Η απόφαση για φορολόγηση των καταθέσεων στην Κύπρο τόσο των μεγαλοκαταθετών, όσο και των μικροκαταθετών, συνιστά σημαντική και σε μεγάλο βαθμό απροσδόκητη εξέλιξη στο ως τώρα πρόβλημα κρίσης χρέους σε κράτη της Ευρωζώνης.

Η απόφαση, πέραν του ότι αναμφισβήτητα εκφράζει την εκδικητική διάθεση της Γερμανίας έναντι της Κύπρου και του τραπεζικού συστήματος της μικρής αυτής χώρας, για διάφορους λόγους οι οποίοι επιδέχονται πολλαπλής ερμηνείας, αποκαλύπτει δύο ακόμα παραμέτρους.

Η πρώτη παράμετρος είναι ότι η κρίση πλέον πέρασε σε νέο επίπεδο. Αφού άγγιξε κράτη, κατόχους ομολόγων και μισθωτούς, τώρα αγγίζει και τους κατόχους μετρητών. Αυτή η διάσταση σηματοδοτεί ότι πλέον το οικονομικό σύστημα, στο σύνολό του, βρίσκεται σε πλήρη κατάρρευση, αφού και πλέον η τελευταία ασφαλής τοποθέτηση των κατεχόντων πλούτο, τα μετρητά, δεν είναι ούτε αυτά ασφαλή.

Η δεύτερη παράμετρος είναι ότι η κρίση αποκαλύπτει ότι παραβιάζεται η διασφάλιση των πρώτων 100.000 ευρώ ανά καταθέτη και ανά τράπεζα που αποτέλεσε την δικλίδα πίστης στο Ευρωπαϊκό Τραπεζικό σύστημα, και δη των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς επιχειρείται φορολογία σχεδόν 7% επί αυτών. Αποτέλεσμα θα είναι η απώλεια πίστης στο τραπεζικό σύστημα της Κύπρου και της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο σύνολό της.

Αυτή η δεύτερη παράμετρος είναι και η χειρότερη, ιδιαίτερα καθώς λαμβάνει χώρα σε χώρα που έχει υιοθετήσει το ευρώ ως νόμισμα. Προφανώς, οδηγεί σε απώλεια εμπιστοσύνης τόσο όσον αφορά την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, όσο και το ευρώ, αλλά και την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για επιπτώσεις οικονομικού και πολιτικού χαρακτήρα, με τεράστιες προεκτάσεις στο μέλλον, ιδιαίτερα καθώς χώρες με προβλήματα, όπως Ιταλία και Ισπανία, θα μπορούσαν να επανεξετάσουν την σκοπιμότητα υιοθέτησης του ευρώ σε μία ζώνη νομίσματος όπου η Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) δεν διασφαλίζει ούτε τα στοιχειώδη (απώλεια πίστης στις καταθέσεις). Αναμφίβολα, θα οδηγήσει σε απώλεια εμπιστοσύνης σε τράπεζες αρχικά του Νότου και στη συνέχεια της υπόλοιπης Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αλυσιδωτές πτωχεύσεις τραπεζών, λόγω απόσυρσης μετρητών, και άμεση αναζωπύρωση της κρίσης, δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Χρηματιστηριακά, η απόσυρση μετρητών από τράπεζες, αν γίνει, μπορεί να οδηγήσει σε ραγδαία πτώση τιμών τραπεζών και πανικό. Τέτοια εξέλιξη, αν γίνει, θα επηρεάσει και τις τιμές στις Τράπεζες της Κεντρικής Ευρώπης.

Βραχυπρόθεσμα θα διευρυνθεί το spread μεταξύ χωρών του ‘Κέντρου’ και της ‘Περιφέρειας’ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς η Γερμανία κι άλλες χώρες φαίνεται σαν να αποστασιοποιούνται από την υποχρέωση χειρισμού της κρίσης, μεσοπρόθεσμα θα υπάρξει εκροή κεφαλαίων από Ευρώπη (περιλαμβανομένων επενδύσεων σε μετοχές)και κατεύθυνση προς άλλους προορισμούς, ενώ μακροπρόθεσμα το ‘κακό παράδειγμα τιμωρίας των καταθετών’ θα έχει παγκόσμια αρνητικές επιπτώσεις που δεν μπορούν να αποτιμηθούν ακόμη με ακρίβεια.

 

* Ο κ. Κωνσταντίνος Βέργος είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών του Πανεπιστημίου Πόρτσμουθ.

Facebook Comments