Αν έχετε κουραστεί να οιωνοσκοπείτε με την ημερομηνία των εκλογών και τα ψυχογραφήματα του κ. Τσίπρα, αν έχετε βαρεθεί τις αναλύσεις για την φύση του ΣΥΡΙΖΑ ως συνέχεια των παλαιοπασόκων και των παλαιοδεξιών και θέλετε συγκεκριμένες απαντήσεις σε καίρια θέματα που αφορούν τη χώρα και την καθημερινότητά σας, τότε συνεχίστε να διαβάζετε το άρθρο που ακολουθεί.

Σ’ αυτό εκτίθενται, υπό μορφή ερωταπαντήσεων, οι θέσεις μας για τις αλλαγές και τις μεταρρυθμίσεις στη δημόσια διοίκηση. Σε μια αναλυτική μορφή συζητήθηκαν το διήμερο 11-12/4 που οργάνωσε το Κέντρο Φιλελεύθερων Μελετών για την παρουσίαση της «Ατζέντας για την ελευθερία και την ευημερία».

ΠΡΩΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Πολύ συχνά, όταν γίνεται αναφορά στη μείωση των δημοσίων δαπανών, πολλοί θεωρούν ότι αυτό μπορεί να γίνει μόνο με απολύσεις ή με μείωση των μισθών στο δημόσιο. Υπάρχει άλλος τρόπος;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ναι, υπάρχει. Μια περικοπή κατά 20% των πρωτογενών λειτουργικών δαπανών του Υπουργείων θα απέφερε περίπου δύο δις έσοδα (1.795.574.043). Μια τέτοια μείωση δεν θα έχει επαχθείς συνέπειες στη λειτουργία των δημοσίων υπηρεσιών. Εννοείται ότι απαιτείται, γι’ αυτό, μια καλή χαρτογράφηση των λειτουργιών που μπορούν να περισταλούν. Και, πάντως, η ουσιαστική εξοικονόμηση των δαπανών σε 5% τoυ AEΠ, σε μια τριετία, μπορεί να επέλθει μόνον με την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων.  

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Μπορούμε να εξαλείψουμε τις ενδο- και τις διοργανωτικές επικαλύψεις αρμοδιοτήτων που αποτελούν την βασική αιτία ανευθυνο-υπευθυνότητας στο δημόσιο;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ναι, μπορούμε. Διακρίνοντας τις επιτελικές-στρατηγικού χαρακτήρα αρμοδιότητες από τις εκτελεστικές και τις υποστηρικτικές. Μόνο οι επιτελικές πρέπει να παραμείνουν στα Υπουργεία, που σήμερα, διακρατούν το σύνολο σχεδόν των 23.000 αρμοδιοτήτων, ενώ οι 900 εκτελεστικές μπορούν να μεταφερθούν στην αυτοδιοίκηση. Οι υποστηρικτικές αρμοδιότητες μπορούν να ασκηθούν από κοινού με τον ιδιωτικό τομέα, επιτυγχάνοντας σημαντικές οικονομίες κλίμακος.

ΤΡΙΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Μπορεί οι δημόσιες υπηρεσιες να απαλλαγούν από την γραφειοκρατία και να υπάρξει διαφάνεια στη δράση τους;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ναι, εάν αξιολογηθουν. Σήμερα, η συζήτηση περί αξιολόγησης περιορίζεται μόνο στους δημοσίους υπαλλήλους. Προϋπόθεση, όμως, για την βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών από το δημόσιο είναι η αξιολόγηση των φορέων που παρέχουν αντίστοιχα δημόσια αγαθά. Στα χαρτιά έχουμε τα μέσα (στοχοθεσία, δείκτες παραγωγικότητας) για να το πετύχουμε, αλλά μας λείπει η κρίσιμη απόφαση. Η αξιολόγηση των δομών θα έχει νόημα μόνον εάν επιβραβεύονται οι καλύτερες δημόσιες υπηρεσίες και συγχωνεύονται/αναδιοργανώνονται/καταργούνται οι χειρότερες. Η αξιολόγηση των φορέων θα πρέπει να γίνεται, προεχόντως, από την κοινωνία πολιτών με την βοήθεια κατάλληλων ελεγκτικών μηχανισμών.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Εδώ και χρόνια, πριν από τις εκλογές, επαναλαμβάνεται το φαινόμενο των μαζικών ρουσφετολογικών προσλήψεων. Με συστηματικό τρόπο υπάλληλοι που προσλαμβάνονται ως έκτακτοι, μετατρέπονται σε μόνιμους με νομοθετικές ρυθμίσεις. Στις κρίσεις για την εξέλιξη των υπαλλήλων επικρατούν, επίσης, πελατειακά κριτήρια. Μπορεί να νικηθεί το πελατειακό κράτος και το ρουσφέτι;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Ναι, μπορεί. Όταν το 1994 ο Αν. Πεπονής τόλμησε να νομοθετήσει το ΑΣΕΠ, φαινόταν αδιανόητο ότι θα μπορούσε κάποιος να τα βάλει με το πελατειακό κράτος. Σήμερα μπορούμε, στηριζόμενοι σ’ εκείνη την παρακαταθήκη να διευρύνουμε το πεδίο δράσης της Ανεξάρτητης Αρχής στο σύνολο των δράσεων που συνθέτουν την διοίκηση ανθρώπινου δυναμικού. Αυτή και μόνον αυτή, θα προβαίνει στη διάγνωση των αναγκών για νέες προσλήψεις, θα εποπτεύει το σύστημα πρόσληψης και αξιολογησης των υπαλλήλων και θα ελέγχεται από την Βουλή για τα πεπραγμένα της.

Η κυβέρνηση θα μπορεί να θέτει τους στρατηγικούς στόχους της διοικητικής μεταρρύθμισης αλλά δεν θα έχει λόγο στην εφαρμογή της. Κόβοντας τον ομφάλιο λώρο του κόμματος με την δημόσια διοίκηση,  θα επιφέρουμε ένα σοβαρότατο πλήγμα στο πελατειακό κράτος και το ρουσφέτι.  

ΠΕΜΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Ακόμη κι αν αύριο εμφανιζόταν μια κυβέρνηση που υιοθετούσε το σύνολο των μεταρρυθμίσεων, χωρίς να έχει διασφαλίσει τον έλεγχο του συστήματος λήψης αποφάσεων, θα μπορούσαν να υπονομευτούν από τις τροπολογίες βουλευτών στη διάρκεια του νομοθετικού έργου. Πως θα πάψουν οι μεταρρυθμίσεις να θυμίζουν τον πίθο των Δαναϊδων;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Με την υιοθέτηση μιας σπουδαίας μεταρρύθμισης, της καλής νομοθέτησης που προβλέπει όχι μόνον την εκτίμηση των επιπτώσεων ως ουσιαστικό τμήμα της διαδικασίας λήψης μιας απόφασης αλλά και με την θεσμοθέτηση της διαβουλευτικής διαδικασίας. Με την καλή νομοθέτηση μπορεί, επίσης, να επιτευχθεί ένας ουσιαστικός έλεγχος του ρυθμιστικού πληθωρισμού και της κακονομίας. Η απλούστευση των διαδικασιών και η κωδικοποιηση της νομοθεσίας αποτελούν συστατικά τμήματα της καλής νομοθέτησης και τα αποτελέσματά τους μπορεί να είναι ευεργετικά όχι μόνο για την καθημερινότητα των πολιτών αλλά και για την εθνική οικονομία. Οι μεταρρυθμίσεις του κανονιστικού πλαισίου μπορούν να οδηγήσουν σε σημαντική αύξηση του ΑΕΠ (1.2 δις σε 3 χρόνια) και σε σοβαρές εξοικονομήσεις από την πραγματική οικονομία, έως και 40% μείωση των διοικητικών βαρών που ανέρχονται σήμερα σε 7-10 ποσοστιαίες μονάδες ΑΕΠ. Οι χώρες που εφαρμόζουν αντίστοιχα προγράμματα έχουν επιτύχει ουσιαστικό περιορισμό της διαφθοράς που οφείλεται στην ασάφεια και την περιπλοκότητα των διαδικασιών.

ΕΚΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Πως μπορεί να ελεγχθεί η διαφθορά σ’ ενα σύστημα πολυ-επίπεδης διακυβέρνησης με τόσους πολλούς αιρετούς;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Με μια γενναία αποκέντρωση πεδίων πολιτικής και όχι μεμονωμένων αρμοδιοτήτων στην αυτοδιοίκηση. Μαζί μ’ αυτές θα πρέπει να μεταφερθούν οι αντίστοιχοι πόροι και να δημιουργηθούν οι κατάλληλοι θεσμοί ελέγχου και ευθύνης. Όσο η εξουσία ασκείται πιο κοντά στον πολίτη, τόσο ο έλεγχος της κακοδιοίκησης και της διαφθοράς είναι αποτελεσματικότερος.

ΕΒΔΟΜΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Ποιά είναι η πολιτική οικονομία των μεταρρυθμίσεων; Ποιές δεσμεύσεις που πρέπει να αναλάβουν τα πολιτικά κόμματα για να πραγματοποιηθούν οι προηγούμενες μεταρρυθμίσεις;

ΑΠΑΝΤΗΣΗ

Συνήθως, πριν από τις εκλογές στη χώρα μας δεν γίνεται καμιά σοβαρή συζήτηση επί θέσεων πολιτικής, πολλώ δε μάλλον, επί προγραμμάτων. Τα πολιτικά κόμματα προτιμούν τις γενικότητες προκειμένου να ερμηνεύουν, κατά το δοκούν, (βλ. «πολιτικό κόστος») τις αποφάσεις τους μετά τις εκλογές. Οι ανεξάρτητες δεξαμενές σκέψης, όπως το ΚΕΦιΜ, μπορούν να συμβάλλουν εποικοδομητικά στην διαδικασία παραγωγής θέσεων πολιτικής, καλώντας τα κόματα να δεσμευτούν επ’ αυτών. Είναι ενθαρρυντικό ότι η Νέα Δημοκρατία, το Κίνημα Αλλαγής και το Ποτάμι συμφώνησαν στην αναγκαιότητα των προηγούμενων μεταρρυθμίσεων και δεσμεύτηκαν ότι θα προωθήσουν την εφαρμογή τους.

Facebook Comments