Όλα τα κορίτσια του κόσμου…

Αν κι  έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που η τελευταία σουφραζέτα θυσίασε το στηθόδεσμό της στη πυρά της γυναικείας χειραφέτησης, οι εκδηλώσεις  διάκρισης ανάμεσα στα δύο φύλα συνεχίζονται με αμείωτη ένταση, με τη γυναίκα να βρίσκεται συχνά σε υποδεέστερη θέση παρά τις μεταβολές που υπέστη ο ρόλος της με τον καιρό: μπορεί να κατόρθωσε να αναρριχηθεί σε κορυφές των οποίων το ρεκόρ μέχρι πρότινος κατείχαν μόνο άνδρες, αλλά σπάνια κατάφερε να παρατείνει την παραμονή της εκεί. 

Ακόμα και σήμερα, μια γυναίκα έχει λιγότερες πιθανότητες να γίνει δεκτή σε κάποια ανώτατη διοικητική θέση ενός οργανισμού σε σχέση με έναν άνδρα-υποψήφιο για την ίδια θέση.  Αλλά ακόμα κι αν γίνει δεκτή, έχει διαπιστωθεί πως πρέπει να δουλέψει σκληρότερα για να γίνουν οι ικανότητές της «πιστευτές» στο ανδροκρατούμενο εργασιακό περιβάλλον της, έχοντας να παλέψει με πλείστες προκαταλήψεις που αφορούν στην εικόνα της, ενώ είναι σχεδόν βέβαιο πως σε κάποια στιγμή στη καριέρα της θα υποστεί παρενόχληση.  Και το κακό δεν σταματάει εδώ. 

Καθημερινά, η τηλεόραση μας βομβαρδίζει με εικόνες «εύθραυστων» γυναικών σε ρόλους γλάστρας, που ανεβάζουν τους δείκτες τηλεθέασης κατεβάζοντας τα ρούχα τους, στέλνοντας το μήνυμα πως το θηλυκό γένος βρίσκεται εδώ προς τέρψη και συμμόρφωση.  Τα ποσοστά ενδοοικογενειακής βίας και κακοποίησης των γυναικών συνεχίζουν να είναι υψηλά, με τις γυναίκες να παραμένουν θύματα των κοινωνικών συμβάσεων, της ελλειπούς πληροφόρησης και των περιορισμένων ευκαιριών στην εκπαίδευση, την εργασία και την προστασία μέσα κι έξω από το σπίτι. 

Είναι να αναρωτιέται κανείς αν πραγματικά έχει τίποτα αλλάξει, αφού σε παρελθούσες μητριαρχικές κοινωνίες οι γυναίκες τουλάχιστον εισέπρατταν το σεβασμό και την  αποδοχή των γύρω τους μέσα από το ρόλο τους ως μάνας και τροφού, ενώ σήμερα κι αυτό ακόμα μοιάζει να τους έχει γυρίσει μπούμερανγκ: η «καλή» μητέρα πρέπει να ανταποκρίνεται σε ένα συγκεκριμένο μονοδιάστατο πρότυπο, στο οποίο υπάρχει λίγος προσωπικός χώρος για δημιουργία, για επαγγελματική καταξίωση ή για έρωτα. 

Θέλετε να δούμε τι συμβαίνει με την πολιτική; 

Προχθές και με αφορμή το ντόρο γύρω από όλα τα κινήματα που υπόσχονται να μας παρασύρουν σε μια χώρα Θαυμάτων ως άλλη Αλίκη, έπεσα πάνω στη φιλοσοφημένη κατηγορία που τιτλοφορείται «χαζογκόμενες».  Σύμφωνα με δημοσιεύματα των κοινωνικών δικτύων, πρόκειται για μια πολύ σημαντική κοινωνική ομάδα (την είχαν δίπλα δίπλα με τους άνεργους και τους μετανάστες) στη συγκίνηση της οποίας στοχεύουν αρχηγοί συνδυασμών τελευταίας κοπής, προκειμένου να επιτύχουν την είσοδο στην Ευρωβουλή. 

Μέχρι πρότινος, γνώριζα ότι στα  κοινοβούλια ο αριθμός των ανδρών επισκιάζει αυτόν των γυναικών.  Ότι στα ψηφοδέλτια των κομμάτων οι γυναίκες λειτουργούν διακοσμητικά ή σαν κράχτες.  Ότι τίποτα στον τρόπο που κάνουμε πολιτική στην Ελλάδα δεν απαντά στο ρατσισμό που βιώνουμε οι γυναίκες. 

Υπάρχει χαμηλή συμμετοχή γυναικών στα αιρετά όργανα των κομματικών παρατάξεων.  Οι γυναίκες βουλευτές γίνονται αντικείμενο στερεοτυπικών σχολίων.  Ο μεγαλύτερος σε ηλικία πληθυσμός – γυναίκες/άνδρες είναι αλήθεια – δεν εκπροσωπείται σε σχέση με τις ανάγκες και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει, από κανένα κόμμα.  Εσχάτως μαθαίνω ότι οι γυναίκες υποτιμούνται και ως ψηφοφόροι, ενώ θεωρούνται όχι αρκετά έξυπνες για να διαχωρίσουν την ήρα από το στάρι, αλλά τόσο χρήσιμες όσα ψηφαλάκια υπολείπονται του φρέσκου, ανανεωτικού μετώπου.

Τυγχάνει να πιστεύω στις ικανότητες και στη δυναμική των γυναικών, περισσότερο από όσο είναι κοινωνικά ανεκτό στη χώρα μας.  Σε πρώτο επίπεδο,  δοκιμάστε να διαχειριστείτε επαγγελματική και οικογενειακή ζωή, κοινωνική δράση και προσωπικό χρόνο και μετά θα μιλήσουμε για τέχνη της διπλωματίας, για διαχείριση κρίσεων και για επικίνδυνες ισορροπίες. 

Τα στερεότυπα – δηλαδή οι κατηγορίες που δημιουργούν τα γνωστικά μας συστήματα προκειμένου να καταφέρουν να επεξεργάζονται ευκολότερα τις πληροφορίες – αν και είναι ο καθρέπτης των κοινωνικών ρόλων που καλούμαστε να υποδυθούμε στη ζωή,  δεν  αποτελούν ένδειξη των δυνατοτήτων, των δεξιοτήτων και των ταλέντων που έχουν οι άνθρωποι στο σύνολό τους, ανεξαρτήτως φύλου. 

Όμως θα προχωρήσουμε και ένα βήμα παραπέρα: δεν πιστεύω ότι η πλειοψηφία των γυναικών είναι απολιτίκ ή ότι πρέπει να έχει εντρυφήσει στην πολιτική ιστορία προκειμένου να μπει στη διαδικασία να κάνει το αυτονόητο: να παλέψει για να γίνουν τα δικαιώματα των ανθρώπων κάτι περισσότερο από τα ψιλά γράμματα σε ένα υπογεγραμμένο από το κράτος χαρτί.   

Μια γρήγορη ματιά στα κατορθώματα που έχουν επιτύχει συναδέλφισσες, αποδεικνύει γιατί οι γυναίκες είμαστε υπολογίσιμη δύναμη και ζωντανό κύτταρο μιας κοινωνίας που όμως μας κρατά στο περιθώριο (πηγή europa.eu):

• Περισσότερες γυναίκες στην απασχόληση ισούται με μεγαλύτερο κατά κεφαλή εισόδημα. Κατά τον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), από το 1995 έως σήμερα, το ήμισυ της αύξησης του ρυθμού απασχόλησης στην Ευρώπη και το 1/4 της οικονομικής ανάπτυξης οφείλονται στη μείωση του χάσματος μεταξύ ανδρικής και γυναίκας απασχόλησης.

• Πρόσφατες έρευνες δείχνουν ότι η συμμετοχή των γυναικών στην ηγεσία των επιχειρήσεων, συνδέεται με αυξημένη κερδοφορία, μακροπρόθεσμη στοχοθεσία και μεγαλύτερες επενδύσεις σε ανθρώπινους πόρους. Εταιρείες με διοικητικά συμβούλια που αποτελούνται τουλάχιστον κατά το 1/3 από γυναίκες, δείχνουν κέρδη αυξημένα κατά 42%. Στους δε μετόχους, φθάνουν μερίσματα αυξημένα κατά 53%. Παρόλα αυτά, μόνον ένα 11% των γυναικών συμμετέχει στα διοικητικά συμβούλια των εταιριών, ενώ λιγότερο από το 3% διευθύνονται από γυναίκες.

• Ωστόσο, οι γυναίκες, τα παιδιά και τα ασθενέστερα μέλη μιας οικογένειας υποφέρουν περισσότερο: ενώ προσπαθούν να τα φέρουν εις πέρας, λαμβάνουν λιγότερη βοήθεια, στερούνται επιδομάτων βοήθειας και δεν εκπροσωπούνται αρκετά στο κοινοβούλιο.

• Οι γυναίκες είναι οι πρώτες που χάνουν τη δουλειά τους, που πληρώνονται λιγότερο και που χρειάζεται να δουλέψουν περισσότερο για να φροντίσουν την οικογένειά τους – αυτό έχει επίπτωση στην ποιότητα της φροντίδας που τελικά παρέχουν.  Έτσι δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος που μπορεί να έχει επιπτώσεις σε μελλοντικές γενιές.

Σήμερα, γίνεται μια πανευρωπαϊκή προσπάθεια προκειμένου οι γυναίκες να μπορέσουν να πετάξουν από πάνω τους τα στερεότυπα και να διεκδικήσουν το καλύτερο δυνατό για την οικογένεια και την κοινότητα στην οποία ζουν κι εργάζονται.  Στις 5 Μαρτίου λέμε όχι στη βία κατά των γυναικών όπως εκδηλώνεται σωματικά ή συναισθηματικά, στο σπίτι, στην εργασία και στην κοινωνία.  Έχει γίνει σαφές το ότι η προστασία του σπιτιού δεν αποτελεί δευτερεύον θέμα, αλλά έναν δρόμο που θα μας οδηγήσει στην αντιμετώπιση των μεγαλύτερων και σοβαρότερων προβλημάτων της Ευρώπης, αυτών της φτώχειας και της περιθωριοποίησης.

Γυναίκες και Εκλογική ψήφος – μικρή ιστορική αναδρομή στις πρώτες χαζογκόμενες που ψήφισαν ή μπορούσαν να ψηφιστούν  

(πηγή: womensuffrage.org)