Τα Μνημόνια φταίνε σύντροφοι ή μήπως ο κρατισμός κι ο λαϊκισμός;

Ένας από τους πιο διαδεδομένους μύθους των τελευταίων ετών που παραμένει ισχυρός παρά τα περίπου δέκα χρόνια, που εισήλθαμε σε καθεστώς ύφεσης, είναι ότι η λιτότητα, που βιώνει σκληρά ο ελληνικός λαός, είναι αποτέλεσμα των μνημονιακών πολιτικών. Δηλαδή έχουμε πιστέψει ότι αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια δεν θα υπήρχε και λιτότητα, δεν θα είχαν μειωθεί οι συντάξεις, δεν θα είχαν γίνει απολύσεις, δεν θα είχαν κλείσει επιχειρήσεις, δεν θα είχαν βιώσει οι πολίτες φτώχεια κι εξαθλίωση. Αυτό είναι ψευδές. Αλλά σχεδόν κανείς, ούτε πολιτικός, ούτε δημοσιογράφος τολμά να το πει. Αντίθετα, παραμένει δυνατή η αντίληψη ότι αν δεν υπήρχαν τα μνημόνια, που επιβάλλουν οι «κακοί» ξένοι δανειστές, όλα θα ήταν πολύ καλύτερα στη ζωή μας, στην καθημερινότητα μας, στην οικονομία και την κοινωνία μας.

Αυτό φυσικά δεν ισχύει. Όπως έχω πει κατ’ επανάληψη, τα μνημόνια δεν προκάλεσαν την πτώχευση της Ελλάδας. Αλλά οι αλόγιστες οικονομικές πολιτικές της συνεχούς δημοσιονομικής επέκτασης με δανεικά, που ακολούθησαν δυστυχώς όλες οι ελληνικές κυβερνήσεις τις τελευταίες δεκαετίες, ιδίως από το 1981. Η Ελλάδα χρεοκόπησε το 2010. Στην πραγματικότητα είχε χρεοκοπήσει νωρίτερα. Αλλά το 2010 το αντιληφθήκαμε. Και τότε προστρέξαμε στους «κακούς» δανειστές και στα μνημόνια για να αποφύγουμε και την τυπική, άτακτη χρεοκοπία, που θα οδηγούσε σε ακόμα μεγαλύτερη καταστροφή, σε ακόμα μεγαλύτερη φτώχεια κι εξαθλίωση ακόμα περισσότερους πολίτες αυτής της ταλαιπωρημένης, σκληρά δοκιμαζόμενης τα τελευταία χρόνια χώρας.

Τα μνημόνια ήταν μέρος της θεραπείας από τον καρκίνο, που ήταν η χρεοκοπία, λόγω υπερβολικού δανεισμού, αλόγιστης δημοσιονομικής επέκτασης, με πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, υπερβολικούς διορισμούς στο Δημόσιο, παχυλές αμοιβές, που δεν μπορούσαμε να σηκώσουμε ως οικονομία. Αλλά και λόγω της εγκατάλειψης της παραγωγικότητας, της ανταγωνιστικότητας, της επιχειρηματικότητας της ελληνικής οικονομίας. Επί σειράν ετών δυστυχώς η Ελλάδα μετετράπη σε μια χώρα όπου επικρατούσαν πλήρως ο κρατισμός κι ο λαϊκισμός, χάρις στα δανεικά, που κακώς δίνονταν ασυλλόγιστα και χρησιμοποιούνταν όχι για την ανάπτυξη μιας υγιούς, επιχειρηματικής, παραγωγικής οικονομίας παρά μόνον για την αύξηση της κατανάλωσης. Το καταναλωτικό πρότυπο με δανεικά κατέστρεψε την Ελλάδα, όχι τα Μνημόνια. Κι αν αυτό ακόμα αρνούμαστε να το συνειδητοποιήσουμε, τότε ποτέ δεν πρόκειται να βγούμε από τον φαύλο κύκλο, από τη δίνη, που χρόνο με τον χρόνο μας βυθίζει ολοένα και περισσότερο στην άβυσσο.

Θέλω να θέσω ένα απλό ερώτημα στους απανταχού «αντιμνημονιακούς». Ας υποθέσουμε ότι οι δανειστές μας, δηλαδή οι Ευρωπαίοι εταίροι μας, μας έλεγαν σήμερα ότι δεν θέλουν μνημόνια παρά μόνο τη δέσμευση μας να πληρώνουμε κανονικά τους χαμηλότατους τόκους των δανείων, που έχουμε πάρει και να ξεπληρώσουμε το χρέος μας σταδιακά, με «ρήτρα ανάπτυξης», όπως λένε πολλοί αριστεροί και δραχμιστές, θα μπορούσαμε να τα καταφέρουμε;

Σήμερα, το επιτόκιο των δανείων, ύψους 328 δις ευρώ, που έχουμε πάρει, είναι μεσοσταθμικά 2%, ένα από τα χαμηλότερα στον κόσμο. Ελάχιστες χώρες δανείζονται πιο χαμηλά. Ας δεχτούμε λοιπόν ότι μοναδική μας υποχρέωση είναι να πληρώνουμε το 2% ετήσιο τόκο, κι ότι είμαστε ελεύθεροι να καθορίζουμε μόνοι μας όλες τις άλλες πολιτικές μας στις συντάξεις, στις δημόσιες δαπάνες κοκ. Θα τα καταφέρναμε; Ασφαλώς κι όχι. Δείτε γιατί: Το 2% των 328 δις ευρώ του χρέους είναι 6,5 δις ετησίως. Δηλαδή σε ένα ΑΕΠ, που δεν είναι πιο κάτω από τα 180 δις είναι περίπου στο 3,5%. Αυτό σημαίνει ότι θα θέλαμε πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ετησίως για να πληρώνουμε μόνο τόκους δανείων. Από πού; Φέτος, τα έσοδα του ελληνικού δημοσίου υπολογίζονται περίπου στα 50 δις, παρά την τεράστια φορολογική επιβάρυνση, που έχουμε υποστεί. Με το ζόρι το κράτος έφτασε αυτό το ποσό. Κι όμως το πρωτογενές πλεόνασμα μόλις που θα ξεπεράσει το 0,5% του ΑΕΠ (να θυμίσω ότι πρωτογενές πλεόνασμα είναι ότι απομένει μετά την αφαίρεση των κρατικών δαπανών για τις ανάγκες λειτουργίας του ελληνικού κράτους, δηλαδή μισθούς, συντάξεις, υγεία, παιδεία, ασφάλεια, επιχορηγήσεις δήμων, αμυντικές δαπάνες κοκ). Δηλαδή θα είναι περίπου 1 δις. Ας είναι παραπάνω. Ας είναι ακόμα κι 1% δηλαδή 2 δις. Μέχρι τα 6,5 δις, που θα βρεθούν τα υπόλοιπα χρήματα; Είναι σχεδόν αδύνατον, με τις παρούσες πολιτικές. Μοιραία λοιπόν αυτό που φταίει δεν είναι τα μνημόνια. Φταίει ότι η χώρα δεν έχει κατορθώσει να αναπτύξει την οικονομία της και το ΑΕΠ της ούτως ώστε τα έσοδα και του κράτους και των ασφαλιστικών ταμείων να είναι τόσο μεγάλα για να μπορούν να χρηματοδοτούν τις ανάγκες μας. Κι εκεί είναι το πρόβλημα. Το μοντέλο της οικονομίας που έχουμε οικοδομήσει είναι αντιπαραγωγικό, κι οδηγεί μοιραία σε φτώχεια κι εξαθλίωση. Χρειαζόμαστε μια άλλη πολιτική. Κι αυτή δεν μπορεί να είναι ο κρατισμός κι ο λαϊκισμός. Αλλά μια γνήσια φιλελεύθερη πολιτική, ενάντια στους φόρους, την κρατική γραφειοκρατία και διαφθορά κι υπέρ της επιχειρηματικότητας. Όλα τα άλλα είναι δημαγωγίες για να συνεχίζουν να κοροϊδεύουν οι κυβερνώντες το πόπολο, τον κοσμάκη, που υποφέρει.