Φορολογική ενημερότητα

Ο Σεπτέμβριος έχει μπει για τα καλά στην ζωή μας, βέβαια το καλοκαίρι όσο φοράμε ακόμη κοντομάνικα καλά κρατεί. Το μόνο σίγουρο είναι ότι για τις οφειλές των φορολογουμένων έχει αρχίσει και μπαίνει για τα καλά ο «χειμώνας» αφού τον Σεπτέμβριο έχουμε την έναρξη των υποχρεώσεων, λόγω του ΕΝΦΙΑ, με την 1η δόση να λήγει στις 29 του μηνός. Επίσης έχουμε έναρξη των υποχρεώσεων, όσον αναφορά τον φόρο εισοδήματος, για όσους φορολογούμενους είχαν τη δυνατότητα να υποβάλλουν φορολογικές δηλώσεις μέχρι τις 14 Αυγούστου με την πληρωμή της 1ης δόσης του φόρου να λήγει κι αυτή στις 29 Σεπτεμβρίου. Οι φορολογούμενοι αυτοί να θυμίσουμε ότι είναι τα μέλη προσωπικών εταιρειών που τηρούν βιβλία απλογραφικά.

Οι υποχρεώσεις θα είναι πλέον μηνιαίες, μέχρι τουλάχιστον τον Ιανουάριο του 2018, σχεδόν για το σύνολο των φορολογουμένων αφού θα έχουμε τις υπόλοιπες δόσεις του ΕΝΦΙΑ, του φόρου εισοδήματος αλλά και των τελών κυκλοφορίας που καθιερωμένα πληρώνονται τον Δεκέμβριο. Με δεδομένο ότι οι φορολογούμενοι που θα έχουν «λευκή» την εικόνα των στοιχείων οφειλών στην σελίδα της Α.Α.Δ.Ε. όλο και θα λιγοστεύουν, θα είναι όλο και περισσότερες οι περιπτώσεις που θα πρέπει να επισκεφτούμε την εφορία στην περίπτωση που θέλουμε για κάποιο λόγο φορολογική ενημερότητα.

Για τον λόγο αυτό σκεφτήκαμε στο καθιερωμένο ραντεβού της Παρασκευής να αφιερώσουμε αυτό το άρθρο στη φορολογική ενημερότητα, στις παρακρατήσεις οφειλών και στους συμψηφισμούς.

Καταρχήν να θυμίσουμε τις περιπτώσεις όπου ζητείται αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας οι οποίες είναι ουκ ολίγες.

Φορολογική ενημερότητα απαιτείται :

• Για την είσπραξη χρημάτων ή την εξόφληση τίτλων πληρωμής από το Δημόσιο Τομέα, όπως αυτός καθορίζεται στην κείμενη νομοθεσία από Δημοσίους Υπολόγους και από αυτούς που ενεργούν πληρωμές με εντολή ή εξουσιοδότηση των ανωτέρω, εφόσον το ακαθάριστο ποσό για κάθε τίτλο πληρωμής υπερβαίνει 1.500 ευρώ ανά δικαιούχο.
• Για τη σύναψη και ανανέωση συμβάσεων δανείων, πιστώσεων και χρηματοδοτήσεων γενικά, με τις αναγνωρισμένες στην Ελλάδα τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα, εφόσον χορηγούνται με την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου.
• Για την πώληση ακινήτου, για τη δωρεά εν ζωή ακινήτου και γενικά για οποιαδήποτε εκούσια σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων, ανταλλαγή ακινήτων, αλλά και τη σύσταση οριζοντίων ιδιοκτησιών επί των ακινήτων.
• Για τη συμμετοχή σε διαγωνισμούς ανάληψης εκτέλεσης δημοσίων έργων ή προμηθειών από τον Δημόσιο Τομέα.
• Για τη σύσταση νέων επιχειρήσεων στο ΓΕΜΗ.
• Για κάθε άλλη πράξη, συναλλαγή ή ενέργεια για την οποία απαιτείται προσκόμιση αποδεικτικού ενημερότητας από τις εκάστοτε εν ισχύ διατάξεις, όπως καταλήγει χαρακτηριστικά η σχετική Εγκύκλιος.

Η Εγκύκλιος αναφέρει επίσης ότι το αποδεικτικό ενημερότητας χορηγείται υποχρεωτικά ηλεκτρονικά κατόπιν αιτήσεως του ενδιαφερομένου κι αν αυτό δεν είναι εφικτό, τότε χορηγείται από οποιαδήποτε Δ.Ο.Υ. ή Ελεγκτικό Κέντρο. Όταν υπάρχουν οφειλές οι οποίες ξεπερνούν τα 30 ευρώ, στις περισσότερες των περιπτώσεων η ενημερότητα δεν εκδίδεται ηλεκτρονικά, αλλά θα πρέπει να περάσει από την έγκριση του προϊστάμενου της Δ.Ο.Υ.

Επίσης, η ενημερότητα περνάει από τα χέρια του προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ. όταν το σύστημα δεν βλέπει υποβαλλόμενες φορολογικές δηλώσεις πενταετίας, περιοδικές ΦΠΑ για μία πενταετία από την έναρξη της επιχείρησης εάν πρόκειται για επαγγελματία. Τέλος, εάν η ενημερότητα ελεγχθεί από τη Δ.Ο.Υ., ελέγχεται η υποβολή των παρακρατούμενων φόρων και μία σειρά άλλων εντύπων, όπως για παράδειγμα είναι ο ΦΑΠ νομικών προσώπων που υποβαλλόταν χειρόγραφα μέχρι τη χρήση του 2013.

Όλα τα ανωτέρω βέβαια, όταν πρόκειται για αίτηση φυσικού προσώπου, εξετάζονται και σε επίπεδο οφειλών, για τις οποίες το φυσικό πρόσωπο έχει ευθύνη για την καταβολή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για παράδειγμα εάν είναι ομόρρυθμο μέλος εταιρείας, διαχειριστής εταιρείας, πρόεδρος σωματείου κ.λπ.

Τι γίνεται με τις παρακρατήσεις όμως όταν έχουμε επιστροφή φόρου ή είσπραξη από το δημόσιο ή τον ευρύτερο δημόσιο τομέα ή πώληση ακινήτου;

Όταν υπάρχει επιστροφή φόρου εισοδήματος και δεν έχει ολοκληρωθεί, σαφέστατα γίνεται συμψηφισμός του ποσού της επιστροφής με τις οφειλές ληξιπρόθεσμες ή μη ληξιπρόθεσμες. Ο νόμος ορίζει λοιπόν ότι εάν ο φορολογούμενος δικαιούται επιστροφή φόρου, η Φορολογική Διοίκηση,αφού συμψηφίσει τους οφειλόμενους από τον φορολογούμενο φόρο με το ποσό προς επιστροφή, προβαίνει στην επιστροφή της τυχόν προκύπτουσας διαφοράς.

Η μεγάλη διαφοροποίηση έχει να κάνει με τη διαδικασία του συμψηφισμού, όπου σιγά σιγά μπαίνουμε στον δρόμο της ηλεκτρονικής αίτησης. Μέχρι στιγμής γίνονται μόνο αυτόματα από την Α.Α.Δ.Ε., ενώ ο φορολογούμενος ενημερώνεται μέσω mail, αλλά και μέσω της μείωσης του ποσού που διαπιστώνει στις οφειλές του. Αυτή η διαδικασία έγινε προχθές για 434.944 περιπτώσεις υπέρεισπράξεων και για 133.502 περιπτώσεις επιστροφών φόρου εισοδήματος  Στο μέλλον υπάρχει ήδη προγραμματισμός από τη μεριά των υπευθύνων να μπορεί ο φορολογούμενος να βλέπει μέσα από το taxis τα ποσά που είναι για επιστροφή ή για συμψηφισμό και έτσι θα μπορούν να αποφευχθούν.

Στις περιπτώσεις που ζητείται ενημερότητα για είσπραξη χρημάτων από το δημόσιο, όπως αναλύεται στις ΠΟΛ.1274/2013 και ΠΟΛ.1141/2016, αλλά και σε μία σειρά άλλων αποφάσεων, προβλέπεται παρακράτηση του ποσού το οποίο μπορεί να ξεκινά από το 10% του εισπραττόμενου ποσού και να φτάνει μέχρι και το σύνολο του ποσού ανάλογα με το ύψος της οφειλής, το ύψος και το είδος της απαίτησης του φορολογούμενου, αλλά και τις ρυθμίσεις που έχει κάνει. Αυτό που θέλει προσοχή από τους συναδέλφους, αλλά και από τους προϊσταμένους τον Δ.Ο.Υ. είναι να μην υπάρχει παρερμηνεία στις, ομολογουμένως περίπλοκες, διατάξεις κι έτσι διατάσσεται παρακράτηση χωρίς αυτό να είναι απαραίτητο, ειδικά στις περιπτώσεις που δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσμες ή ρυθμιζόμενες οφειλές του φορολογούμενου.

Οι ίδιες διατάξεις ισχύουν και στις περιπτώσεις όπου ο φορολογούμενος ζητάει ενημερότητα για πώληση ακινήτου με μόνη όμως διαφορά ότι εάν η αξία της πώλησης είναι μικρότερη των οφειλών και ο φορολογούμενος δεν έχει άλλο ακίνητο στην κατοχή του, το πιθανότερο είναι η ενημερότητα να μην του χορηγηθεί καθόλου, έστω και με παρακράτηση του συνόλου του ποσού.

Χαρακτηριστικά η Εγκύκλιος 1141/2016 αναφέρει ότι διασφάλιση της οφειλής απαιτείται ως προϋπόθεση χορήγησης του αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής «για μεταβίβαση ακινήτου» στις περιπτώσεις :

1. έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπράγματου δικαιώματος επ αυτού, με οριζόμενο από το αρμόδιο όργανο, ποσοστό παρακράτησης από 50% έως 69,99% επί του τιμήματος, το οποίο υπολογίζεται επί της πραγματικής αξίας του ακινήτου, όχι όμως σε αξία μικρότερης της αντικειμενικής και στην περίπτωση που δεν εξοφλούνται πλήρως οι ληξιπρόθεσμες οφειλές.

2. μεταβίβασης ακινήτου ή σύστασης εμπραγμάτου δικαιώματος επ αυτού χωρίς τίμημα (όπως δωρεά ακινήτου).

3. βεβαίωσης οφειλής για μεταβίβαση ακινήτου ή σύσταση εμπραγμάτου δικαιώματος επ αυτού, όταν το σύνολο του προϊόντος του τιμήματος, το οποίο και αναγράφεται επί της βεβαίωσης οφειλής, υπολείπεται της αντικειμενικής αξίας του ακινήτου ή του δικαιώματος που συστήνεται επ αυτού και δεν εξοφλεί το σύνολο της οφειλής.

Άλλωστε, με χθεσινή ανακοίνωση η Α.Α.Δ.Ε. ενημέρωσε ότι πραγματοποίησε 435.000 υπερεισπράξεις, συμψηφίζοντας 22.000.000 περίπου, αλλά και 133.000 συμψηφισμούς επιστροφών φόρου εισοδήματος.

Εκείνο που θα πρέπει να προσέξουν οι φορολογούμενοι είναι ότι συνεχώς πραγματοποιούνται από την εφορία συμψηφισμοί, με αποτέλεσμα να αλλάζουν τα οφειλόμενα ποσά και να υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις όπου έχει πληρωθεί ποσό μεγαλύτερο από την πραγματική οφειλή.

Αυτό, σε πολλές περιπτώσεις, μπλοκάρει την ηλεκτρονική έκδοση φορολογικής ενημερότητας, με αποτέλεσμα ο φορολογούμενος να είναι αναγκασμένος να απευθύνεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. για την έκδοσή της, με ό,τι αυτό συνεπάγεται, όπως αναφέρεται και πιο πάνω.

Θα πρέπει ακόμα να υπάρχει ιδιαίτερη προσοχή στις ταυτότητες οφειλής, αφού κάθε οφειλή έχει διαφορετική ταυτότητα.

Θα πρέπει λοιπόν να δείξουν ιδιαίτερη προσοχή οι συνάδελφοι λογιστές, αλλά και οι φορολογούμενοι, ώστε να εκτυπώνουν την επικαιροποιημένη ταυτότητα οφειλής, όπως αυτή εμφανίζεται στον λογαριασμό του καθενός μας, στο σύστημα.

Είναι ενέργειες που εάν πραγματοποιηθούν θα κάνουμε τη ζωή μας ευκολότερη και θα ταλαιπωρηθούμε λιγότερο…