Όλοι αναγνωρίζουμε ότι οι νεοφυείς επιχειρήσεις αντιπροσωπεύουν τη βασική μας ελπίδα για να βγει η Ελλάδα στο ξέφωτο. Τι γίνεται όμως με τη χρηματοδότησή τους; Τι είναι το angel funding, τι το crowdfunding και πόσο εύκολο είναι να μεταφέρουμε τα αντίστοιχα επιτυχημένα ξένα παραδείγματα στην ελληνική πραγματικότητα;

Μιλώντας για startups, πρέπει να έχουμε υπόψη ότι οι περισσότερες εταιρείες αποτυγχάνουν μέσα στους πρώτους μήνες της ζωής τους κι αυτό οφείλεται στο ότι κάτι δεν έχουν υπολογίσει καλά. Προβλήματα χρηματοδότησης, τεχνογνωσίας και έλλειψης εμπειρίας υπονομεύουν τις προοπτικές της μεγάλης πλειοψηφίας τους και πολύ λίγες είναι εκείνες που επιτυγχάνουν. Το θέμα της χρηματοδότησης ωστόσο, είναι κομβικής σημασίας ζήτημα και απασχολεί αρκετά τους νέους επιχειρηματίες ,ειδικά στα πρώτα τους βήματα. Έχουμε ξεχωρίσει λοιπόν τρία βασικά χρηματοδοτικά μοντέλα των startups.

Το πρώτο μοντέλο είναι το angel funding ή angel investor, ένα σχήμα όπου ένας ή περισσότεροι εύποροι και έμπειροι επιχειρηματίες αναλαμβάνουν όχι μόνον τη χρηματοδότηση αλλά και την παροχή τεχνογνωσίας σε μια startup. Το  angel funding είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο στα πρώτα στάδια ίδρυσης μια εταιρείας γιατί έχει πολλά πλεονεκτήματα: ευνοεί τις γρήγορες αποφάσεις, δεν απαιτεί εγγυήσεις και πληρωμή τόκων και προσφέρει στους νέους επιχειρηματίες γνώση του κλάδου και επαφές. Έχει όμως και ένα σοβαρό μειονέκτημα αφού η νεοφυής εταιρεία δίνει μεγάλο μέρος του μετοχικού της κεφαλαίου για σχετικά λίγα λεφτά και χάνει σε μεγάλο βαθμό τον έλεγχο.

Ένα δεύτερο μοντέλο είναι οι επιχειρηματικές θερμοκοιτίδες. Οι επιχειρηματικές θερμοκοιτίδες προσφέρουν σε νέες εταιρείες, συνήθως από επιστημονικούς κλάδους ή εταιρείες τεχνολογίας, γραφεία, ερευνητικές εγκαταστάσεις και κεφάλαιο κίνησης με αντάλλαγμα κάποια συμμετοχή στο μετοχικό τους κεφάλαιο, η οποία συνήθως κυμαίνεται μεταξύ του 5% και του 15%. Τα βασικά πλεονεκτήματα των επιχειρηματικών θερμοκοιτίδων ότι είναι ότι προσφέρουν ένα συνεργατικό περιβάλλον αποτελούμενο από νέους επιχειρηματίες με κοινές νοοτροπίες, ότι δίνουν εύκολη πρόσβαση σε συμβουλευτική και υποστήριξη χάρη στο δίκτυο των επενδυτών της θερμοκοιτίδας και ότι βοηθούν στον περιορισμό του κόστους. Από την άλλη μεριά, για να μπει μια startup σε μια επιχειρηματική θερμοκοιτίδα πρέπει να παραδώσει μέρους του μετοχικού κεφαλαίου της χωρίς να είναι σίγουρο ότι χρειάζεται όλες αυτές τις εγκαταστάσεις ή αυτές που όντως χρειάζεται να είναι εύκολο να της βρει μέσα και από κρατικά χρηματοδοτικά προγράμματα.

Και το τρίτο μοντέλο είναι το equity-based crowfunding που εφαρμόζεται με επιτυχία στην ΗΠΑ και ξεκινά τώρα στην Ευρώπη. Στο crowfunding, έχουμε τη χρηματοδότηση ενός project ή μιας εταιρείας με κεφάλαια που συγκεντρώνονται από μεγάλο αριθμό επενδυτών μέσω διαδικτύου.

Το crowfunding είναι ένας σχετικά πρόσφατος χρηματοδότησης ενώ πέρσι συγκεντρώθηκαν με αυτό τον τρόπο στην Αμερική περί τα 5.1 δις δολάρια. Το βασικό πλεονέκτημα του crowfunding είναι πως είναι μια πολύ απλή μέθοδος συγκέντρωσης κεφαλαίου με χαμηλό κόστος, ότι προσφέρει οικονομία χρόνου και ότι επιτρέπει τη χρηματοδότηση μιας ευρείας κλίμακας «δύσκολων» έργων και εταιρειών – που απευθύνονται δηλαδή σε διάφορα ειδικά κοινά ή εμφανίζουν υψηλό βαθμό περιπλοκότητας.

Το βασικό μειονέκτημά του είναι δεν επιτρέπει στις νέες εταιρείες που χρηματοδοτούνται με αυτό τον τρόπο να έχουν feedback από τους επενδυτές, ενώ στο βαθμό που προϋποθέτει τη δημόσια έκθεση των ιδεών και προτάσεων μιας εταιρείας, ενέχει τον κίνδυνο να κλαπεί αυτή η ιδέα από εκείνο που την είχε από κάποιον ανταγωνιστή του ο οποίος διαθέτει μεγαλύτερη οικονομική ευχέρεια.

Τι λένε οι ίδιοι οι φορείς των νεοφυών επιχειρήσεων για θέματα χρηματοδότησης, φορολογίας, εμποδίων εισόδου στην αγορά;

Στο ερώτημα αυτό μας απάντησε ο κ. Γιώργος Παπαδόπουλος, Γενικός Γραμματέας της ΕΕΝΕ (Ελληνικής Ένωσης Νεοφυών Επιχειρήσεων) σε συνέντευξη που μας παραχώρησε, στην οποία έθεσε επί τάπητος  τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι  νεοφυείς επιχειρήσεις καθώς  επίσης και λόγω της ιδιότητας του ως Δικηγόρου, με ειδίκευση σε θέματα αστικού, εμπορικού και διοικητικού δικαίου μας ανέλυσε το θεσμικό  πλαίσιο των startups.

Ποιό είναι το βασικό πρόβλημα που αντιμετωπίζει μια Νεοφυής επιχείρηση κατά την γνώμη σας και τι είναι αυτό που αποτελεί τροχοπέδη ,στον τρόπο χρηματοδότησης τους;

Οι νεοφυείς επιχειρήσεις αντιμετωπίζουν τις επιπτώσεις ενός δυσμενούς επιχειρηματικού περιβάλλοντος πιο έντονα απ ότι ήδη εδραιωμένες επιχειρήσεις και τούτο είναι εύλογο δεδομένου ότι πρόκειται για νέα επιχειρηματικά εγχειρήματα στο πρώτο στάδιο ανάπτυξης τους. Έτσι, τα προβλήματα που μαστίζουν την ελληνική επιχειρηματικότητα δηλαδή η ανασφάλεια δικαίου (φορολογικού, εργατικού κ.λπ), η έντονη γραφειοκρατία, τα διοικητικά βάρη και η ελλιπής πρόσβαση σε χρηματοδότηση παρουσιάζονται ακόμη εντονότερα στις νεοφυείς επιχειρήσεις. Σε ό,τι αφορά το ζήτημα της χρηματοδότησης, παρά την στήριξη του τραπεζικού συστήματος από την πολιτεία με πολύ σημαντικά κεφάλαια,  αυτό δεν κατόρθωσε μέχρι σήμερα να στηρίξει επαρκώς την πραγματική οικονομία.

Σε ποιο βαθμό η Πολιτεία θα μπορούσε να θεωρηθεί αρωγός σε οικονομικά κίνητρα και φορολογικά μέτρα για να διευκολύνει την άσκηση του επιχειρηματικού γίγνεσθαι;

Βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής επιχειρηματικότητας μέχρι σήμερα ήταν ο κρατικοδίαιτος χαρακτήρας της, καθώς τα πιο σημαντικά επιχειρηματικά εγχειρήματα αφορούσαν είτε έργα και προμήθειες του  δημοσίου είτε επιχειρήσεις στηριγμένες σε απευθείας κρατική ενίσχυση μέσα από τον αναπτυξιακό νόμο , και δευτερευόντως το ΕΣΠΑ. Είναι καιρός το κράτος να εμπλουτίσει αυτό το μοντέλο απευθείας ενίσχυσης της επιχηματικότητας (αναπτυξιακός νόμος, ΕΣΠΑ) με διττό τρόπο:

Αφενός ενισχύοντας το ρυθμιστικό και εποπτικό του ρόλο στη λειτουργία της αγοράς, αίροντας τις στρεβλώσεις του ανταγωνισμού που δυσχεραίνουν την είσοδο νέων επιχειρήσεων στην αγορά, ενεργώντας κατ΄αποτέλεσμα υπέρ των ήδη εδραιωμένων επιχειρήσεων, και αφετέρου παρέχοντας κίνητρα φορολογικού, ασφαλιστικού ή άλλου χαρακτήρα που θα επιτρέψουν στους νέους επιχειρηματίες να διατηρήσουν την επιχείρηση τους στα κρίσιμα πρώτα χρόνια λειτουργίας της, δηλαδή στην περίοδο εκείνη που οι περισσότερες Νεοφυείς επιχειρήσεις είτε παρουσιάζουν σημαντικές ζημίες είτε δεν κατορθώνουν να επιβιώσουν. Δυνητικά μέτρα είναι οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές και ο καθορισμός των ασφαλιστικών εισφορών αναλόγως προς την εισφοροδοτική ικανότητα του επιτηδευματία. Φορολογικά κίνητρα όμως μπορεί και πρέπει να δοθούν παράλληλα για την ενίσχυση της ιδιωτικής χρηματοδότησης των νεοφυών επιχειρήσεων από επιχειρηματικούς αγγέλους, θερμοκοιτίδες ή κεφάλαια επιχειρηματικών συμμετοχών.

 

Ποιο είναι το θεσμικό πλαίσιο των νεοφυών επιχειρήσεων και τι θεωρείτε πως χρειάζεται να γένει για την θεσμική διευκόλυνση της χρηματοδότησης τους;

Δυστυχώς δεν υπάρχει συνεκτικό θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των νεοφυών επιχειρήσεων. Οι κατά καιρούς ρυθμίσεις είχαν αποσπασματικό χαρακτήρα και έτσι το θεσμικό πλαίσιο δεν έχει έναν ξεκάθαρο προσανατολισμό στήριξης της νεοφυούς επιχειρηματικότητας. Απ την άλλη, τα τελευταία χρόνια εχουν γίνει σημαντικά βήματα, κυρίως με την δημιουργία της Ιδιωτικής Κεφαλαιουχικής Εταιρίας – που είναι πιο ευέλικτη και ευπροσάρμοστη στις αναγκες των startups απ ό,τι η ΕΠΕ- και την ελάφρυνση σειράς διοικητικών βαρών. Χαρακτηριστικα παραδείγματα αποτελούν η καταργηση της υποχρέωσης δημοσίευσης πραξεων εταιριών στο ΦΕΚ και η προαιρετικη υπαγωγη στο καθεστως ΦΠΑ για τις επιχειρησεις με πολυ μικρό τζίρο (εως 10.000€).

Η έλλειψη ρευστότητας ομως και η οικονομική καχεξία οφείλονται όχι μόνο στην έλλειψη τραπεζικης χρηματοδοτησης αλλά και στην υπερχρέωση των επιχειρήσεων. Ετσι η προσφατη νομοθετικη ρυθμιση για τη διευκολυνση αποπληρωμης βεβαιωμενων οφειλων σε ΔΟΥ και ασφαλιστικα ταμεια, οπως και η αντίστοιχη που τεκταινεται για τις οφειλές σε πιστωτικά ιδρύματα κινούνται στην ορθή κατεύθυνση. Σε μια ευνομούμενη πολιτεία όμως ρυθμίσεις αυτού του περιεχομένου δεν μπορεί να είναι αποσπασματικές και αναδρομικού αποκλειστικά χαρακτήρα. Είναι καιρός να συμφωνηθεί και να νομοθετηθεί η δυνατότητα σταδιακής καταβολής των οφειλών με πάγια ρύθμιση, που λαμβάνει υπ’ όψιν την τρέχουσα οικονομική συγκυρία. Μια τέτοια θεσμική επιλογή θα προσφέρει ασφάλεια δικαίου και θα παράσχει την αναγκαία ώθηση στην επιχειρηματικότητα.

Κατα τα λοιπά οφείλει η Πολιτεία να θεσμοποιήσει και να διευκολύνει και νέες εναλλακτικές δυνατότητες χρηματοδότησης , που ευνοούν κυρίως τα startups, όπως το equity based crowdfunding, δεδομένου ότι οι παραδοσιακές πηγές άντλησης κεφαλαίων και ρευστότητας, όπως ο τραπεζικός δανεισμός, η εισαγωγή στο χρηματιστήριο και η έκδοση εταιρικών ομολογιών, δεν προσιδιάζουν στις ΜΜΕ.

Εν κατακλείδι, καταλήγουμε στο συμπέρασμα πως στην παρούσα συγκυρία το αναπτυξιακό πρόταγμα αποτελεί εθνική επιταγή. Οι νεοφυείς επιχειρήσεις, στις οποίες διοχετεύεται η δημιουργικότητα της νέας γενιάς επιχειρηματιών, μπορεί και πρέπει να αποτελέσουν την προμετωπίδα της εθνικής προσπάθειας για υγιή, εξωστρεφή και αυτοδύναμη ανάπτυξη. 

Facebook Comments