Ξεπέρασαν τα €110 δισ. οι απώλειες στο Χ.Α. σε 15 χρόνια

Πάνω από 110 δισ. ευρώ (περίπου το 55% του ΑΕΠ σε τρέχουσες αξίες) χάθηκαν σωρευτικά από το ελληνικό χρηματιστήριο σε διάστημα 15 ετών, ενώ η διεθνής οικονομική κρίση το 2008 και η ελληνική κρίση 2009-2014 έχουν οδηγήσει σε μεγαλύτερες απώλειες, της τάξης των 116 δισ. ευρώ (περίπου 50% επί του ΑΕΠ).

Να σημειωθεί ότι η μέση χρηματιστηριακή αξία για την περίοδο 1999-2001 αντιστοιχούσε σε μέσο ποσοστό περίπου 140% επί του ΑΕΠ εκείνης της περιόδου. Σήμερα, η μέση χρηματιστηριακή αξία του Χ.Α. αντιστοιχεί στο 34% επί του ΑΕΠ.

Στις 17 Σεπτεμβρίου 2014 έκλεισαν 15 χρόνια από τη στιγμή που το ελληνικό χρηματιστήριο βρέθηκε στον «Ολυμπο» της αξίας του, σε μία από τις μεγαλύτερες χρηματιστηριακές υπερβολές στην Ευρώπη από τον πόλεμο και μετά.

Το μεταπολιτευτικό όνειρο του κοινού νομίσματος (ευρώ) ουσιαστικά γίνονταν πραγματικότητα και η κερδοσκοπία που τροφοδοτούσε τον χρηματιστηριακό παροξυσμό από το 1997 μέχρι και το 1999 είχε φτάσει στο αποκορύφωμα εκείνη την ημέρα, με τον Γενικό Δείκτη (της εποχής) να διαμορφώνεται στις 6.355,04 μονάδες από τις 960 μονάδες στις αρχές του 1997. Ήταν ίσως η μεγαλύτερη χρηματιστηριακή άνοδος που είχε συμβεί ποτέ σε ευρωπαϊκό χρηματιστήριο τα τελευταία σαράντα χρόνια και σ αυτό συνέβαλαν και οι πρώτες εισροές μεγάλων ξένων κεφαλαίων που έβλεπαν στο Χ.Α ένα νέο «Ελντοράντο».

Βέβαια, τον Σεπτέμβριο του 1999, οι ξένοι κατείχαν μόλις το 25% της κεφαλαιοποίησης του Χ.Α. και το υπόλοιπο το κατείχαν οι Ελληνες ιδιώτες και θεσμικοί επενδυτές.

Σήμερα οι όροι έχουν αντιστραφεί και οι ξένοι κατέχουν περίπου το 60% του ελληνικού χρηματιστηρίου, ενώ οι Ελληνες επενδυτές περίπου το 40%.Οι ενεργοί κωδικοί άγγιζαν το 1999 τους 1.500.000, ενώ σήμερα διαμορφώνονται στις 20.000 – 21.000. Μόνο κατά τη διάρκεια του Σεπτεμβρίου 1999, περίπου 600.000 κωδικοί πραγματοποίησαν συναλλαγές.

Μέση κεφαλαιοποίηση

Η μέση χρηματιστηριακή αξία το 1999 έφτασε τα 135,25 δισ. ευρώ, που αντιστοιχούσε τότε σε ποσοστό περίπου 130% του ΑΕΠ. Αξίζει να σημειωθεί ότι περίπου δέκα ημέρες πριν από το αποκορύφωμα της ανόδου του Γενικού Δείκτη είχει γίνει ο μεγάλος σεισμός στην Αθήνα, που κόστισε τη ζωή σε εκατό ανθρώπους και αναστάτωσε για πολλές ημέρες την οικονομική ζωή.

Όμως, τεχνητά οι τιμές των μετοχών συνέχισαν την άνοδό τους μέχρι και τις 17 Σεπτεμβρίου και στο διάστημα αυτό αρκετοί βασικοί μέτοχοι πρόλαβαν να ρευστοποιήσουν.

Το «χρηματιστηριακό όνειρο» που ζούσαν σχεδόν όλοι οι Ελληνες είχε αρχίσει να ξεθωριάζει. Η επόμενη χρονιά (2000) μπορεί να είχε μεγάλες γκρίνιες και ανησυχίες από την πλευρά των μικροεπενδυτών που έβλεπαν τις τιμές των μετοχών τους να διορθώνουν, ωστόσο οι τιμές παρέμειναν σε υψηλά επίπεδα και η μέση χρηματιστηριακή αξία στο Χ.Α. είχε αυξηθεί στα 152,51 εκατ. ευρώ εξαιτίας της συνεχιζόμενης εισόδου νέων εταιρειών στο Χρηματιστήριο.

Ο αριθμός των εισηγμένων στις αρχές του 2001 είχε φτάσει στον αριθμό ρεκόρ των 347 εισηγμένων εταιρειών. Έκτοτε έχουν αποσυρθεί ή διαγραφεί πάνω 165 εταιρείες. Η χρηματιστηριακή διόρθωση, που ξεκίνησε από το τελευταίο τρίμηνο 1999, κορυφώθηκε τον Μάρτιο του 2003, όταν ο Γενικός Δείκτης υποχώρησε από τα επίπεδα των 6.355,04 μονάδων προς τις 1.485 μονάδες σε διάστημα περίπου 3,5 ετών.

Στο διάστημα αυτό η μέση κεφαλαιοποίηση του Χ.Α., αφού έφτασε στο απόγειό της το 2000 (152,51 δισ. ευρώ) λόγω των νέων εισαγωγών στο Χ.Α., υποχώρησε το 2012 στα 27,7 δισ. ευρώ. Η ελληνική χρηματιστηριακή αγορά δεν ξεπέρασε άμεσα τα αποτελέσματα από την τρομοκρατική επίθεση του 2001 στη Νέα Υόρκη και χρειάστηκε να φτάσουμε στον Μάρτιο του 2003 για να αρχίσει η επιστροφή προς υψηλότερα επίπεδα. Το νέο όραμα του ελληνικού χρηματιστηρίου άκουγε στο όνομα: «Ολυμπιακοί Αγώνες 2004».

Η κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. κατά την περίοδο 2003-2007 «εκτοξεύθηκε» στα 182,97 δισ. ευρώ, συνεπικουρούμενη και από τη μεγάλη είσοδο των ξένων επενδυτών αλλά και την αντίστοιχη άνοδο των ξένων αγορών. Εντούτοις το ελληνικό χρηματιστήριο αποδείχθηκε και εκεί ιδιαίτερα ευάλωτο στην επόμενη διόρθωση 2008-2009, ενώ η ελληνική οικονομική κρίση οδήγησε την περίοδο 2009-2012 τον Γενικό Δείκτη προς τα χαμηλά 30 ετών στις 450 μονάδες, όταν ξεκίνησε και η άνοδος προς τα παρόντα επίπεδα τιμών.

Η φούσκα της περιόδου 2004-2007, η πτώση και η ανάκαμψη
Η χρηματιστηριακή ανάκαμψη οδήγησε τον Γενικό Δείκτη το 2007 σε επίπεδα άνω των 5.000 μονάδων, δημιουργώντας μία νέα φούσκα.

Η «παγκόσμια φούσκα» της περιόδου 2007-2008 έσκασε απότομα με την κατάρρευση της Lehman το 2008 και την κατάρρευση των ξένων αγορών. Το ελληνικό χρηματιστήριο ακολούθησε σε υποχώρηση, ενώ η ελληνική κρίση επιδείνωσε την κατάσταση.

Το ελληνικό χρηματιστήριο επέστρεψε το 2012 σε χαμηλά σαράντα ετών και η μέση κεφαλαιοποίηση του Χ.Α. τη χρονιά της μεγάλης κρίσης (2012) διαμορφώθηκε στα 27,47 δισ. ευρώ. Τις δύο επόμενες χρονιές (2013 και 2014) το ελληνικό χρηματιστήριο ανέκαμψε, φτάνοντας στα τρέχοντα επίπεδα κεφαλαιοποίησης, δηλαδή μέση κεφαλαιοποίηση περίπου 73 δισ. ευρώ.

Πλέον ο Γενικός Δείκτης κινείται πάνω από τα επίπεδα των 1.100 μονάδων, ενώ οι εγχώριοι επενδυτές δηλώνουν απόντες από τις εξελίξεις είτε επειδή δεν έχουν κεφάλαια προς επένδυση είτε από έλλειψη εμπιστοσύνης στην ελληνική χρηματιστηριακή αγορά. Πλέον το «πάνω χέρι» στις συναλλαγές έχουν πάρει οι ξένοι θεσμικοί, οι οποίοι πραγματοποιούν καθημερινά το 60%-70% των συναλλαγών, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό μοιράζεται μεταξύ βασικών μετόχων και λίγων ιδιωτών επενδυτών.