλαιουχικές δαπάνες και ανάκαμψη των επαναγορών μετοχών). Η J.P. Morgan τονίζει πως αυτή η ζήτηση θα συμβεί σε ένα πλαίσιο ακόμα σχετικά διευκολυντικής με σταδιακά μικρότερη αλλά θετική ποσοτική χαλάρωση.

Όπως επισημαίνει η αμερικανική τράπεζα, για πρώτη φορά εδώ και πολλά χρόνια αυξάνει τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις της για τον πληθωρισμό σε όλες τις οικονομίες, λόγω και της διαφορετικής δυναμικής από αυτήν που παρατηρήθηκε μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση, καθώς οι οικονομίες έκλεισαν γρήγορα τα κενά παραγωγής και η δημοσιονομική και νομισματική πολιτική λειτούργησαν πολύ καλά. “Αναμένουμε μέτρια αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, με τις οικονομίες των ΗΠΑ, της Κίνας και της Ινδίας να επιβραδύνουν σημαντικά. Ενώ αναμένουμε αύξηση της παραγωγικότητας, λόγω του σοκ της πανδημίας που ενθάρρυνε την υιοθέτηση τεχνολογιών από τις επιχειρήσεις, η πραγματικότητα των αδύναμων δημογραφικών στοιχείων θα συνεχίσει να επιβαρύνει την οικονομική ανάπτυξη τόσο στις ανεπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες οικονομίες”, επισημαίνει η J.P. Morgan.

Έτσι, αναμένει 2,2% αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ στην παγκόσμια οικονομία τα επόμενα 10 έως 15 χρόνια, έναντι 2,9% από το 2010 έως το 2020 και 2,7% από το 2000 έως το 2020. Πιστεύει ότι η συνολική ανάπτυξη στις αναπτυγμένες αγορές, την οποία προβλέπει στο 1,5%, θα πλησιάζει αρκετά το ιστορικό της ρεκόρ. Ωστόσο η συνεχιζόμενη επιβράδυνση της Κίνας θα επιβαρύνει το σύνολο των αναδυόμενων αγορών και, έτσι, βλέπει ανάπτυξη 3,7%, έναντι 6,0% κατά τη διάρκεια της 20ετίας που έληξε το 2020.

Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, η J.P. Morgan αυξάνει τις μακροπρόθεσμες προβλέψεις της στο 2,4% (από 2,2%) και διαπιστώνει μικρότερο κίνδυνο επίμονων αποπληθωριστικών πιέσεων, καθώς εντοπίζει ότι υπάρχει μια διαφορετική πληθωριστική δυναμική: μετά την ύφεση, τα κενά παραγωγής κλείνουν γρήγορα, ενώ οι δημοσιονομικές και νομισματικές πολιτικές έχουν θετικό αντίκτυπο. Ο πληθωρισμός που εκδηλώνεται στα τελευταία στάδια της πανδημίας COVID-19 αποδεικνύεται λίγο πιο “επίμονος” από ό,τι περίμεναν οι κεντρικές τράπεζες, σημειώνει χαρακτηριστικά.

Για τα αμέσως επόμενα τρίμηνα η J.P. Morgan εκτιμά ότι η παγκόσμια ανάκαμψη θα περάσει το πρώτο τεστ ανθεκτικότητας των κραδασμών της προσφοράς και του νέου κύματος της πανδημίας και ότι η ισχυρή ανάπτυξη θα διατηρηθεί. Ενώ η ανάπτυξη στην Ευρώπη μπορεί να υποχωρήσει, η Ασία πρόκειται να εκτιναχθεί, καθώς η κινητικότητα έχει αυξηθεί σημαντικά μαζί με την αύξηση των ποσοστών εμβολιασμού. Επιπλέον, η παγκόσμια μεταποίηση θα ωφεληθεί, καθώς μειώνονται οι περιορισμοί προσφοράς στην Ασία. Συνολικά η J.P. Morgan αναμένει αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ κατά μέσο όρο 4,6% σε τριμηνιαία βάση έως και το β τρίμηνο του 2022. Παράλληλα, εκτιμά πως η χαλάρωση των παγκόσμιων περιορισμών προσφοράς θα μειώσει τις πιέσεις των τιμών, με τον πληθωρισμό να υποχωρεί προς το 3% κατά τη διάρκεια του α εξαμήνου του 2022.

Goldman Sachs: Άλλη μία “δυνατή” χρονιά

Αν και ο ταχύτερος ρυθμός ανάκαμψης βρίσκεται πλέον πίσω μας, το παγκόσμιο ΑΕΠ είναι πιθανό να αυξηθεί κατά 4,5% το 2022, όπως εκτιμά η Goldman Sachs. Ειδικά στις ανεπτυγμένες οικονομίες —με εξαίρεση την Ευρωζώνη, όπου το τρίτο τρίμηνο ήταν πολύ ισχυρό— αναμένει σημαντική βραχυπρόθεσμη επιτάχυνση στο δ’ τρίμηνο του 2021, η οποία θα συνεχιστεί για μεγάλο διάστημα του 2022.

Ο πιο σημαντικός λόγος αισιοδοξίας, όπως τονίζει η αμερικανική τράπεζα, είναι ότι αναμένονται περαιτέρω καλά νέα από το ιατρικό μέτωπο. Αν και ο ιός θα συνεχίσει να υπάρχει και το 2022, η αύξηση της παγκόσμιας πρόσβασης σε εμβολιασμούς, τα αναμνηστικά εμβόλια και άλλες ιατρικές βελτιώσεις θα οδηγήσουν σε χαμηλότερα ποσοστά λοιμώξεων και θανάτων, και άρα λιτότερη πίεση στα νοσοκομεία. Από τώρα μέχρι το τέλος του 2022 αναμένεται αύξηση κατά 15% του παγκόσμιου ποσοστού προστασίας από τη λοίμωξη και τη νοσηλεία, που θα διαμορφωθούν στο 70% και 85% αντίστοιχα.

Επιπλέον, τα νέα αντιικά φάρμακα από την Pfizer και τη Merck—εάν εγκριθούν και διανεμηθούν ευρέως—θα μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο σοβαρών καταστάσεων για αυτούς που νοσούν. Με τη σειρά τους, αυτές οι ιατρικές βελτιώσεις είναι πιθανό να υποστηρίξουν περαιτέρω την ανάκαμψη σε τομείς όπως τα ταξίδια, η ψυχαγωγία και η κατανάλωση που σχετίζεται από την εργασία στο γραφείο.

Τους τελευταίους μήνες η Goldman Sachs έχει γίνει επίσης πιο αισιόδοξη για τον αντίκτυπο της δημοσιονομικής πολιτικής στην ανάπτυξη. Αυτό είναι ξεκάθαρο για την Ευρωζώνη, η νέα γερμανική κυβέρνηση συνεργασίας φαίνεται έτοιμη να δαπανήσει περισσότερα και το Ταμείο Ανάκαμψης της Ε.Ε. θα αρχίσει να χρηματοδοτεί επενδυτικά σχέδια σε μεγαλύτερο μέγεθος το νέο έτος, ενώ και στις ΗΠΑ οι προοπτικές είναι πολύ καλύτερες από ό,τι υποδηλώνουν τα μέτρα δημοσιονομικής ώθησης.

Τέλος, όπως αναφέρει η G.S, η μεγαλύτερη έκπληξη του 2021 ήταν η άνοδος του πληθωρισμού. Αυτό την ώθησε να αναμένει νωρίτερα την πρώτη αύξηση επιτοκίων της Fed, στο β’ με γ’ τρίμηνο του 2022, από τα τέλη του έτους που προέβλεπε πριν. Στη συνέχεια αναμένει μια αύξηση των επιτοκίων κάθε έξι μήνες, έναν σχετικά σταδιακό ρυθμό που προϋποθέτει εξομάλυνση των τιμών των αγαθών και του συνολικού πληθωρισμού. Μέχρι να ξεκινήσουν οι αυξήσεις της Fed, ορισμένες προηγμένες οικονομίες (συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου και του Καναδά) θα έχουν μπει για τα καλά στη διαδικασία ομαλοποίησης των επιτοκίων και ορισμένες οικονομίες στη Λατινική Αμερική και την Ανατολική Ευρώπη μπορεί ήδη να πλησιάζουν στο τέλος της. Αντίθετα, η ΕΚΤ εξακολουθεί να απέχει πολύ από τις αυξήσεις επιτοκίων, κάτι που και οι αγορές πλέον φαίνεται να το έχουν αποτιμήσεις και αυτές, ενώ πριν φοβούνταν για μια αύξηση επιτοκίων ακόμα και το φθινόπωρο του 2022.

Morgan Stanley: Ο ελέφαντας στο δωμάτιο…

“Είναι αδύνατο να μιλήσουμε για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές του 2022 χωρίς να αναφερθούμε στον… ελέφαντα στο δωμάτιο: τον πληθωρισμό”, επισημαίνει η Morgan Stanley στην έκθεσή της για την πορεία της οικονομίας το νέο έτος. Για δεκαετίες, όπως επισημαίνει, η σημαντική αύξηση των τιμών δεν “ακουμπούσε” τις περισσότερες μεγάλες αγορές. Στη συνέχεια, ξαφνικά, ένα κύμα ζήτησης που προήλθε από την ύφεση της COVID-19, σε συνδυασμό με τις παρατεταμένες διακοπές της εφοδιαστικής αλυσίδας και τις ελλείψεις εργατικού δυναμικού, δημιούργησαν μια τέλεια καταιγίδα για αυξήσεις τιμών.

Ο πληθωρισμός στις ανεπτυγμένες αγορές εκτιμάται ότι άγγιξε το 4,7%-5% στο τέλος του 2021 −όχι ασήμαντο νούμερο− και σε έναν τυπικό οικονομικό κύκλο αυτό θα ήταν ένα σαφές μήνυμα για τις κεντρικές τράπεζες να αυξήσουν άμεσα τα επιτόκια και να βάλουν φρένο στην ανάπτυξη. Και πάλι, αυτός ο κύκλος κάθε άλλο παρά τυπικός ήταν. “Τα πράγματα ομαλοποιούνται”, λέει ο επικεφαλής οικονομολόγος της Morgan Stanley, Seth Carpenter, “αλλά δεν είναι φυσιολογικά”.

Ενώ η δυναμική του πληθωρισμού θα ποικίλλει ανάλογα με τη χώρα, καθώς οι αλυσίδες εφοδιασμού και οι αγορές εργασίας σταθεροποιούνται με διαφορετικούς ρυθμούς, η Morgan Stanley Research προβλέπει ότι ο πληθωρισμός στις μεγάλες αγορές “θα κορυφωθεί και μετά θα υποχωρήσει” κατά περισσότερες από δύο ποσοστιαίες μονάδες κατά τη διάρκεια του 2022.

Η νομισματική πολιτική περνά από τη χαλάρωση στη σύσφιξη, αλλά λιγότερο από ό,τι φοβούνται οι επενδυτές, ενώ οι ισχυρές κεφαλαιουχικές δαπάνες, η βελτίωση των αλυσίδων εφοδιασμού και άλλες δυνάμεις εξομάλυνσης οδηγούν τη Morgan Stanley να τηρεί θετική στάση για την οικονομία το 2022, προβλέποντας αύξηση του παγκόσμιου ΑΕΠ της τάξης του 4,7%.

Η αυξανόμενη ζήτηση και το “hangover” των περιορισμών προσφοράς επηρεάζουν διαφορετικά τις παγκόσμιες αγορές. Στην Ευρώπη, για παράδειγμα, η Morgan Stanley βλέπει τον πληθωρισμό να μειώνεται από 4,1% στο τέλος του 2021 σε 3,1% έως το πρώτο τρίμηνο του 2022 και τελικά να πέφτει κάτω από τον στόχο πληθωρισμού της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας του 2%. “Ακόμα και με τη συνεχιζόμενη ισχυρή ευρωπαϊκή ανάπτυξη το επόμενο έτος και τη σύσφιξη της αγοράς εργασίας, αναμένουμε ότι ο βασικός πληθωρισμός θα είναι κάτω από τον στόχο της ΕΚΤ το 2023”, όπως τονίζει, αποδίδοντάς το εν μέρει στις παρατεταμένες επιπτώσεις του επίμονα χαμηλού ιστορικού πληθωρισμού.

Με βάση τα παραπάνω, η M.S. εκτιμά ότι η ευρωπαϊκή οικονομία στα τέλη του 2021 έχει ανακάμψει στα προ πανδημίας επίπεδα και είναι έτοιμη για αύξηση του ΑΕΠ 4,6% το 2022, καθώς η ισχυρή αγορά εργασίας υποστηρίζει τη βελτίωση των καταναλωτικών δαπανών. Στις ΗΠΑ, ένας ισχυρός κύκλος κεφαλαιακών δαπανών, η αυξημένη δημιουργία αποθεμάτων και η συσσωρευμένη ζήτηση θα οδηγήσουν στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 4,6% για το 2022. Παράλληλα, οι οικονομολόγοι της Morgan Stanley εκτιμούν ότι η ανάπτυξη στις αναδυόμενες αγορές θα παραμείνει ισχυρή το νέο έτος, με το ΑΕΠ να αυξάνεται κατά 4,9%, αν και η αργή ανάπτυξη στη Βραζιλία (0,5%) και τη Ρωσία (2,7%) θα μειώσει τον μέσο όρο.

Οι προοπτικές είναι πολύ καλύτερες για τις ασιατικές αναδυόμενες αγορές, με την αύξηση του ΑΕΠ στην περιοχή της Ασίας (πλην Ιαπωνίας) να υπεραποδίδει στο 5,7%. Η Ινδία και η Ινδονησία θα ανακάμψουν δυναμικά, βοηθούμενες από τις φιλικές προς τις επιχειρήσεις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, τις ισχυρές επενδύσεις και τα αυξανόμενα ποσοστά εμβολιασμού. Η Κίνα θα ανακάμψει στο 5,5% το επόμενο έτος, θα επιβραδυνθεί στο 4,8% το 2023 και θα κυμανθεί λίγο πάνω από το 4% στη συνέχεια.

Κούρταλη Ελευθερία

Facebook Comments