Η δράση ως απειλή κατά των ισχυρών

Το 2006 τα WikiLeaks αξιοποίησαν τις δυνατότητες της ψηφιακής τεχνολογίας για να δημοσιοποιήσουν απόρρητα έγγραφα για την εξωτερική πολιτική των Η.Π.Α και την επιχειρηματική δραστηριότητα οικονομικών κολοσσών. Η μεγάλη επίδραση των WikiLeaks ανέδειξε τη διαφάνεια της πληροφορίας. Στο φως βγήκαν παράνομες ενέργειες, κυρίως της Αμερικανικής κυβέρνησης κατά τη διάρκεια της πολεμικής εμπλοκής της στη Μέση Ανατολή. Τα WikiLeaks ανέδειξαν παράλληλα τη λογοκρισία και τη διαπλοκή ΜΜΕ και οικονομικών πολιτικών φορέων εξουσίας. Η ισορροπία διαταράχθηκε και αυτό ήταν η αρχή ενός ανθρωποκυνηγητού δημοσιογράφων που τολμούσαν να αποκαλύψουν την αυθαιρεσία των εξουσιών. Πολλοί δημοσιογράφοι το πλήρωσαν με τη ζωή τους, ενώ ο Ασάνζ ζήτησε άσυλο στην πρεσβεία του Εκουαδόρ στο Λονδίνο.

Η ρωγμή στις Διεθνείς Σχέσεις

Τα WikiLeaks εκμεταλλευόμενα τις υφιστάμενες διαδικτυακές συνθήκες της ελεύθερης και απρόσκοπτης διακίνησης πληροφοριών αποκάλυψαν την εμπλοκή του NSA στην παρακολούθηση και υποκλοπή τηλεφωνικών συνομιλιών αξιωματούχων άλλων κρατών. Αυτή η αποκάλυψη σηματοδοτεί μια ρωγμή στις διεθνείς σχέσεις και στον τρόπο με τον οποίο διεξάγεται η διπλωματία. Αρκετοί   ήταν εκείνοι που θεώρησαν πως τα WikiLeaks παραβίασαν την αρχή της εμπιστευτικότητας μεταξύ δημοσίου λόγου και μυστικών εγγράφων. Από τη στιγμή όμως που μέχρι τώρα δεν έχει θεσμοθετηθεί για το διαδίκτυο ένα ενιαίο πλαίσιο ελέγχου της ροής των πληροφοριών, τα WikiLeaks αξιοποίησαν τη τεχνολογία του διαδικτύου για να φέρουν στο φως υποθέσεις που καίνε την διπλωματική δράση των υπερδυνάμεων του πλανήτη.

Οι αντιδράσεις των ΗΠΑ

Οι Αμερικανοί αξιωματούχοι αντιδρώντας στις αποκαλύψεις των WikiLeaks στόχευσαν να απενοχοποιήσουν την πολιτική των Η.Π.Α. Διατυπώθηκε το επιχείρημα πως η διπλωματική ισχύς των Η.Π.Α., παρά τις αποκαλύψεις των WikiLeaks, θα βγει ενισχυμένη, αφού σκοπός της είναι η ασφάλεια, η ειρήνη και τα κοινά συμφέροντα. Για τον παραπάνω λόγο τα WikiLeaks παρουσιάστηκαν ως παράγοντας αντιηγεμονικής δράσης, και πως παρανόμως αποκάλυψαν τα μυστικά των ΗΠΑ ως ήταν ρωσικός δάκτυλος που τις υπονόμευε. Η ψυχροπολεμική ρητορική πλέον έφερε το όνομα WikiLeaks.

Tα WikiLeaks φαίνεται πως διατάραξαν την παραδοσιακή διαμόρφωση των ηγεμονικών σχέσεων δίνοντας τους άλλη τροπή μέσα από τον κυβερνοχώρο. Πλέον οι διεθνείς σχέσεις δεν καθορίζονταν αποκλειστικά από τα μεμονωμένα συμφέροντα των εθνικών κρατών, αλλά καθορίζονται μέσα από την ενδυνάμωση των στρατηγικών συμμαχιών. Οι εθνικές κυβερνήσεις δεν αποτελούσαν πλέον το επίκεντρο της αποτελεσματικής εξουσίας· αυτή διαμοιραζόταν και γινόταν αντικείμενο ανταλλαγής μεταξύ διαφόρων δυνάμεων και συντελεστών σε εθνικό, περιφερειακό και διεθνές επίπεδο. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει πως οι παγκόσμιες μεταβολές μειώνουν τη κρατική εξουσία, αλλά πως μεταβάλλουν τις συνθήκες άσκησης της. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα των σχέσεων της Αυστραλίας με τις ΗΠΑ, η οποία θα προσδιοριζόταν από την στάση που θα κρατούσαν οι ΗΠΑ σε σχέση με την Κίνα.

Ο μηχανισμός του διαβόλου                                                                                                        

Έχει διατυπωθεί η άποψη, πως τα WikiLeaks στην πραγματικότητα ήταν μέρος του καθεστώτος το οποίο αντιμάχονταν. Εκπροσωπούσαν το νεοφιλελεύθερο μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης, υπονομεύοντας τη συλλογικότητα και εξαίροντας τον ατομικισμό. Ως μέρος της ίδιας της λειτουργίας του Νεοφιλελευθερισμού τα WikiLeaks αποδυνάμωναν την ακτιβιστική δράση που τάχα υπερασπίζονταν, και αποπροσανατόλιζαν την κοινή γνώμη. Στο παιχνίδι πάντα υπάρχει ο καλός και ο κακός ως αντίπαλο δέος άλλωστε. Τα εργαλεία αμφισβήτησης φαίνεται να μετατράπηκαν σε εργαλεία ελέγχου. Τα WikiLeaks και ο Ασάνζ, με άλλα λόγια μεταλλάχθηκαν σταδιακά στη μια από τις όψεις του ίδιου νομίσματος, αφού καταστρατήγησαν τα όρια που υποχρεωτικά τίθενται στα απόρρητα ζητήματα ασφάλειας και δημόσιου διαλόγου.

Η δαιμονοποίηση του Ασάνζ θα οδηγούσε μοιραία στη σύλληψη του

Η δαιμονοποίηση του Ασάνζ μεθοδεύτηκε μέσα από τα εργαλεία του φόβου και του ρίσκου. Ο φόβος από τη μια προβλήθηκε μέσα από τη συνειδητοποίηση ότι η αποκάλυψη των απόρρητων εγγράφων ακύρωσε μέρος της δύναμης και του αιφνιδιασμού των ΗΠΑ. Το ρίσκο από την άλλη, ήταν η αφήγηση της πιθανότητας οι ΗΠΑ να βρεθούν αντιμέτωπες με μια μελλοντική απειλή. Η απειλή τώρα απομακρύνθηκε. Ο Ασάνζ πλήρωσε. Ή μήπως όχι;

Βιβλιογραφικές πηγές

  1. McConnell, F., (2012). Leaky geopolitics: The ruptures and transgressions of WikiLeaks. Geopolitics, 17(3), 681-711
  2. Miller, T. (2014): WikiLeaks, the state and middle aged media. International Journal of Communication. 8 (1) 2574-2580.

Facebook Comments